Hồi ức về Lễ kỷ niệm Ngày sinh Bác Hồ năm 1946

(Baonghean) - Cụ Nguyễn Thị Khuyên (cán bộ tiền khởi nghĩa, xã Đức Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An) ngồi trên chõng tre. 5 đứa cháu nhỏ quây quần bên cạnh, líu lo ríu rít như bầy chim non. Cụ nói với tôi: “Chú xem, cứ hễ đi học thì thôi, về đến nhà thì cháu nào cũng muốn bà kể chuyện đời xưa. Để xem nào, hôm nay bà sẽ kể cho các cháu và chú nghe câu chuyện Sinh nhật Bác Hồ năm 1946, ở quê ta”. Rồi bằng một giọng kể của người già 93 tuổi, cụ dẫn dắt các em trở về những năm lịch sử...

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công đưa lại độc lập tự do cho dân tộc Việt Nam, trong đó có các làng Thọ Trường, Thọ Bằng, Châu Lĩnh và làng Yên Định (xã Đức Thành, huyện Yên Thành). Thời gian này, khắp nơi nhân dân bận học văn hóa, diệt giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Thanh niên, tự vệ lo tập bố phòng, phụ nữ lo chuyện đồng ruộng, hũ gạo tiết kiệm. Tuy bận với việc quốc kế dân sinh, lãnh đạo xã vẫn chú ý giữ gìn các di tích lịch sử như là điểm tựa để xây dựng cuộc sống mới: đền Đức Ông thờ Bách Bộ tướng quân, người họ Lê đời Trần; đền Canh thờ Đức Thánh Canh; miếu Rùa thờ những người hảo tâm bỏ tiền xây dựng cầu Ngọc Giát. Đình Sàng là một công trình kiến trúc to đẹp, xây dựng vào năm 1744 (đời vua Lê Hiển Tông – Cảnh Hưng năm thứ 4. Đình có 6 gian 2 hồi văn, 24 cột gỗ lim, mái lợp ngói vảy. Thời xưa, cứ vào mùa Xuân hay Tết đến, trước đình làng, nhân dân lắp đu tiên.

Toàn cảnh đình Sàng.

Nhân dân xã Đức Thành trồng dâu nuôi tằm, dệt vải, dệt lụa, cho nên các cô gái vào những đêm hè trăng thanh gió mát, bên xe kéo sợi thường tổ chức hát phường vải.

Sáng ngày 19/5/1946, ngay từ sớm tinh mơ, hàng trăm người tụ tập tại đình Sàng. Thanh niên nam nữ treo cờ, khẩu hiệu trước cổng đình. Trong gian đầu đình làng là một tấm phông đỏ, nhân dân treo ảnh Bác Hồ, cờ búa liềm. Buổi lễ có đại biểu của Việt Minh, tự vệ, phụ nữ, phụ lão Cứu quốc và đông đảo các tầng lớp nhân dân tham dự. Trong bài diễn văn, đồng chí bí thư Việt Minh xã nêu lên công lao to lớn của Đảng, Bác Hồ giành độc lập cho dân tộc. Trong niềm xúc động, một đại biểu ứng khẩu đọc bài thơ ca ngợi Bác. Bài thơ có đoạn:

Chúc mừng Bác sống muôn năm
Bao giờ quét sạch ngoại xâm tham tàn
Việt Nam độc lập hoàn toàn
Ba kỳ thống nhất khải hoàn khúc ca...

Dứt lời thơ, cả hội trường vỗ tay hồi lâu làm cho bà con vui vẻ phấn khởi. Cũng trong thời gian này, phong trào thi đua xây dựng đời sống mới, nhân dân sửa đường, làm chòi phát thanh báo tin thắng trận. Các tệ nạn xã hội dần xóa bỏ. Hoạt động văn hóa văn nghệ đơn giản nhưng có tác dụng động viên con em nơi tiền tuyến hăng hái diệt thù. Xã Đức Thành cũng có những hoạt động đặc biệt ủng hộ kháng chiến, kiến quốc. Trong tháng 5/1946, chính quyền xã tổ chức “đấu giá” ảnh Bác Hồ. Bức ảnh Bác bằng sơn mài, giá 500 đồng, thuộc về cụ Trần Hữu Khéo. Vào tháng Giêng năm 1947, lúc này xã lấy tên là Đức Vĩnh, chính quyền cách mạng tổ chức đấu giá ghế danh dự, có người ra giá 50 đồng, rồi lên 100 đồng, cuối cùng ghế danh dự thuộc về cụ Bang Nông với giá 100 đồng. Tất cả số tiền đấu giá, xã nộp vào quỹ đảm phụ quốc phòng, mua vũ khí đánh giặc...

Đình Sàng nay vẫn còn, được dùng làm nhà văn hóa cộng đồng, là nơi tổ chức các lễ hội dân gian hàng năm, chào đón du khách mọi miền về chung vui.

Phan Xuân Thành (P. Hưng Bình – TP. Vinh)