Khó trong thu hút bác sĩ về cơ sở ở Nghệ An

Khó từ trạm y tế xã...

Trạm Y tế xã Tam Quang (Tương Dương) là một trong những đơn vị thực hiện khá tốt công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Hàng năm, trạm khám, chữa bệnh cho trên 4.000 lượt người; hướng dẫn người dân vệ sinh môi trường, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, không để xảy ra các loại dịch bệnh; thực hiện tốt các dự án, chương trình mục tiêu y tế Quốc gia. Trạm Y tế xã Tam Quang đã nhiều lần được nhận Bằng khen của UBND tỉnh, Giấy khen của Sở Y tế và UBND huyện Tương Dương.

Theo y sĩ La Văn Năm - Trạm trưởng Trạm Y tế xã Tam Quang: Để đạt được những thành tích này, trạm đã nỗ lực công tác. Ngoài ra, cũng nhờ từ trước đến nay, trạm luôn có bác sĩ làm việc thường xuyên. Bác sĩ hiện đang làm việc tại trạm là chị Vi Thị Thùy (32 tuổi, người ở trong xã), về nhận công tác vào năm 2019. Trạm Y tế có bác sĩ công tác thì việc khám, chữa bệnh và công tác truyền thông hiệu quả hơn.

Ở huyện Tương Dương, không riêng gì xã Tam Quang, mà cả 17/17 xã, thị trấn đều có bác sĩ làm việc lâu dài. Bác sĩ Vi Xuân Chiến - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tương Dương chia sẻ: 10 năm trước, số bác sĩ công tác tại trạm là rất ít. Khắc phục điều này, huyện đã cử sinh viên đi học cử tuyển; tạo điều kiện thuận lợi cho các y sĩ học lên đại học. Trung tâm khảo sát, tìm kiếm và động viên, vận động con em quê hương đang học ở các trường đại học y về công tác. Qua đó, đến năm 2018, 100% trạm y tế xã, thị trấn có bác sĩ công tác... Tuy nhiên, phải nói rằng, kết quả này chưa bền vững, còn nhiều nỗi lo.

“

Nhân lực y tế đang có nguy cơ thiếu vì trong thời gian tới một số lượng lớn cán bộ y tế đến tuổi nghỉ theo chế độ. Trong khi đó, việc tuyển dụng bác sĩ lại rất khó khăn.

Bác sĩ Vi Xuân Chiến - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tương Dương

Có bác sĩ công tác thường xuyên tại trạm y tế đang là niềm ao ước của nhiều địa phương trong tỉnh. Y sĩ Nguyễn Thị Hồng - Trưởng trạm Y tế xã Mậu Đức (Con Cuông) chia sẻ: “Trạm hiện chưa có bác sĩ. Dẫu qua nhiều năm ngành Y tế, huyện thực hiện tuyển dụng, kêu gọi nhưng chưa có ai về. Có bác sĩ thì quyền lợi người dân được đảm bảo hơn; trạm thực hiện được thêm nhiều dịch vụ kỹ thuật”.

Tương tự, y sĩ Võ Quang Tiến - Trưởng trạm Y tế xã Lam Sơn (Đô Lương) bày tỏ: “Hiện tại, vẫn chưa có bác sĩ làm việc thường xuyên tại Trạm. Mong muốn, ngành tuyển dụng, bổ sung bác sĩ về trạm để đáp ứng công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn”.

... đến y tế tuyến huyện

Không chỉ riêng tuyến xã, mà ngay cả tuyến huyện cũng đang gặp khó khăn trong tuyển dụng bác sĩ. Bác sĩ Nguyễn Huy Phúc - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc cho hay: Thời điểm này, nhân lực của đơn vị đang thiếu hụt, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ khám, chữa bệnh. Trong khi đó, việc thu hút, tuyển dụng nhân lực chất lượng cao gặp khó khăn. Các cấp, ngành cần có các giải pháp đồng bộ, khả thi, hiệu quả cấp thiết trong kế hoạch đào tạo phát triển nguồn nhân lực đảm bảo nhu cầu cho các đơn vị y tế trong tỉnh.

Bác sĩ Lê Đức Hải - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Đô Lương cũng cho biết: Tổng số nhân lực bệnh viện là 247 người, trong đó, có 57 bác sĩ. Hiện nay, nguồn nhân lực còn thiếu chưa đáp ứng được cơ cấu vị trí việc làm theo quy định của Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội về định mức thời gian khám bệnh, thực hiện các kỹ thuật cận lâm sàng, kỹ thuật chuyên khoa sâu. Tỷ lệ số biên chế thực hiện biên chế được giao tối thiểu chỉ đạt 78,6%. Việc tuyển dụng một số vị trí việc làm rất khó khăn, như: Bác sĩ, cử nhân điều dưỡng, cử nhân chuyên ngành kỹ thuật hình ảnh.

“

Năm 2023, trung tâm thực hiện tuyển dụng 32 người, trong đó, có chỉ tiêu 15 bác sĩ. Tuy nhiên, kết quả chỉ tuyển được 5 bác sĩ, trong đó, có 1 bác sĩ dự phòng. Những bác sĩ tuyển dụng được cũng không phải là người tốt nghiệp ở các trường đại học y tốp đầu của cả nước. Có những người cũng đã từng đi tuyển dụng ở các bệnh viện lớn hơn, khi không đậu thì mới tìm đến đơn vị mình.

Thực tế hiện nay, ngay các bệnh viện lớn cũng đang có nhu cầu tuyển bác sĩ lớn nên các bác sĩ mới ra trường không tha thiết với những đơn vị cấp cơ sở. Đơn vị khám, chữa bệnh cấp cơ sở hiện rất khó khăn trong việc thu hút bác sĩ khi mức đãi ngộ, thu nhập kém hấp dẫn.

Bác sĩ Nguyễn Hữu Hồng - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Nghĩa Đàn

Cũng theo bác sĩ Nguyễn Hữu Hồng, tuyển dụng bác sĩ làm việc ngay tại trung tâm tuyến huyện đã khó, ở trạm y tế xã lại càng khó hơn. Ở thời điểm này, huyện Nghĩa Đàn mới chỉ có 80% trạm y tế có bác sĩ. Trong tương lai gần, cũng có khá nhiều bác sĩ công tác thường xuyên tại trạm đến tuổi nghỉ hưu theo chế độ.

Cần giải pháp đủ mạnh, linh hoạt

Thông tin từ Sở Y tế Nghệ An: Tính đến tháng 9/2024, tổng số nhân lực y tế cấp cơ sở là 4.556 người, trong đó, 1.183 bác sĩ; tổng số nhân lực y tế cấp ban đầu là 2.649 người, trong đó, có 368 bác sĩ. Tỷ lệ xã có bác sĩ công tác cơ hữu là 78,3%.

Hiện nay, số người làm việc đã được UBND tỉnh giao cho các đơn vị y tế cơ sở là chưa đủ so với định mức tối thiểu quy định tại Thông tư số 03/2023/TT-BYT. Tuy nhiên, việc tuyển dụng hàng năm không đủ chỉ tiêu so với kế hoạch được phê duyệt, đặc biệt là đội ngũ bác sĩ tại trạm y tế xã và tại các trung tâm y tế. Tỷ lệ tuyển dụng trong năm 2023 ở các đơn vị y tế cơ sở chỉ đạt 46%.

Trong khi đó, tỷ lệ bác sĩ thường xuyên làm việc tại trạm y tế xã ngày càng giảm do khó tuyển dụng; các bác sĩ hiện đang công tác đến tuổi nghỉ hưu; các bác sĩ có xu hướng chuyển ra cơ sở y tế tư nhân làm việc. Việc đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho y tế cơ sở cũng gặp khó khăn do số lượng nhân lực đang thiếu, không đủ người làm việc. Xu hướng nhân viên y tế nghỉ ngày càng cao đặc biệt là đội ngũ bác sĩ (số nghỉ việc từ năm 2023 - tháng 6/2024 có 90 người, trong đó có 28 bác sĩ). Học sinh hiện có xu hướng không lựa chọn ngành Y. Bác sĩ mới ra trường không muốn về các công tác tại tuyến cơ sở. Hệ thống các bệnh viện tư nhân ngày càng phát triển, có nhu cầu tuyển dụng nhân lực trình độ cao.

Thực tiễn đòi hỏi các cấp, ngành cần có những giải pháp mang tính tổng hòa để thực hiện tốt công tác tuyển dụng nhân lực y tế. Tiến sĩ, bác sĩ Lê Thị Hoài Chung - Giám đốc Sở Y tế cho biết: Có nhiều yếu tố để một bác sĩ quyết định về làm việc tại một đơn vị y tế. Thứ nhất, đó là môi trường làm việc lý tưởng giúp cho bác sĩ thể hiện được khát vọng, sự sáng tạo, rèn luyện chuyên môn. Thứ hai là yếu tố thu nhập. Thứ ba là yếu tố gia đình và các yếu tố phụ khác... Về mong muốn chủ quan thì chúng ta không thể thay đổi được. Điều chúng ta có thể làm đó là cải thiện môi trường làm việc từ trang thiết bị, cơ sở vật chất cho đến nâng cao công tác quản trị, quản lý, điều hành và chất lượng khám, chữa bệnh, thu hút bệnh nhân ở các đơn vị.

“

Về phía Sở Y tế sẽ tiếp tục đề xuất với HĐND, UBND tỉnh ban hành các chính sách đặc thù thu hút, hỗ trợ đào tạo linh hoạt và mạnh hơn để phát triển nguồn nhân lực ngành Y tế một cách bền vững đặc biệt là y tế cơ sở; đầu tư cải thiện môi trường, điều kiện làm việc cho cán bộ, viên chức y tế; xây dựng môi trường làm việc thân thiện, xây dựng văn hóa công sở tạo điều kiện cho viên chức y tế gắn bó, tự hào về nghề nghiệp và tự hào về đơn vị công tác.

Tiến sĩ, bác sĩ Lê Thị Hoài Chung – Giám đốc Sở Y tế Nghệ An

Để khắc phục những khó khăn trong tuyển dụng bác sĩ về trạm y tế xã, ngành Y tế tiếp tục tăng cường công tác đào tạo, cử nhân viên y tế tham gia các lớp đào tạo liên thông; động viên cán bộ y tế học tập nâng cao trình độ kiến thức; thực hiện tăng cường bác sĩ về xã theo chế độ luân phiên có thời hạn... Sở Y tế cũng đề xuất Bộ Y tế mở rộng các chương trình đào tạo theo địa chỉ và bảo đảm các bác sĩ sau đào tạo có việc làm ổn định, lâu dài tại địa phương./.