Định giá đất phải chống được tham nhũng và đầu cơ

(Baonghean) - Trong 190 điều của dự thảo Luật đất đai sửa đổi vừa được đưa ra thảo luận tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, có đến 10 nội dung còn có ý kiến khác nhau, trong đó có vấn đề xác định nguyên tắc định giá đất. Thay vì quy định: Nhà nước định giá đất theo nguyên tắc “sát giá thị trường”, Ban soạn thảo đề nghị điều chỉnh lại: Nhà nước định giá đất theo nguyên tắc “phù hợp với thị trường”. Đa số đại biểu tán thành phương án này nhưng đề nghị phải làm rõ nội dung thế nào là “phù hợp với thị trường”.

Thực tế nhiều năm ở Nghệ An cho thấy: xung quanh việc định giá đất có nhiều vấn đề rất phức tạp. UBND tỉnh phê duyệt khung giá đất mỗi năm một lần nhưng thời gian thẩm định mất gần nửa năm, khi có quyết định phê duyệt thì giá đất đã lạc hậu so với giá thị trường, thời gian có hiệu lực cũng chỉ còn 6 tháng. Chờ giá mới được phê duyệt trong năm tới thì quy trình vẫn lặp lại như cũ, không có gì thay đổi. Nếu Nhà nước cứ “chạy” theo sự biến động của thị trường để định giá đất thì giá đền bù luôn có một khoảng cách lớn so với giá thị trường nên ít khi người dân chấp nhận. Đây là nguyên nhân chủ yếu làm cho nhiều dự án bị ách tắc ở khâu đền bù giải phóng mặt bằng.

Sự biến động giá đất trên thị trường có nguyên nhân sâu xa từ nạn đầu cơ. Một khu đất sản xuất nông nghiệp, có khi là đất bỏ hoang, nhưng khi mở một con đường hoặc triển khai một dự án lập tức giá đất tăng vọt hàng chục lần do giới đầu cơ đã đổ tiền ra mua đất. Khi giá đất bị giới đầu cơ đẩy lên cao thì việc Nhà nước định giá đất để đền bù cho dân rất khó khăn. Từ khi có chủ trương doanh nghiệp được đền bù theo giá thỏa thuận với dân, mức đền bù theo giá Nhà nước quy định càng khó được dân chấp nhận vì luôn thấp hơn giá đền bù của doanh nghiệp.

Dự thảo Luật đất đai sửa đổi quy định: Nhà nước định giá đất 5 năm một lần theo nguyên tắc “phù hợp với thị trường”. Để thực hiện được quy định này phải tạo được trần giá đất ổn định trên thị trường ít nhất trong chu kỳ 5 năm. Muốn có thị trường đất ổn định phải ngăn chặn được nạn tham nhũng và đầu cơ đất đai. Còn tham nhũng và đầu cơ đất đai thì giá đất còn biến động, những cơn sốt giá đất diễn ra là điều không tránh khỏi. Khi giới đầu cơ kinh doanh đất đai vẫn thao túng thị trường thì Nhà nước không thể định được giá đất mà chỉ có cách “chạy” theo giá đất để đối phó. Muốn quản lý, sử dụng đất đai có hiệu quả thì việc sửa đổi luật chưa đủ, mà điều quan trọng hơn là phải chống được nạn tham nhũng và đầu cơ đất đai.

TRẦN HỒNG CƠ