(Baonghean) - Hiện nay bí đỏ là loại được sử dụng nhiều nhất như quả non, ngọn non, hoa quả già và hạt là những món ăn ngon.
Đặc điểm của cây bí: Dễ trồng dễ chăm sóc, ít bị sâu bệnh, chịu rét chịu hạn tốt, trồng trên tất cả các loại đất ,miễn đất cao ráo thoát nước tốt. Gia đình nào cũng trồng được, tận dụng đất đồi vệ, đất bờ ao, đất hoang hóa đều trồng được bí... Đối với đất sỏi đá phải cải tạo bằng cách đào hố sâu 30cm, rộng 30cm dài 30cm loại bỏ đất đá, đổ vào đất tốt như đất màu, đất phù sa loại đất đã được cải tạo thêm vào mỗi hố 3 - 5kg phân chuồng hoai mục.
Giống địa phương chọn quả bí chín đỏ, tròn, chắc, nặng, thịt quả dày, không nhiễm sâu bệnh, hoặc giống lai F1 YaLi 5559 ...(giống lai E1 không để giống, năng suất thấp).
Xẻ đôi quả lấy hạt chắc tươi rửa sạch để ráo nước đem trồng trực tiếp vào hố hoặc vào bầu ( gieo bầu áp dụng mùa mưa rét chuột phá hoại nhiều, cây trồng trước chuẩn bị thu hoạch). Làm bầu sử dụng đất phù sa, đất màu tốt, đất đã được cải tạo, 2 phần đất 1 phần phân chuồng hoai mục trộn đều cho vào bầu, cho hạt tươi vào lấp sâu 2cm, mỗi bầu gieo 1 hạt, bầu xếp vườn ươm, đầy đủ ánh sáng,đất khô tưới đủ ẩm.
Thời vụ gieo trồng từ tháng 8 đến tháng 3 năm sau
Phân bón: Lượng phân bón lót cho 1 sào (500m2)
Phân chuồng hoai mục 800-1000 kg,vôi 10-15 kg, su pe lân 15-20 kg bón lót toàn bộ ,bón theo hàng, theo hố, vôi bột rải đều khi cày vỡ.
Kỹ thuật gieo hạt: Gieo hàng cách hàng 2,5m - 3 m hố cách hố 0,6m mỗi hố gieo 3- 4 hạt, hạt cách hạt 7-10cm, bón phân lót xong lấp phân gieo hạt tươi, độ sâu lấp hạt 3-4cm.
Tỉa dặm đối với bí gieo trực tiếp, khi bí có 1-2 lá thật tỉa bỏ cây còi cọc, sâu bệnh, để lại mỗi hố 2-3 cây.
Bón thúc lần 1: Sau gieo 15 ngày (có 2-3 lá thật) bán 2kg đạm u rê và 2kg ka li, bón xong vùn luôn, tốt nhất làm dàn bí leo, vật liệu tre, mét, bón nứa môi ...
Thúc lần 2: Sau khi gieo 35-40 ngày bán 3kg đạm u rê, 3kg kali bón xa gốc 10-15cm, thường xuyên tưới ẩm, dùng nước giếng khoan, nước ao hồ sạch không nhiễm khuẩn nước sông ngòi. Tuyệt đối không tưới nước thải thành phố, thị trấn, bệnh viện, khu công nghiệp.
Trồng cây con: Khi bí có 1-2 lá thật đưa trồng, bón lót lượng đạm u rê 2kg, ka li 2kg, bón xong lấp phân rồi trồng, khi trồng xé bỏ vỏ bầu, sau trồng tưới nước giữ ẩm. Mật độ trồng giống như mật độ gieo hạt.
Bón thúc sau trồng 25-30 ngày, 3kg đạm u rê và 3kg ka li. Tuyệt đối không tưới nước phân tươi, phân chưa hoai mục. Sau khi bón đạm xong trên 7 ngày mới thu hoạch.
Sâu bệnh:
Bọ trĩ: Chủ yếu là tập trung ở phần ngọn chích hút nhựa cây làm cho cây phát triển kém dùng thuốc kuraba... Ruồi đục trái dùng bẫy Feramol.
Bệnh héo xanh: Chủ yếu dùng biện pháp canh tác: Bón phân cân đối gieo trồng đúng mật độ... nhổ bỏ những cây bị bệnh và xử lý các loại thuốc có gốc đồng hoặc bón vôi.
Bệnh sương mai: Phòng trừ bằng thuốc Ridomil, lượng thuốc xem trên bao bì, sau khi phun thuốc trên 14 ngày mới thu hoạch.
Trên đây là một số kinh nghiệm trồng bí đỏ, rất mong các hộ gia đình tận dụng các diện tích đất cao cưỡng, đất vườn trồng cây ăn quả chưa giao tán, đất bãi ven sông, đất vườn táo mới thu hoạch, đốn xong trồng luôn...
Nguyễn Thị Lam (Trung tâm Khuyến nông tỉnh)
