Đồng chí Võ Mai (1891-1985): Cống hiến trọn vẹn cho cách mạng
Đồng chí Võ Mai sinh ngày 12/11/1891, tại làng Vạn Phần, tổng Lý Trai, phủ Diễn Châu (nay là xã Diễn Vạn, huyện Diễn châu), tỉnh Nghệ An.
Ông nội của Võ Mai là Võ Tất Đắc, đậu tú tài thời Tự Đức, được bổ làm Tri huyện, nhưng chỉ vài năm sau, ông cáo quan về làng dạy học. Cha của Võ Mai tuy học giỏi nhưng cũng theo nghề dạy học.
Cuối năm 1926, Võ Mai được tổ chức Hội Phục Việt cử đi dự lớp huấn luyện chính trị ở Quảng Châu (Trung Quốc). Khóa học kết thúc, Võ Mai được kết nạp vào Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội, với bí danh là Quốc Hoa.
Trở về quê hương, Võ Mai bắt tay vào việc thành lập các Chi bộ Hội Thanh niên ở các huyện Diễn Châu, Yên Thành, Anh Sơn…
Trong 2 năm ( 1927 - 1928 ), Võ Mai đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ liên lạc với tổ chức Hội Thanh niên ở Xiêm và đưa một số cán bộ sang dự lớp tập huấn chính trị.
Cuối tháng 4/1929, Võ Mai cùng các đồng chí: Nguyễn Sỹ Sách, Nguyễn Thiệu, Trương Quang Trọng đi dự Đại hội Thanh niên toàn quốc tại Hồng Kông.
Đông Dương Cộng sản Đảng thành lập tháng 6/1929, Ban Chấp hành Trung ương lâm thời đã cử các đồng chí Trần Văn Cung, Nguyễn Phong Sắc và Võ Mai lập ra Kỳ bộ Đông Dương Cộng sản Đảng Trung Kỳ.
Dưới sự lãnh đạo của Kỳ Bộ, nhiều cơ sở Hội Thanh niên ở Nghệ An đã chuyển thành các chi bộ cộng sản đầu tiên như các Chi bộ Dương Long, Dương Xuân, Tri Lễ (Anh Sơn), Lộc Đa (Vinh), Vạn Phần (Diễn Châu)… Đồng thời, đồng chí Võ Mai xây dựng các cơ sở Đảng ở Thừa Thiên- Huế, Đà Nẵng.
Sau ngày Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, đồng chí Võ Mai về Vinh để bàn công tác với đồng chí Nguyễn Phong Sắc. Nhưng trên đường về Vinh vào đêm 28/2/1930, đồng chí Võ Mai bị địch bắt ở Huế. Sau 3 tháng giam cầm và tra tấn nhưng không đạt kết quả, Tòa án Nam Triều đã kết án đồng chí Võ Mai tù khổ sai chung thân và đày vào Lao Bảo.
Đầu năm 1937 được trả tự do, đồng chí Võ Mai trở về quê tiếp tục hoạt động cách mạng.
Năm 1944, đồng chí Võ Mai bắt liên lạc với các đồng chí Trần Văn Cung, Nguyễn Xuân Linh, Nguyễn Duy Lợi để cùng bàn phương hướng tổ chức Mặt trận Việt Minh tại Vinh.
Tháng 5/1945, đồng chí Võ Mai được cử vào Ban Vận động Mặt trận Việt Minh Nghệ Tĩnh do đồng chí Nguyễn Xuân Linh làm trưởng ban.
Tháng 8/1945, đồng chí là Ủy viên Ủy ban khởi nghĩa, tham gia lãnh đạo cướp chính quyền ở Nghệ An.
Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, đồng chí Võ Mai được giao nhiều trọng trách quan trọng như: Ủy viên Tỉnh ủy Nghệ An, Trưởng Công an cục Nghệ An, Chính trị viên Tiểu đoàn cảnh vệ, Bí thư Chi bộ, Ủy viên Liên chi hành chính Phòng Quân khu tài chính Liên khu IV, Ban Kiểm tra Tỉnh ủy Nghệ An…
Ngày 17/8/1985 đồng chí Võ Mai từ trần... Với những cống hiến lớn cho cách mạng, đồng chí Võ Mai đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều huân, huy chương và phần thưởng cao quý.
