(Baonghean) - Đến nay, lúa xuân trên địa bàn tỉnh ta đã gieo cấy xong được từ 15-20 ngày và đang trong giai đoạn đẻ nhánh rộ. Tuy nhiên, do gặp phải các đợt rét kéo dài khiến nhiều diện tích lúa chậm sinh trưởng, đẻ nhánh kém. Tăng cường các giải pháp chăm sóc và bổ cứu sản xuất lúa xuân kịp thời để giúp cây lúa sinh trưởng tốt cho năng suất cao đang là vấn đề đặt ra đối với các địa phương.
Trên cánh đồng Cửa, xã Minh Thành - Yên Thành, nhiều diện tích lúa gieo sạ có hiện tượng vàng lá và chết rét từng đám. Chị Phan Thị Thảo ở xóm 8 đang tỉa dặm tâm sự: Gia đình tôi làm 3 sào lúa, trong đó 2 sào gieo sạ lúa bị chết rét khá nhiều, chúng tôi đang tập trung tỉa dặm. Do không còn mạ dự trữ nên phải chấp nhận khoảng cách thưa để lấp đủ diện tích. Cạnh đó, chị Phan Thị Vinh cho biết thêm: Gieo sạ 1,5 sào trước tết, cứ tưởng là yên tâm vui Xuân, đón Tết ai ngờ rét đậm, rét hại, cây chết, cây sống mọc không đồng đều, nhiều vạt đất phải xới xáo lại tỉa lúa từ ruộng khác về dặm lại rất mất công.
 |
| Chăm sóc lúa xuân ở Minh Thành (Yên Thành). |
Ông Phan Phúc Hảo - Chủ tịch UBND xã Minh Thành thừa nhận: Xã đã quán triệt lịch thời vụ, đặc biệt là không gieo sạ nhưng do tâm lý chủ quan và muốn hoàn thành gieo cấy sớm nên toàn xã có trên 220 ha thì có khoảng trên 40 ha gieo sạ. Hiện nay hầu hết diện tích cấy lúa phát triển khá tốt, diện tích gieo sạ do gặp rét đều bị ảnh hưởng như lúa bị chết rét, chậm đẻ nhánh. Xã đang tập trung chỉ đạo bà con bằng mọi cách dồn lúa tỉa dặm khỏa lấp diện tích gieo sạ lúa bị chết. Đến thời điểm này đã tỉa dặm được trên 60% diện tích gieo sạ. Một nguyên nhân nữa làm cho một số diện tích lúa xuân của Minh Thành bị chết rét là do thiếu nước. Đồng đất của Minh Thành là xã bán sơn địa lâu nay khó khăn về nguồn nước, chủ yếu sử dụng nguồn nước hồ đập. Xã đang huy động lực lượng tiếp tục nạo vét kênh mương các tuyến Hồ Lim, Hồ Cầu… để đảm bảo nguồn nước cho các cánh đồng cao cưỡng ở đồng Cửa và đồng Thống Chế.
Vụ xuân này Yên Thành gieo cấy 12.700 ha lúa xuân, trong đó có một số xã vẫn thực hiện gieo sạ như ở Minh Thành, Thịnh Thành, Quang Thành… do rét đậm, rét hại nên một số diện tích gieo sạ lúa bị chết. ông Phạm Văn Dương - Trưởng phòng Nông nghiệp Yên Thành cho hay: Đối với diện tích gieo sạ huyện chỉ đạo những ngày ấm, nhiệt độ trung bình trên 15 độ C mới tỉa dặm, chỉ những chỗ mất nhiều hoặc quá dày mới tỉa dặm còn nhìn chung là rất hạn chế tỉa dặm vì cây lúa sẽ tự điều chỉnh: chỗ thưa lúa đẻ nhiều, chỗ dày lúa đẻ ít tránh lãng phí công tỉa, dặm không cần thiết. Để cây lúa sinh trưởng phát triển tốt trong giai đoạn này, huyện chỉ đạo các địa phương khuyến cáo nông dân thực hiện các biện pháp kỹ thuật như tập trung làm cỏ sục bùn, tạo điều kiện thông thoáng trong đất kết hợp thay nước 1 - 2 lần. Sục bùn giúp tăng lượng ôxy trong đất, giúp bộ rễ lúa phát triển thuận lợi. Bón lân dễ tiêu giúp rễ lúa phát triển khoẻ. Đặc biệt điều tiết nguồn nước hợp lý tưới lúa, giai đoạn này lúa cần giữ mực nước trong ruộng ở mức 2 – 3cm để giữ ấm. Không để ruộng bị khô hạn hoặc giữ mực nước sâu sẽ ảnh hưởng đến quá trình đẻ nhánh của cây lúa và giữ ấm cho cây lúa.
Ở huyện Đô Lương, tranh thủ tiết trời ấm bà con khắp nơi đang tập trung chăm sóc lúa xuân. Anh Bùi Hữu Thìn ở xóm 10, xã Văn Sơn - Đô Lương đang phun thuốc cỏ cho lúa chia sẻ: Cả 3 sào lúa đều được gieo sạ nhưng do gặp rét nên vẫn bị chết cục bộ, chúng tôi đã tỉa dặm xong nhưng các bụi lúa tỉa dặm lại có hiện tượng vàng úa, rễ đen và chậm phát triển, thậm chí có diện tích lúa bị chết. Anh Lê Đình Trị - Chủ tịch UBND xã Văn Sơn - Đô Lương cho biết thêm: Diện tích lúa xuân của Văn Sơn có trên 211 ha thì 100% đều gieo sạ, để khắc phục hiện tượng diện tích lúa chậm phát triển bị ảnh hưởng của rét đậm, rét hại, xã đã chỉ đạo bà con tỉa dặm được trên 65% diện tích, chú trọng tưới tiêu hợp lý để giữ ấm cho cây lúa. Mặc dù ở đầu nguồn của hệ thống trạm bơm Văn Tràng, nhưng do nhiều diện tích cao cưỡng nên khi dừng bơm là nước khô cạn ảnh hưởng không nhỏ đến việc sinh trưởng của cây lúa giai đoạn rét đậm, rét hại này.
Vụ xuân năm nay, toàn huyện Đô Lương gieo cấy trên 7.500 ha, trong đó chủ yếu là gieo sạ, huyện đã chỉ đạo các địa phương tỉa dặm được trên 70% diện tích và thực hiện các biện pháp kỹ thuật chăm sóc lúa xuân kịp thời. Như ngoài làm cỏ sục bùn, phải thường xuyên thăm đồng theo dõi sâu bệnh và chuột gây hại. Huyện chú trọng điều tiết nước theo quy định kỹ thuật nước ngập 3- 5 cm để thúc đẻ và chống rét cho lúa. Ngoài ra khuyến cáo bà con nên phun bổ sung thêm chế phẩm kích thích ra rễ, có thể dùng chế phẩm siêu ra rễ SOGAN, pha 1 gói/bình 12 – 16 lít nước. Tiết trời ấm dần có thể phun bổ sung thêm chế phẩm phân bón lá như: Phân bón lá Đầu Trâu 502, pha 1 gói/ bình 8 – 10 lít nước, phun cho 1 sào hoặc phân bón lá Magnisal, pha 1 gói/ bình 16 – 20 lít nước, phun cho 1 sào để lúa xuân hồi phục sau rét đậm, rét hại. Tuy nhiên, vấn đề phục vụ nước tưới gặp không ít khó khăn như tại các xã Giang Sơn, Bài Sơn, Trù Sơn, Nhân Sơn do ở cuối nguồn nước nên nhiều diện tích vẫn bị khô hạn.
Để tăng sức đề kháng chống rét cho lúa xuân, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã yêu cầu các địa phương thực hiện tốt các biện pháp chăm sóc lúa: Đối với những diện tích lúa đã cấy và diện tích gieo thẳng, khi có 2-3 lá cần giữ nước trên mặt ruộng từ 2-3 cm, tránh tình trạng để lúa bị chết do thiếu nước; sử dụng thuốc trừ cỏ hậu nảy mầm để phun theo hướng dẫn; Không bón thúc khi nhiệt độ trung bình ngày đêm xuống dưới 150C; Bón bổ sung phân lân super nếu nền nhiệt độ dưới 200C kéo dài, kết hợp phun bổ sung các loại phân qua lá. Đối với diện tích lúa mới gieo thẳng (chưa ra lá thật) giữ nước đủ ấm không để bị khô mặt ruộng; khi trời ấm cần tranh thủ tỉa dặm kịp thời để đảm bảo đủ mật độ.
Sau khi trời ấm tập trung bón thúc sớm bằng các loại phân hỗn hợp, phức hợp NPK hàm lượng cao chuyên thúc để lúa bén rễ, hồi xanh, đẻ nhánh thuận lợi. Kiểm tra, rà soát tình hình cây trồng bị chết do rét (nếu có), đặc biệt là đối với diện tích lúa gieo thẳng để hướng dẫn nông dân chuẩn bị giống ngắn ngày dự phòng, đồng thời có kế hoạch đăng ký với các đơn vị cung ứng giống nhằm chủ động giống khắc phục kịp thời khi cần thiết. Đối với những diện tích gieo trồng sớm, có khả năng trổ trước 20/4 cần tập trung chăm sóc, bón thúc sớm để lúa sinh trưởng, phát triển, phòng trừ tốt sâu bệnh và theo dõi chặt chẽ để đánh giá, rút kinh nghiệm cho những vụ tiếp theo. Quản lý, điều hành hệ thống thủy nông cung cấp đủ nước phục vụ cho công tác chăm sóc cây trồng, đảm bảo giữ ấm cho cây lúa nhưng phải sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả. Đảm bảo đủ nước chăm sóc lúa xuân và cân đối nước phục vụ kế hoạch sản xuất hè thu - mùa. Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để phát hiện và phòng trừ kịp thời các đối tượng sâu bệnh hại cây trồng; Đặc biệt, là là bệnh đạo ôn hại lúa…
Bài, ảnh: Văn Trường
