Đường Trần Trùng Quang: Phố giàu trầm tích

(Baonghean) - Nghe tên đường, nhiều người bảo lạ, nhưng khi có dịp ngang qua, mới thực thấm thía hơi thở phố xá từ một con đường có lịch sử lâu năm ở vùng ven đô giàu khí chất của Thành phố Vinh. Ấy là đường Trần Trùng Quang…

Đường kéo dài từ ngã ba chợ Cọi - Lê Viết Thuật đến điểm giao cắt với đường Trần Khánh Dư, dễ phải dài hơn cây số. Nằm trên địa phận xã Hưng Lộc - một vùng đất giàu truyền thống lịch sử và cách mạng. Đi trên đường, cảm được dấu ấn thời gian và dễ miên man những cung bậc cảm xúc xưa - nay. Thì chẳng phải Hưng Lộc vốn là đất cổ, trước, cả vùng Lộc Đa - Đức Thịnh dấy lên những phong trào khởi nghĩa, cách mạng uy danh một vùng. Nhìn sâu hơn vào cái hào khí ấy, phải kể đến những trang vàng lịch sử ghi danh vị vua nhà Trần - Trần Quý Khoáng, hay còn gọi là Trùng Quang Đế. Nét khang trang khoáng đạt của con đường mang tên vị vua yêu nước, trọng nghĩa khí, giàu tinh thần thượng võ phần nào gợi cho những người hiểu biết lịch sử cảm nhận phố sâu sắc. Sử viết, vua tôi Trùng Quang Đế có thừa lòng quyết tâm phục quốc nhưng lực bất tòng tâm, không thể chống lại quân đội nhà Minh dưới thời Minh Thành Tổ Chu Đệ hiếu chiến hơn các vua Nhân Tông, Tuyên Tông đời sau (thời khởi nghĩa Lam Sơn) và tướng Trương Phụ giỏi bậc nhất của nước Trung Hoa khi đó. Giống như Hậu Lý Nam Đế, Khúc Thừa Mỹ, cha con Hồ Quý Ly và Thượng hoàng Giản Định Đế, vua Trùng Quang bị sa vào tay giặc. Ông đã nhảy xuống sông Lam tự vẫn. Ông là vị vua duy nhất trong lịch sử Việt Nam chọn cái chết oanh liệt khi chống ngoại xâm thất bại. Cái chết của ông để người Minh thấy rằng dù chiếm được nước Đại Ngu, vẫn không thể nào khuất phục được người Việt. Hiện tại, lăng mộ và đền thờ vua Trần Quý Khoáng vẫn còn trên địa bàn Hưng Lộc, cách đường Trần Trùng Quang một quãng ngắn. Đường có những khúc rẽ ấn tượng. Phía đầu đường đổ từ đường Lê Viết Thuật vào, tất bật và nghiêm trang lối làm việc công sở với những công chức mẫn cán ở trụ sở UBND - HĐND, trạm y tế, ríu rít tiếng trẻ ngay cạnh bên là trường mầm non, THCS; đi tới một quãng nữa, người phố chợt lắng đọng với dấu ấn của đài tưởng niệm liệt sỹ, tưởng như, đất này và con người nơi đây không bao giờ nguôi quên sự tri ân các bậc tiền nhân, tri ân những tháng ngày rầm rập đoàn quân, đỏ đuốc căm thù, giành lấy cho thế hệ hôm nay bầu trời hòa bình xanh ngắt…
Một quãng đường Trần Trùng Quang.
Một quãng đường Trần Trùng Quang.
Nghe bảo, đường đã có từ trăm năm. Còn tính mấy chục năm lại nay là dấu ấn về những đổi thay, nâng cấp diện mạo cho xứng tầm với sự phát triển đô thị chung và nhu cầu giao thông, giao thương của nhân dân. Trước là lối đi thập thõm phủ đầy cỏ xanh, rậm rạp tre pheo và hai bên đường ngợp bờ vùng, bờ thửa manh mún. Nay, cảnh tình ấy vẫn còn lưu lại phảng phất qua những hàng tre dẫu đã lùi sâu vào ngõ của nhà dân, những rặng mạn hảo và cây bụi mọc dại, còn thì nét khang trang phố mới đã ùa lấn cả rồi. Vượt qua quãng công sở, trường học, vun vút nhà dân mặt đường, là những tất bật ồn ã của xe tải, xe ben… chở hàng hóa vào khu công nghiệp nhỏ Hưng Lộc. Khu công nghiệp hình thành dễ chục năm nay, mang theo cả những sôi động kinh tế vào mảnh đất trầm lặng này. Nhiều con em nông dân các đội sản xuất nằm dọc theo tuyến đường Trần Trùng Quang đã trở thành công nhân cho các cơ sở, công ty trong khu công nghiệp, phần nào giải quyết được gánh nặng việc làm và thu nhập cho một bộ phận thanh, thiếu niên, trong hoàn cảnh đất sản xuất ngày càng thu hẹp lại. Và lẽ khác, khu công nghiệp nhỏ ấy, dẫu không tránh được những ồn ào về vấn đề môi trường, cảnh quan, thì dưới góc độ nào đó, cũng là dấu ấn trên tuyến đường này, vùng đất này, làm dậy lên khởi sắc của vùng ven đô thời hội nhập.
Quãng cuối đường Trần Trùng Quang là thênh thang khí trời thôn dã, như một minh chứng không thể xóa nhòa đối với quá khứ ruộng đồng gắn chặt sinh cơ của bao người dân nơi đây. Giờ, dẫu đời sống có phần khá giả, nhiều gia đình có con em đi xuất khẩu lao động, làm ăn xa, thì những người ở lại vẫn không rời bỏ nghiệp lúa nước. Mênh mang dọc hai bên đường dễ có đến 20 ha ruộng nước của bà con nhân dân đội 4 và đội 8. Đội nay là đơn vị cấp cơ sở, cùng với những xóm, những làng ở địa phương khác, xuất phát từ lịch sử các đội sản xuất nông nghiệp năm nao. Người dân nơi đây cho biết, đất Hưng Lộc này vốn đất cát pha, địa hình thang dốc. Vùng đồng mênh mông này nhiều năm về trước, người dân canh tác như làm ruộng bậc thang. Mùa hạn, khô nẻ chân chim vì cái khô rạc gió Lào và địa hình không giữ nước. Qua nhiều lần cải tạo, san ủi, nối dài cống nông giang, giờ thì bà con đã có phần yên tâm canh tác, dẫu cũng chỉ làm lúa được một vụ đông xuân. Còn vụ hè thu, làm năm được, năm mất, vì sự thất thường đe dọa của những đợt lũ tiểu mãn từ phía sông Lam… Thế mới biết, đất lành vẫn thử thách lòng nhẫn nại của con người.
Đi trên phố, cũng thầm khen cho nhãn quan nghệ thuật của nhiều nhiếp ảnh gia, khi nhìn ra vẻ lãng mạn ở chốn đất cổ này. Vút qua bãi bờ đồng ruộng, là ngun ngút xanh những hàng phượng vĩ, âu yếm tựa cành vào nhau, lao xao những đợt sóng li ti vương đầy theo gió. Ngày càng nhiều đôi uyên ương chọn đây làm địa điểm chụp ảnh cưới, nhiều bạn trẻ đến “làm” pô ảnh kỷ niệm dã ngoại. Khi ta nhìn phố phường bằng đôi mắt dịu dàng đến thế, thì sự đẹp đẽ, thân thương có phần nhân lên gấp bội. Đường Trần Trùng Quang - quãng phố nhiều thân phận và gợi nhớ, “kéo” người ở phố lại gần trong cảm nhận bằng những điều giản dị như thế. 
Bài, ảnh: Phước Anh
Vua Trần Trùng Quang là vua thứ hai của triều Hậu Trần trong lịch sử Việt Nam, tên huý là Trần Quý Khoáng hay Trần Quý Khoách. Ông sinh tại kinh đô Thăng Long, Hà Nội. Thời gian ở ngôi của Trùng Quang Đế là thời kỳ chống sự đô hộ của nhà Minh sau khi nước Đại Ngu của nhà Hồ bị xâm chiếm. Năm Quý Tỵ (1413) khi quân Trương Phụ đến Nghệ An, cha con quan Thái Phó nhà Hậu Trần là Phan Quý Hữu và Phan Quý Liên xin ra hàng, tiết lộ tất cả nội tình và nơi ẩn nấp của Vua Trần. Bởi vậy, Trương Phụ quyết định tiến vào Hóa Châu mặc Mộc Thạnh can ngăn.
Tháng Chín năm ấy, quân Trương Phụ vào đến Thuận Hóa. Quân Trần do Đặng Dung chỉ huy đã vào được thuyền của Trương Phụ toan bắt sống hắn. Nhưng do không biết mặt, nên Trương Phụ kịp nhảy xuống sông, lấy thuyền con chạy thoát. Sau đó biết quân Trần rất ít, Trương Phụ huy động lực lượng lớn tiến đánh. Đặng Dung không chống nổi phải bỏ chạy. Từ sau trận thua ấy, Vua Trùng Quang cùng các tướng Trần phải ẩn nấp trong rừng và đều bị bắt giải về Trung Quốc. Giữa đường Vua Trùng Quang Trần Quý Khoáng và tướng Đặng Dung nhảy xuống biển tự tử. Nhà Hậu Trần tồn tại được 7 năm.

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.