Kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác quặng vàng trái phép tại Quế Phong

(Baonghean) - Ngày 17,18/7/2013, Báo Nghệ An có đăng loạt bài 2 kỳ: “Lời giải nào cho nạn khai thác vàng trái phép ở Cắm Muộn (Quế Phong)”. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 8727/UBND-VX ngày 5/12/2013 về việc trả lời nội dung báo Nghệ An phản ánh; trên cơ sở kết quả kiểm tra, tổng hợp báo cáo của UBND huyện Quế Phong và các ngành, ngày 9/12/2013, Sở Tài nguyên và Môi trường có Công văn số 4331/STNMT-KS về tình hình kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác quặng vàng trái phép trên địa bàn huyện Quế Phong trong thời gian qua. Nội dung như sau:

Qua kiểm tra của Sở Tài nguyên và Môi trường, báo cáo của UBND huyện Quế Phong, cho thấy tình trạng khai thác quặng vàng trái phép trên địa bàn huyện Quế Phong tập trung chủ yếu ở một số khu vực thuộc sông Quàng (đoạn từ ngã 3 sông Quàng và khe Quyết đến rú Mồ (bản Mỏng), khu vực đồi Khe Háng Nhỏ (bản Hước Máy), thuộc địa bàn xã Cắm Muộn; một số vị trí dọc theo khe Ton và sông Quàng, thuộc địa bàn xã Quang Phong. Trong thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu UBND tỉnh ban hành các quyết định, chỉ thị xác định rõ trách nhiệm, thẩm quyền của UBND cấp huyện, UBND cấp xã trong công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác.

Ngoài ra, để xử lý tình trạng khai thác quặng vàng trái phép trên địa bàn huyện Quế Phong, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 1585/UBND-TN ngày 19/3/2013 giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND huyện Quế Phong khẩn trương đẩy đuổi, xử lý nghiêm hành vi khai thác quặng vàng trái phép trên địa bàn huyện Quế Phong; Công văn số 2327/UBND –TN ngày 11/4/2013 giao Chủ tịch UBND huyện Quế Phong kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác quặng vàng trái phép trên địa bàn huyện; Thông báo số 260/TB-UBND ngày 7/6/2013 về ý kiến kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh về các biện pháp chấn chỉnh hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh, trong đó giao nhiệm vụ cụ thể cho các ngành và UBND các huyện chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn.

Toàn cảnh núi Huôi Háng (xã Cắm Muộn - Quế Phong) trước ngày 30 tháng 5 năm 2013, thời điểm chưa bị truy quyét. Ảnh: Đào Tuấn.

Kết quả kiểm tra, xử lý:

- Từ ngày 21 - 24/01/2013, Đoàn kiểm tra liên ngành theo Quyết định số 11/QĐ-UBND của Chủ tịch UBND huyện Quế Phong đã kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác quặng vàng trái phép trên địa bàn xã Cắm Muộn và Quang Phong.

- Từ ngày 4 - 5/3/2013, Đoàn kiểm tra liên ngành do lãnh đạo Công an tỉnh làm trưởng đoàn đã tiến hành truy quét, đẩy đuổi tụ điểm khai thác vàng trái phép tại bản Hước Máy, xã Cắm Muộn, huyện Quế Phong. Kết quả: vận động nhân dân và đẩy đuổi ra khỏi khu vực đào vàng hơn 300 người; phá dỡ tiêu hủy 60 lán trại; phát hiện vô hiệu hoá 25 máy nổ, 5 máy nghiền, máy khoan các loại, 5 phi và 52 can nhựa đựng dầu diezen (ước tính khoảng 2.500 lít dầu); phá hủy 2.000 m dây ống dẫn nước được các đối tượng dẫn nước từ các khe suối trong khu vực phục vụ cho sinh hoạt và đào, đãi vàng,...

- Từ ngày 25 - 26/4/2013, Đoàn kiểm tra liên ngành do lãnh đạo UBND huyện Quế Phong làm trưởng đoàn đã tiến hành kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác quặng vàng trái phép tại khu vực khe Tán, xã Cắm Muộn và khe Ton, xã Quang Phong. Kết quả: phá dỡ, tiêu hủy 6 lán trại, 200 lít dầu, phá hủy 16 máy nổ, máy xay các loại, 3 máy khoan đá, 500 m đường ống nước...

- Từ ngày 29/6 - 2/7/2013, Đoàn kiểm tra liên ngành do lãnh đạo UBND huyện Quế Phong làm trưởng đoàn đã tiến hành xử lý tình hình khai thác vàng trái phép tại đồi Khe Huồi Háng, xã Cắm Muộn. Kết quả: vận động nhân dân và đẩy đuổi ra khỏi khu vực đào vàng 200 người; phá dỡ tiêu hủy 51 lán trại, 21 bể chứa nước phục vụ khai thác vàng, hơn 2.000 m2 bạt che; phát hiện vô hiệu hoá 4 máy nổ Đông Phong, 7 máy nghiền đá, 1 máy khoan, 1 củ phát điện, đốt và tiêu hủy 100 lít dầu diezen; phá hủy hơn 2.000 m dây ống dẫn nước các loại được các đối tượng dẫn nước từ các khe suối trong khu vực phục vụ cho việc sinh hoạt và đãi vàng; sử dụng 432 kg thuốc nổ công nghiệp, 450 kíp điện tiến hành nổ sập 52 hầm hố sâu và nguy hiểm, số còn lại do trời mưa tự sập vùi và số hố cạn còn lại không nguy hiểm,...

- Về trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp tích cực với chính quyền địa phương, Công an tỉnh Nghệ An để nắm bắt tình hình, tham gia kiểm tra và xử lý hoạt động khai thác quặng vàng trái phép trên địa bàn xã Cắm Muộn và xã Quang Phong; tham mưu UBND tỉnh ban hành kịp thời văn bản chỉ đạo thực hiện công tác quản lý nhà nước về khoáng sản theo thẩm quyền.

- Đoàn Kiểm tra liên ngành theo Quyết định số 163/QĐ-UBND.NC ngày 14/01/2013 của Chủ tịch UBND tỉnh (do Công an tỉnh làm trưởng đoàn, Sở Tài nguyên và Môi trường làm phó đoàn) thường xuyên bám sát địa bàn, nắm bắt và xử lý kịp thời, có hiệu quả các tụ điểm thường có hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh, nhất là địa bàn vùng sâu vùng xa. Sau các đợt kiểm tra, xử lý, Đoàn Kiểm tra tiến hành bàn giao địa bàn sạch để chính quyền địa phương thực hiện công tác quản lý theo quy định của pháp luật. Sau các đợt truy quét nêu trên, UBND huyện Quế Phong đã chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho Công an huyện, UBND xã Cắm Muộn và UBND xã Quang Phong bố trí lực lượng thường trực cắm chốt tại tiểu khu 144 (Huồi Háng) và một số vị trí khác để ngăn chặn hoạt động khai thác quặng vàng trái phép.

Do vậy, đến nay về cơ bản tình trạng khai thác quặng vàng trái phép trên địa bàn xã Cắm Muộn và xã Quang Phong, huyện Quế Phong đã được kiểm soát, tuy nhiên một số ít khu vực vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ tái phát. Ngoài các giải pháp nêu trên, để góp phần giải quyết dứt điểm tình trạng khai thác quặng vàng tại bản Hước Máy, xã Cắm Muộn theo chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra, tham mưu UBND tỉnh báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường giao về địa phương quản lý và cấp giấy phép hoạt động khoáng sản theo quy định của Luật Khoáng sản năm 2010 (hiện nay các cơ quan Trung ương đang xem xét, giải quyết).

Một số giải pháp trọng tâm trong thời gian tới:

- Theo quy định tại Luật Khoáng sản năm 2010, các quyết định, chỉ thị của UBND tỉnh về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Nghệ An thì công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa cấp phép trước hết thuộc trách nhiệm và thẩm quyền của UBND cấp huyện và UBND cấp xã. Vì vậy, đề nghị UBND tỉnh yêu cầu UBND huyện Quế Phong, UBND xã Cắm Muộn, UBND xã Quang Phong tiếp tục thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ tại các văn bản nêu trên.

- Tiếp tục duy trì Đoàn Kiểm tra liên ngành theo Quyết định số 163/QĐ- UBND.NC ngày 14/01/2013 của Chủ tịch UBND tỉnh (do Công an tỉnh làm trưởng đoàn, Sở Tài nguyên và Môi trường làm phó đoàn) tăng cường công tác đấu tranh, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh. Lựa chọn các doanh nghiệp có năng lực kinh nghiệm khai khoáng, có năng lực về tài chính để thực hiện công tác cấp phép theo quy định của pháp luật (sau khi được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường chấp thuận).

- Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ chủ động và phối hợp có hiệu quả với các cơ quan liên quan tiếp tục chỉ đạo công tác kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh; tham mưu UBND tỉnh ban hành kịp thời các văn bản chỉ đạo, đôn đốc xử lý hoạt động khai thác khoáng sản theo thẩm quyền.

Sở TN&MT