Hầm lò của Công ty TNHH Thiếc Hà An vẫn có nước 'nhiễm axit' tràn ra môi trường???

Hiện tượng “bất thường”?

Sau sự cố suối Nậm Huống đoạn qua xã Châu Thành chuyển màu vàng đục, có cá chết bất thường trong khoảng thời gian từ ngày 30/6 – 1/7/2024, nguyên nhân được xác định có từ việc xả nước thải ra môi trường của Công ty TNHH Thiếc Hà An. Bởi vậy, cơ quan chức năng yêu cầu đơn vị này tuân thủ các quy định của pháp luật, chủ động rà soát đánh giá nguồn nước thải từ hầm lò để có giải pháp thu gom, xử lý không gây ô nhiễm môi trường (Văn bản số 6043/STNMT-BVMT ngày 26/8/2024 của Sở Tài nguyên và Môi trường).

Vậy nhưng, ngày 30/9/2024, Công ty TNHH Thiếc Hà An khẩn thiết báo đến UBND huyện Quỳ Hợp hiện tượng bất thường xảy ra tại khu vực mỏ của chính họ. Đó là xuất hiện tình trạng nước chứa hàm lượng axit cao từ trong hầm lò tràn ra ngoài với lưu lượng lớn, trong khi doanh nghiệp đã dừng tất cả mọi hoạt động khai thác, qua đó, đề nghị phối hợp xác minh tìm nguyên nhân.

Cụ thể, tại Báo cáo số 42/BC-THA ngày 28/9/2024, Công ty TNHH Thiếc Hà An thông tin phát hiện có một lượng lớn nước màu xanh đục, trắng đục chảy từ trong đường hầm lò số 1 ra bên ngoài. Lượng nước tại thời điểm đo, vào lúc 9 giờ 30 phút ngày 30/9/2024, lên đến 1.679 m3/ngày đêm. Đồng thời, báo cáo rằng, nguồn nước bất thường nhiễm axit nặng (PH=3), Công ty TNHH Thiếc Hà An gặp rất nhiều khó khăn và tốn kém trong xử lý. Vì vậy, phải báo lên UBND huyện Quỳ Hợp để biết về tình hình đang xảy ra. “Kính đề nghị UBND huyện sớm tiến hành kiểm tra đánh giá để nắm bắt các phát sinh bất thường về nước đang xảy ra trên địa bàn huyện Quỳ Hợp và giúp chúng tôi có hướng tháo gỡ khó khăn tiềm tàng nguy hiểm này”, Công ty TNHH Thiếc Hà An đề nghị tại Báo cáo số 42/BC-THA ngày 30/9/2024.

Tiếp nhận Báo cáo số 42/BC-THA của Công ty TNHH Thiếc Hà An, vì bởi ngày 6/8/2024, doanh nghiệp này cũng có văn bản với nội dung tương tự gửi đến UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, nên UBND huyện Quỳ Hợp đã phối hợp với UBND xã Châu Hồng tổ chức kiểm tra hiện tượng nước bất thường chảy ra từ hầm lò số 1. Tại thời điểm kiểm tra, đoàn công tác xác định tại vị trí cửa lò số 01 (toạ độ x=2146006, y=534956) có nguồn nước màu trắng đục tự chảy từ trong cửa hầm lò ra bên ngoài với lưu lượng lớn; sử dụng giấy quỳ tím để kiểm tra cho thấy nước có hàm lượng axit cao (PH <3). Để tìm nguyên nhân, đoàn công tác đã vào hầm lò kiểm tra nhưng không phát hiện được nguồn nước từ đâu chảy ra, cũng không thể đánh giá có phải do hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản gây ra hay không?

Đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An, đoàn công tác xác định tại thời điểm kiểm tra, khu vực mỏ chỉ có một số công nhân quản lý mỏ, bảo vệ và vận hành hệ thống xử lý nước thải; không có các hoạt động khai thác, chế biến quặng nên không phát sinh nước thải. Về phía Công ty TNHH Thiếc Hà An, vì nhận thấy nếu để nguồn nước bất thường chảy tự nhiên ra môi trường sẽ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, làm cá chết... Do đó, đã tiến hành xử lý nguồn nước bất thường bằng cách bơm vận chuyển về hố lắng 3 ngăn, sử dụng vôi bột và chất trợ lắng để trung hòa; sau khi xử lý thì bơm xả ra môi trường về phía suối Mai, xã Châu Thành.

Nhận thấy nguồn nước tự chảy từ hầm lò số 01 của Công ty TNHH Thiếc Hà An ra môi trường có dấu hiệu bất thường, UBND huyện Quỳ Hợp đã lấy mẫu nước gửi đi phân tích; đồng thời, tiếp tục tổ chức xác minh tìm nguyên nhân. Vào ngày 4/10/2024, đoàn công tác tổ chức kiểm tra đột xuất tại các hầm lò khai thác của Công ty TNHH MTV Kim loại màu Nghệ Tĩnh (phía trên khu mỏ của Công ty TNHH Thiếc Hà An), tuy nhiên, vẫn không phát hiện được nguyên nhân.

Không để xảy ra sự cố môi trường!

UBND huyện Quỳ Hợp xác định, tình trạng nước chứa hàm lượng axit cao, chảy với lưu lượng lớn từ hầm lò của Công ty TNHH Thiếc Hà An ra môi trường là rất đáng lo. Vì bởi không tìm được nguyên nhân để có thể đề ra giải pháp xử lý, nên vào ngày 15/10/2024, UBND huyện Quỳ Hợp có Văn bản số 429/BC-UBND báo cáo toàn bộ sự việc lên UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường.

Tại đây, UBND huyện Quỳ Hợp đưa ra nhận định: “Việc xuất hiện dòng chảy từ trong hầm lò của Công ty TNHH Thiếc Hà An với lưu lượng lớn, có độ axit cao (pH<3) là hiện tượng bất thường, UBND huyện không thể tìm ra nguyên nhân để xử lý. Nếu nguồn nước này không được xử lý đúng quy trình, quy chuẩn thì khi chảy ra môi trường sẽ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân (nguồn nước này là nguồn nước đầu vào của Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp). Theo báo cáo của Công ty TNHH Thiếc Hà An thì mặc dù công ty đã dừng hoạt động khai thác và chế biến quặng từ đầu năm 2024 đến nay, nhưng hàng ngày công ty vẫn phải thu gom lượng nước tự chảy này vào bể 3 ngăn, xử lý bằng vôi bột và chất trợ lắng để trung hòa, sau đó bơm xả ra môi trường, việc xử lý này gây rất nhiều tốn kém kinh phí của công ty”.

Đồng thời, có đề xuất: “UBND huyện không có cán bộ chuyên môn sâu và trang thiết bị cần thiết để tìm ra nguyên nhân hiện tượng bất thường này, cũng như đánh giá việc xử lý của Công ty TNHH Thiếc Hà An có đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật hay không, nước sau khi xử lý có đảm bảo được phép thải ra môi trường hay không. Vì vậy, UBND huyện Quỳ Hợp kính đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan kiểm tra xác định rõ nguyên nhân gây nên tình trạng bất thường trên, có biện pháp xử lý dứt điểm nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân…”.

Trước báo cáo của UBND huyện Quỳ Hợp, ngày 16/10/2024, UBND tỉnh ban hành Văn bản số 6090/UBND-NN về việc kiểm tra, xử lý ô nhiễm môi trường tại xã Châu Thành (Quỳ Hợp). Tại đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ có ý kiến: “Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp UBND huyện Quỳ Hợp và các cơ quan có liên quan khẩn trương kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân và có biện pháp xử lý đảm bảo không để xảy ra ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân; báo cáo kết quả cho UBND tỉnh ngày 30/10/2024”.