Giảm áp lực cho học sinh và nhà trường

(Baonghean) - Không được khảo sát chất lượng học sinh đầu năm học là một trong những nội dung quan trọng mà Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo tất cả các trường học cả nước trong năm học 2015 - 2016 này; mục tiêu là nhằm giảm căng thẳng trong thi cử, tránh tình trạng chạy đua vào lớp chọn và từng bước tiếp tục thực hiện mục tiêu Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết số 29 của Bộ Chính trị.

Không tổ chức khảo sát chất lượng học sinh đầu năm, không tổ chức thi tuyển vào lớp 6 là 2 nội dung được chú ý trong công tác chỉ đạo nhiệm vụ năm học mới mà Bộ Giáo dục và Đào tạo mới đưa ra. Đây cũng có thể xem là một bước đi mới trong tiến trình đổi mới của bộ nhằm giảm tải thi cử cho học sinh và mở rộng đến cả bậc THCS, THPT, thay vì chỉ ở bậc tiểu học như những năm trước.

Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng lưu ý, mặc dù trong năm học vẫn tổ chức thi, đánh giá trong quá trình dạy học và đánh giá tổng kết cuối kỳ, nhưng việc ra đề phải căn cứ vào mức độ phát triển năng lực của học sinh ở từng học kỳ và từng khối lớp. Giáo viên và nhà trường phải xác định tỷ lệ các câu hỏi, bài tập theo 4 mức độ yêu cầu trong các bài kiểm tra trên nguyên tắc đảm bảo sự phù hợp với đối tượng học sinh, và tăng dần tỷ lệ các câu hỏi, bài tập ở mức độ yêu cầu vận dụng cao. Song song với đó, cần chú trọng đánh giá thường xuyên đối với tất cả học sinh; đánh giá qua hoạt động trên lớp, đánh giá qua hồ sơ học tập, vở học tập; đánh giá qua việc học sinh báo cáo kết quả thực hiện một dự án học tập, nghiên cứu khoa học kỹ thuật, báo cáo kết quả thực hành; đánh giá qua bài thuyết trình… Lấy thêm đánh giá, nhận xét góp ý lẫn nhau của học sinh, của cha mẹ học sinh và cộng đồng.

Giờ học của học sinh Trường THCS Quang Trung (Thành phố Vinh).

Tại Nghệ An, trên thực tế chủ trương này không mới và đã được thực hiện đồng bộ ở nhiều trường học trong vài năm trở lại đây. Ở bậc THPT, trước đây, sau khi trúng tuyển vào kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, các trường đều tổ chức thi khảo sát đầu kỳ để xếp lớp cho học sinh đầu cấp. Tuy nhiên, hiện nay, việc sắp xếp lớp lại chỉ dựa hoàn toàn vào kết quả thi tuyển. Như ở Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, trong năm học 2015 - 2016, trường có 520 học sinh nhập học vào 14 lớp của lớp 10. Để tạo thuận lợi cho học sinh, nhà trường cho các em đăng ký nguyện vọng để các em có thể lựa chọn chương trình và học theo khối mà các em có khả năng; bên cạnh đó, dựa vào điểm thi tuyển sinh và điểm kết quả học bạ. Ban Giám hiệu nhà trường cũng xác định, nếu không khảo sát chất lượng học sinh, việc đánh giá chất lượng đầu vào của giáo viên sẽ vất vả hơn nhưng điều này càng đòi hỏi trong quá trình giảng dạy giáo viên phải theo sát học sinh, nắm bắt được những ưu điểm, hạn chế để có kế hoạch bồi dưỡng thích hợp.

Còn ở Trường THPT Quỳ Hợp 3, thầy giáo Nguyễn Minh Đạt, Hiệu trưởng nhà trường cho rằng: Điểm trúng tuyển vào nhà trường thường rất thấp, phổ điểm trung bình 3 môn chỉ từ 4 - 6 điểm, nên nhà trường rất lo lắng vào chất lượng học sinh. Trước đây, nhà trường vẫn thường tổ chức khảo sát đầu năm học để có kế hoạch phân luồng, phụ đạo cho các em ngay đầu năm học. Còn hiện tại, việc tổ chức các lớp học thêm cũng chỉ tương đối mà phải đợi đến hết học kỳ I, sau khi khảo sát xong 8 môn thi cuối kỳ, nhà trường mới bắt đầu tổ chức phân loại và phụ đạo cho học sinh yếu kém.

Với bậc THCS, việc không tổ chức khảo sát đầu năm được thực hiện đồng thời với việc không tổ chức thi tuyển vào lớp 6. Đây là một nét mới và gây nhiều khó khăn cho không ít các trường học trên địa bàn, đặc biệt là những trường trọng điểm lâu nay vẫn tổ chức thi đầu vào như Trường THCS Hưng Phúc (TP. Vinh), Trường THCS Lý Nhật Quang (Đô Lương), Trường THCS Hồ Xuân Hương (Quỳnh Lưu). Tuy nhiên, trước năm học mới, các trường đã có những phương án xét tuyển thích hợp như xét học bạ, cộng điểm ưu tiên, điểm năng khiếu. Các trường còn lại nhận học sinh vào lớp 6 theo như quy định, đó là học sinh đã hoàn thành chương trình tiểu học.

Theo phản ánh của các trường, việc không tổ chức khảo sát chất lượng đầu năm gây ra một số khó khăn nhất định, bởi từ trước tới nay kết quả khảo sát đầu năm là căn cứ để nhà trường đánh giá lại chất lượng đầu vào. Từ đó, các trường phân loại và có kế hoạch bồi dưỡng học sinh, giao chất lượng cho từng giáo viên. Thầy giáo Nguyễn Đức Vương, Hiệu trưởng Trường THCS Quang Trung (TP. Vinh) nói rằng: Trước đây, học sinh tiểu học cuối năm có thi học kỳ, có xếp loại cuối năm học nên dù không thi chúng tôi vẫn có thể căn cứ vào đó để đánh giá học sinh. Nhưng giờ bậc tiểu học thay đổi cách đánh giá, nên chúng tôi rất khó để kiểm tra chất lượng và rất khó để phân luồng học sinh...

Cũng bởi những lý do này, trước đây vào học kỳ I, học sinh lớp 6 đã được chia lớp theo năng lực để bồi dưỡng phụ đạo thêm buổi chiều. Nhưng nay các em vẫn phải học đại trà và ít nhất phải đợi đến kỳ kiểm tra cuối học kỳ I mới có cơ sở để xếp lại học lực cho từng học sinh. Những học sinh đầu cấp có thể không tổ chức khảo sát đầu năm, nhưng với những học sinh cuối cấp thì đây là một điều không thể thiếu. Chính vì lẽ đó, hiện Trường THCS Quang Trung đang xây dựng kế hoạch để kiểm tra đầu năm với học sinh lớp 8 và lớp 9. Mục đích là để chọn đội tuyển thi học sinh giỏi tỉnh, thứ 2 là để phân luồng học sinh, để các lớp xây dựng kế hoạch phụ đạo chuẩn bị cho kỳ thi cuối cấp và tuyển sinh vào lớp 10.

"Nếu không khảo sát và đánh giá chính xác từng môn học thì học sinh không thể biết được năng lực của mình đến đâu và các em không có ý thức vươn lên trong học tập. Còn với những học sinh khá giỏi, đây là cơ hội để các em cạnh tranh công bằng vào đội tuyển bồi dưỡng để có một suất đi tham dự kỳ thi học sinh giỏi tỉnh”, thầy Vương chia sẻ quan điểm.

Giờ học tiếng Anh ở Trường THCS Quang Trung (TP.Vinh).

Bà Ngô Thị Nguyệt, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo TP. Vinh cũng nói rằng: Cách đây vài năm, một số trường học trên địa bàn thành phố có tổ chức khảo sát đầu năm để kiểm định, bàn giao chất lượng cho giáo viên. Điều này có những mặt tích cực bởi học sinh tiểu học và học sinh THCS có cách đánh giá khác nhau và việc giáo viên nắm bắt được mức độ của học sinh sẽ là căn cứ để có kế hoạch giảng dạy thích hợp. Nhưng đây cũng là áp lực cho học sinh và nhiều em vì bỡ ngỡ, lo lắng nên kết quả chưa cao. Hiện nay, thực hiện chủ trương của ngành Giáo dục các trường đã thực hiện nghiêm túc và có những biện pháp thay thế để đánh giá lại chất lượng học sinh; trong đó chú trọng nhiều đến kết quả học tập của các em trong những năm tiểu học.

Hiện nay, Sở Giáo dục và Đào tạo đang tiếp tục yêu cầu các trường thực hiện nghiêm túc việc không tổ chức thi tuyển học sinh vào lớp 6, không tổ chức khảo sát học sinh đầu năm học; thực hiện đúng quy định về đánh giá, xếp loại học sinh. Ông Thái Huy Vinh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo khẳng định, từ 5 năm trở lại đây, các trường ở Nghệ An không tổ chức kiểm tra khảo sát chất lượng đầu năm học. Việc thực hiện chủ trương này bước đầu đã có những kết quả nhất định. Rõ nét nhất là trong việc tuyển sinh vào lớp 10 đầu cấp và hầu hết các trường hiện nay đều chỉ căn cứ vào điểm thi tuyển đầu vào để xếp lớp chứ không tổ chức thêm một kỳ thi riêng như trước đây nữa, tránh được tiêu cực để thi nhau vào lớp chọn. Học sinh cấp tiểu học cũng không còn phải chạy đua với học thêm để thi tuyển vào các trường trọng điểm...

Mỹ Hà