Hồ Chí Minh - Cốt cách một Tiên ông giáng thế

(Baonghean.vn) - Thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Bác Hồ và các đồng chí lãnh đạo còn hoạt động trên Chiến khu Việt Bắc. Nhiều gian khổ, hy sinh nhưng cũng nhiều lạc quan, vui sướng, hồn nhiên lắm khi đến là lãng mạn!

Bác Hồ đọc Báo Nhân Dân

Năm 1950, đến gần ngày 19/5, ngày đó Bác Hồ tròn 60 tuổi. Theo truyền thống phương Đông, đến tuổi lên lão thì bà con thường tổ chức lễ mừng, lễ chúc thọ. Ban Thường vụ Trung ương Đảng lúc bấy giờ đề nghị Bác cho tổ chức lễ kỷ niệm mừng Bác tròn tuổi 60. Nhưng, như nhiều lần trước đó, Bác từ chối. Và lần này Bác đọc lại bài thơ “Không đề” viết dịp 19/5 của năm 1949:

Vì nước chưa nên nghĩ đến nhà,

Năm mươi chín tuổi vẫn chưa già.

Chờ cho kháng chiến thành công đã,

Bạn sẽ ăn mừng sinh nhật ta!

Bác khước từ là việc của Bác, Thường vụ Trung ương - Thường vụ Quốc hội – Chính phủ và Mặt trận vẫn kiên trì tiếp tục đề nghị. Biết không thể từ chối được nữa, Người đành phải “nhượng bộ”, nhưng xin có một đề nghị nhỏ, là nhân cuộc họp của Hội đồng Chính phủ vào ngày 21/5, buổi chiều họp xong sẽ có khoảng thời gian tiếp khách đại biểu quân dân chính đảng.

Muộn một chút, nhưng ai cũng mừng vì có được dịp bày tỏ tấm lòng thành kính của mình với Bác Hồ vào dịp sinh nhật của Người.

Thế là ngày 21/5, trong một căn nhà lợp mái lá được gọi là hội trường, nhiều đại biểu đã tề tựu đông đủ. Ban tổ chức cho chạy máy nổ, chỉ có mấy bóng đèn mà sáng bừng cả một góc rừng. Ông Trần Duy Hưng bấy giờ là Thứ trưởng Bộ Nội vụ vừa nói mấy lời giới thiệu thì Bác đến. Bác giơ hai tay lên cao, hạ dần xuống có ý đề nghị mọi người yên lặng trở lại. “Chú cứ để Bác tự tiếp khách”, Bác nói với ông Hưng rồi quay sang phía mọi người trò chuyện thời sự trong nước và quốc tế…Những ai có mặt hôm đó càng thêm tin tưởng vào cuộc kháng chiến nhất định thắng lợi khi Bác kể lại chuyến đi “bí mật” kéo dài đến 3 tháng trời, sang Trung Quốc và Liên Xô nhằm làm cho hai nước bạn hiểu ta, ủng hộ và giúp đỡ cho cách mạng Việt Nam.

Nhân lúc Bác ngừng lời, linh mục Phạm Bá Trực bấy giờ là Phó trưởng ban Thường trực Quốc hội thay mặt toàn thể đọc lời chúc thọ Bác Hồ. Cụ Trực vừa dứt lời, Bác Hồ tươi cười cảm ơn và còn đọc thơ:

- Tôi có mấy câu thơ chỉ là khoai khoai sắn sắn thôi, xin được đọc ra đây:

Sáu mươi tuổi hãy còn xuân chán,

So với Ông Bành vẫn thiếu niên.

Ăn khỏe, ngủ ngon, làm việc khỏe,

Trần mà như thế kém gì tiên!

Sau bài thơ, những nghi thức trang nghiêm của một lễ mừng dành cho vị Chủ tịch nước dường như không còn nữa, thay vào đó là sự cởi mở, chan hòa, ấm áp tình người tình đồng chí.

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ Bác “ứng khẩu” đó, vừa hiện thực vừa mang yếu tố lãng mạn cách mạng pha chút hóm hỉnh, được thể hiện rõ nét và hồn nhiên. Bác ở tuổi 60 vẫn còn xuân, “còn xuân chán”, so với Ông Bành 800 tuổi bên Trung Quốc thì mình chỉ đáng làm bậc thiếu niên. Sở dĩ còn xuân, là nhờ có 3 yếu tố ăn khỏe, ngủ ngon, làm việc khỏe (ở Bác là toàn tâm toàn sức phục vụ cách mạng). Như vậy, vật chất và tinh thần, công và tư, trần thế và tâm linh…ở đây đều có đủ cả.

Nên nhớ, cách mạng Việt Nam những năm 50 của thế kỷ vừa qua, đang gặp rất nhiều khó khăn, thách thức. Trong lời kêu gọi nhân ngày kỷ niệm Cách mạng tháng Tám và ngày Độc lập năm 1950, Bác nhắc chúng ta phải biết rằng: Địch sẽ liều mạng hơn, hung ác hơn, chúng có thể lan rộng ra nữa, trước khi chúng bị tiêu diệt; ta còn phải kinh qua nhiều sự khó khăn cực khổ hơn trước, còn phải vượt qua nhiều gian nan nguy hiểm hơn trước để đi tới thắng lợi hoàn toàn… Xem ảnh tư liệu về Bác, nhiều người còn nhớ bức ảnh Bác đang dõi nhìn xa trên đài quan sát mặt trận Đông Khê, chiến dịch Biên giới năm 1950. Trước một bối cảnh của đất nước và thế giới phức tạp như thế, hai câu thơ:

Ăn khỏe, ngủ ngon, làm việc khỏe,

Trần mà như thế kém gì tiên!

Chứng tỏ một cốt cách bình thường mà rất đỗi phi thường trong con người và bản lĩnh Hồ Chí Minh!

Nguyễn Văn Hùng