(Baonghean) - Sau 1 năm thực hiện xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia về y tế theo tiêu chí mới (giai đoạn 2011 - 2020), toàn tỉnh mới chỉ có 166/480 xã đạt chuẩn (chiếm 34,6% so với kế hoạch 45%) bởi trong quá trình thực hiện đã gặp rất nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, trang thiết bị…
Kết thúc giai đoạn 1 xây dựng xã chuẩn quốc gia về y tế (CQGVYT) (2001 – 2010), toàn tỉnh có 388/480 xã đạt chuẩn (chiếm tỷ lệ 80,8%). Công tác này góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Các đối tượng chính sách xã hội, người nghèo, đồng bào các dân tộc ở vùng sâu, vùng xa của tỉnh, người dân tham gia bảo hiểm y tế được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe thuận lợi và có chất lượng hơn; công tác truyền thông giáo dục sức khỏe được quan tâm, ý thức tự bảo vệ sức khoẻ của người dân được nâng cao. Nguồn kinh phí đầu tư cho y tế xã được tăng cường từ ngân sách Nhà nước, tỉnh, huyện, xã; nguồn xã hội hoá đã hỗ trợ hiệu quả việc xây dựng, nâng cấp cải tạo, sửa chữa cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị…
Thực hiện chuẩn QGVYT xã theo tiêu chí mới, ngành Y tế Nghệ An đặt mục tiêu năm 2012 có 45% số xã, năm 2015 có 60% số xã và đến năm 2020 có 80% số xã đạt chuẩn QGVYT. Thế nhưng, năm 2012, qua thẩm định CQGVYT xã theo bộ tiêu chí mới, chỉ có 166/480 xã (chiếm 34,6% so với kế hoạch là 45%). Điều đáng lưu ý có 6 huyện, thị chưa xây dựng được xã nào đạt CQGVYT theo tiêu chí mới như: Anh Sơn, Hưng Nguyên, Quế Phong, Con Cuông, Kỳ Sơn và Thị xã Cửa Lò (điều đáng nói là huyện Anh Sơn và Thị xã Cửa Lò ở giai đoạn I đã đạt 100%).
Trạm Y tế xã Thạch Giám (Tương Dương).
Minh chứng cho vấn đề này là huyện Hưng Nguyên. Năm 2004 Hưng Nguyên triển khai Đề án xây dựng xã CQGVYT và đề ra mục tiêu đến năm 2010 có 100% xã CQGVYT. Tuy nhiên, năm 2012 toàn huyện chỉ có 17/23 xã, thị trấn (chiếm tỷ lệ 73,91%) đạt chuẩn theo tiêu chí cũ.
Hiện tại, toàn huyện chỉ có 21/23 xã có nhà trạm (chiếm 91,3%), ở một số xã có nhà trạm (Hưng Tân, Hưng Lợi, Hưng Lam…) đã và đang trong tình trạng xuống cấp, chưa được duy tu, sửa chữa; các phòng chức năng ở một số trạm không đảm bảo cho việc chăm sóc sức khoẻ ban đầu (Hưng Mỹ, Hưng Thắng, Hưng Tân).
Nhiều trang thiết bị, dụng cụ y tế thiết yếu ở các trạm y tế xã phần lớn là được viện trợ từ các dự án nước ngoài, tổ chức phi chính phủ nên khi đưa vào sử dụng không đồng bộ, hiệu quả chưa cao… Một thực trạng cần quan tâm là số lượng bác sỹ về công tác giảm xuống 13/23 xã (ở mức 56,5%). Việc thực hiện đúng quy định trạm y tế có 4 cán bộ trở lên phải có 1 cán bộ y học cổ truyền chuyên trách cũng chưa thể thực hiện được.
Trao đổi vấn đề này, bác sỹ Nguyễn Đình Thanh – Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Hưng Nguyên cho rằng: “Với mục tiêu đến năm 2020 Hưng Nguyên có 100% xã CQGVYT, để thực hiện được cần sự vào cuộc mạnh mẽ, tích cực hơn nữa của các cấp, ngành, tăng cường công tác tuyên truyền, xoá bỏ tư tưởng “đầu tư cho y tế là nhiệm vụ của ngành Y tế”, cần thay đổi nhận thức của các cấp uỷ Đảng, chính quyền cơ sở, cán bộ, công chức, nhân viên y tế và nhân dân về lĩnh vực này, phải hành động quyết liệt và cần có sự chung tay giúp sức thì mới có thể đạt kết quả cao”.
Cũng trong tình trạng trên là huyện Anh Sơn. Mặc dù kết thúc giai đoạn I, huyện đã đạt mục tiêu 100% xã đạt CQGVYT, thế nhưng thời gian qua đã xuất hiện tư tưởng “tự thoả mãn với thành tích”. Cụ thể như, huyện thiếu sự quan tâm để đầu tư, duy tu bảo dưỡng, nâng cấp trang thiết bị, thậm chí một số nợ chuẩn về xây dựng đến nay vẫn chưa hoàn thành. Tất cả các trạm chưa đủ cán bộ y tế theo định mức; những trạm được đầu tư về cơ sở hạ tầng, đầy đủ các phòng chức năng, có bác sỹ về công tác lại không có trang thiết bị hiện đại để làm việc (điển hình như Trạm Y tế xã Bình Sơn, Đức Sơn, Cẩm Sơn)...
Nói về thực trạng này, bác sỹ Phan Thế Hưng – Giám đốc TTYT huyện Anh Sơn nhấn mạnh: “Đánh giá xã đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế là để đánh giá các hoạt động bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân của toàn xã, chứ không chỉ đánh giá hoạt động trong phạm vi trạm y tế. Vì vậy, để Bộ tiêu chí này đạt chất lượng, bền vững đòi hỏi sự vào cuộc của các đoàn thể chính trị và xã hội, cộng đồng cùng tham gia và triển khai thực hiện”.
Để từng bước tháo gỡ và khắc phục khó khăn trong công tác này, bác sỹ Bùi Đình Long, Giám đốc Sở Y tế cho rằng: “Những nỗ lực, cố gắng của ngành Y tế thời gian qua bước đầu đã mang lại hiệu quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, tiêu chí về chuẩn quốc gia được bổ sung và yêu cầu cao hơn, điều đó đòi hỏi các địa phương trong tỉnh phải tiếp tục đầu tư về cơ sở vật chất cũng như nguồn nhân lực cho y tế xã, đặc biệt cần tăng cường công tác xã hội hóa y tế, huy động các nguồn lực trong nhân dân, các tổ chức cũng như cá nhân đầu tư đồng bộ và hợp lý. Từ đó để các xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, phát huy hiệu quả trong chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho nhân dân, góp phần quan trọng vào chương trình xây dựng nông thôn mới”.
