Lên mạng học chế pháo
Hàng năm, cứ vào thời điểm trước và trong dịp Tết Nguyên đán, tình trạng chế tạo, tàng trữ, buôn bán và sử dụng pháo nổ, trái phép lại gia tăng và diễn biến phức tạp. Điều đáng nói là hiện nay đã có rất nhiều vụ việc các em học sinh, thanh, thiếu niên tự tìm hiểu, chế tạo pháo trái phép thông qua các trang web trên mạng xã hội. Đây không chỉ là những hành vi vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường tới tính mạng, sức khỏe và tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn.
 |
Một số tài khoản trên Youtube hướng dẫn chế tạo pháo nổ. Ảnh: Tiến Đông |
“Chế tạo pháo quá dễ” - là cụm từ mà rất nhiều em học sinh trả lời khi nhận được câu hỏi của chúng tôi về việc có biết cách làm pháo hay không. Trên thực tế, chỉ cần gõ cụm từ “hướng dẫn làm pháo nổ” trên trang tìm kiếm thông tin Google, trong khoảng 0,23 giây đã cho ra hơn 5 triệu kết quả. Đặc biệt, trên YouTube - một nền tảng chia sẻ video trực tuyến lớn nhất thế giới còn có những video hướng dẫn làm pháo nổ một cách chi tiết với hàng triệu lượt xem, hàng trăm ngàn lượt thích, bình luận, cổ vũ và hỏi về cách làm pháo. Các video được chia sẻ một cách công khai, được đón nhận và coi như một chuyện bình thường, bất chấp sự nguy hiểm có thể xảy ra và việc đốt pháo nổ bị cấm từ lâu.
 |
Pháo tự chế bị cơ quan công an thu giữ. Ảnh tư liệu |
Các thông tin này ngày càng thu hút nhiều người theo dõi, đặc biệt là đối tượng học sinh thường tìm hiểu, sau đó các em đặt mua các loại hóa chất như lưu huỳnh, kaliclorat… về pha trộn thành thuốc pháo. Sau khi đã có thuốc, các em học sinh sử dụng giấy vở hoặc giấy báo cuộn thành vỏ pháo hoặc dùng ống nhựa PVC và keo dán để chế tạo, sản xuất pháo ngay tại nhà.
Thực tế, trên địa bàn Nghệ An đã có nhiều trường hợp học sinh tự chế pháo nổ để sử dụng và bị cơ quan chức năng phát hiện, thu giữ. Mới đây, vào đêm 12/12, Công an xã Nghĩa Thọ, huyện Nghĩa Đàn phát hiện 2 đối tượng cùng sinh năm 2009 là L.T.A, trú xóm Men và H.T.A, trú xóm Trống, xã Nghĩa Thọ là học sinh lớp 8, Trường THCS Phú Thọ có hành vi sản xuất pháo nổ. Tại hiện trường, cơ quan công an đã thu giữ 8 kg nguyên liệu để làm pháo, bao gồm vỏ pháo được quấn bằng giấy vở học sinh, bột lưu huỳnh, dây cháy chậm, bột than đá, túi gói thực phẩm và 7 quả pháo đã thành phẩm.
 |
Các em học sinh tự chế pháo nổ bị Công an huyện Nam Đàn phát hiện. Ảnh: CQCACC |
Đặc biệt, qua lời khai, L.T.A và H.T.A. cho biết đã mua các nguyên liệu trên mạng rồi học cách tự chế thành pháo nổ, sau khi chế tạo thành công đã nổ thử 4 quả. Sau sự việc nói trên, Công an xã Nghĩa Thọ đã tịch thu toàn bộ tang vật, đồng thời làm việc với phụ huynh, nhà trường để xử lý theo quy định của pháp luật.
Việc tự chế pháo nổ thường diễn ra vào dịp trước Tết, khi những năm gần đây tình trạng đốt pháo nổ vào đêm Giao thừa càng diễn ra phức tạp. Do việc buôn bán, tàng trữ pháo nổ vào dịp cuối năm thường bị lực lượng chức năng truy quét gắt gao, vì thế, nhiều học sinh đã đặt mua các loại nguyên liệu về tự chế tạo pháo.
Tại Nam Đàn, ngay sau buổi lễ ra quân mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023, Công an huyện Nam Đàn đã xử lý nhiều trường hợp đang độ tuổi học sinh tự chế pháo trái phép.
 |
Một số học sinh chế pháo nổ bị cơ quan công an phát hiện và triệu tập. Ảnh: CACC |
Cụ thể vào lúc 7 giờ 15 phút, ngày 30/11/2022, trong quá trình tuần tra, Công an xã Nam Thanh phát hiện 4 trường hợp gồm: Đ.V.H; P.H.M; N.T.L, cùng sinh năm 2010 và N.K.M.H (sinh năm 2009), là học sinh Trường THCS Nam Thanh có hành vi mang các nguyên liệu, công cụ đến trường học để sản xuất pháo nổ. Cơ quan Công an đã thu giữ 25 cuộn giấy dùng làm thân pháo, 1 cuộn dây dẫn cháy làm ngòi nổ, 1 cuộn băng dính. Các em đều khai dùng các nguyên liệu, linh kiện trên để sản xuất pháo, còn thuốc pháo thì lấy bột diêm trộn với thiếc tán nhỏ bỏ vào thân pháo. Công an xã đã lập biên bản làm việc, phối hợp với gia đình và nhà trường để tiếp tục răn đe, giáo dục đối với các em.
Hay ngày 4/12/2022, Công an huyện Nam Đàn phối hợp Công an xã Kim Liên đã phát hiện em H.T.Q (sinh năm 2007), trú tại xóm Hoàng Trù, xã Kim Liên đang mang theo 1 túi đựng chất kaliclorat; 1 túi lưu huỳnh; 1 túi thuốc pháo; 32 cuộn pháo tự chế. Qua đấu tranh, H.T.Q khai nhận đã mua số nguyên vật liệu nêu trên để chế tạo pháo.
Hậu quả nghiêm trọng
Việc tự chế pháo nổ trên thực tế đã gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, nếu nhẹ có thể bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính, còn nặng hơn sẽ bị xử lý hình sự. Đáng lo ngại nhất là các em học sinh có thể bị thương tật, thậm chí là chết người nếu như xảy ra cháy, nổ trong quá trình chế tạo pháo.
 |
Một học sinh ở Nam Đàn bị thương nặng do đốt pháo tự chế. Ảnh: Tư liệu |
Còn nhớ, vào tối 6/2/2021, trên địa bàn xã Thanh Mỹ (Thanh Chương), em P.N.K (SN 2007), sống cùng ông bà ngoại tại thôn Mỹ Tiến, xã Thanh Mỹ đã tự chế pháo nổ và chơi pháo. Ngay sau đó, quả pháo phát nổ đã khiến em bị nát phần ngực và tay. Mặc dù gia đình đã ngay lập tức đưa đi cấp cứu, nhưng do tình trạng bị thương quá nặng nên em đã tử vong. Điều đáng nói, K. đã tự chế loại pháo rất nguy hiểm, thuốc pháo được nhồi vào ống tuýp inox cắt ngắn, khi nổ gây ra tiếng nổ lớn và có độ sát thương rất cao nếu không may nổ gần người.
Trước đó, vào ngày 28/1/2021, có 2 học sinh của Trường THPT Mai Hắc Đế và 1 học sinh của Trường THPT Nam Đàn 2 (Nam Đàn), đã tự chế tạo và đốt pháo nổ cũng đã gây thương tích nặng, khiến 1 em học sinh bị nát tay.
Mới đây, vào ngày 9/12, tại một quán cà phê trên địa bàn xã Hạnh Lâm (Thanh Chương), đã xảy ra 1 vụ nổ khiến 1 người đàn ông bị dập nát bàn tay và bị thủng bụng. Bước đầu, cơ quan chức năng nhận định đây là vụ nổ do pháo tự chế.
 |
Công văn về việc triển khai các giải pháp phòng chống các hành vi vi phạm về pháo của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An gửi các phòng và các đơn vị trực thuộc. Ảnh: Tiến Đông |
Ông Thái Văn Thành - Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An cho biết: Những năm qua, ngành Giáo dục cũng rất quan tâm đến việc tuyên truyền, phòng, chống pháo nổ trong học đường. Cơ quan Công an cũng đã phối hợp với các nhà trường tổ chức tuyên truyền về phòng, chống pháo nổ và ký cam kết không sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ song trên thực tế, các vụ việc học sinh liên quan đến pháo nổ vẫn xảy ra. Có những vụ việc được phát hiện và xử lý kịp thời, nhưng cũng có những vụ việc đã để lại hậu quả thương tâm. Trong thời gian tới, nhất là trong dịp Tết, Sở sẽ chỉ đạo các phòng và nhà trường tăng cường tuyên truyền để học sinh hiểu rõ những tác hại của pháo, nhất là việc tự chế tạo pháo sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Có thể thấy rằng, dù tiếng pháo có thể mang lại chút không khí rộn ràng trong ngày Tết, nhưng hệ lụy là vô cùng nghiêm trọng đối với sức khỏe lẫn tình hình an ninh, trật tự. Để ngăn ngừa được vấn đề này, đòi hỏi lực lượng chức năng, gia đình, nhà trường cần nâng cao hiệu quả giáo dục, quản lý để tránh những hậu quả đáng tiếc liên quan đến pháo nổ có thể xảy ra.
