(Baonghean) - Dự án đê Cầu Dâu ở xã Tràng Sơn huyện Đô Lương nhằm mục đích di chuyển, nâng cấp đê Cầu Dâu và triển khai xây dựng khu đô thị mới và khu tái định cư cho gần 1000 hộ dân sống ven bờ sông Lam. Quá trình triển khai dự án gặp nhiều vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng bởi sự sơ hở trong quản lý đất đai.
Dự án này do Công ty CPXD và DVTH Lam Sơn làm chủ đầu tư nhằm mở rộng thị trấn về phía Bắc của huyện. Theo thiết kế, cùng với việc di dời con đê Cầu Dâu sang vị trí mới, dự án có ba hạng mục trọng điểm là khu đô thị mới và tái định cư; khu siêu thị và trung tâm thương mại; khu biệt thự liền kề. Dự án xây dựng trên tổng diện tích 16.603ha, tổng vốn đầu tư hơn 180 tỷ đồng. Trong đó, người được hưởng lợi trước tiên là hơn 400 hộ dân xã Tràng Sơn đang sống phía trong khu vực đê thường phải sơ tán khi có lũ về. Dự án theo hình thức hợp đồng - xây dựng chuyển giao (BT).
Đoạn đê cầu Dâu thi công dở giang.
Thời gian qua, UBND huyện Đô Lương đã thu hồi hơn 85.000 m2 đất nông nghiệp của vùng Phú Thuận, xã Tràng Sơn. Tuy nhiên, xung quanh việc đền bù có nhiều vấn đề chưa thoả đáng. Vì thế, hơn một tuần sau khi niêm yết công khai danh sách đền bù tại UBND xã Tràng Sơn đã có 35 đơn của nhân dân các xóm 11,12,13 kiến nghị, thắc mắc về vấn đề đền bù khi thu hồi đất. Thậm chí, nhiều hộ dân ở xóm 11 do thấy không có tên trong danh sách đã tự ý dựng lán ngay trên con đê đang xây dựng dở dang để ngăn không cho thi công. Bà Nguyễn Nguyên Thuỷ - xóm 11, xã Tràng Sơn, một trong 11 hộ dân phản đối phương án đền bù giải phóng mặt bằng cho rằng: Chúng tôi cũng như một số hộ dân khác trong bãi Phú Thuận không có tên trong danh sách đền bù mặc dù chúng tôi hiện vẫn đang giữ sổ đỏ.
Tìm hiểu thêm chúng tôi được biết, năm 1994 nhân dân xóm 11 và hàng trăm hộ khác ở các xã Tràng Sơn, Đông Sơn... được nhà nước giao đất nông nghiệp theo Nghị định 64 để quy hoạch vùng sản xuất đền Họ Cầu Dâu khu vực ven sông Lam. Việc giao đất này được ghi nhận trong sổ đỏ của các hộ do nhà nước cấp năm 1997. Tuy nhiên, do phần đất của xóm 11 nằm sát với địa bàn khối 1, thị trấn Đô Lương sản phẩm nông nghiệp của bà con làm ra chưa thu hoạch đã bị kẻ xấu phá hoại.
Mặc dù vậy, vì tiếc công xây dựng mương và kênh mương nội đồng, cải tạo mặt ruộng nên nhiều hộ dân ở đây vẫn cố bám trụ khoảng 10 năm và thời gian đó họ vẫn nộp sản lượng đầy đủ. Sau đó, do "làm đến đâu bị phá đến đó, nên người dân mới bỏ hoang.
Việc nhân dân xóm 11 bỏ hoang đất khi đó được nhiều người xem là lẽ thường tình. Do thấy phần đất trên bỏ không nên chính quyền xã Tràng Sơn cho nhiều hộ khác thuê lại để làm lò gạch và làm trang trại. Người dân thấy đất bỏ hoang của mình nay lại sinh lợi cho xã, cho dân cũng không có ý kiến gì. Cũng chính vì lý do này nên khi dự án di chuyển, nâng cấp đê Cầu Dâu được thực hiện các hộ dân bỏ hoang đất đã không được đền bù, bởi theo như ông Phan Sỹ Hùng - thành viên hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng huyện Đô Lương thì: Khi chúng tôi lập phương án đền bù, hỗ trợ thì chỉ đền bù cho những phần đất đang sử dụng còn đất không sản xuất trong thời hạn 12 tháng thì phải bị thu hồi. Không đồng ý với phương án này, ông Phạm Viết Thắng - một hộ dân có sổ đỏ đất tại dự án cho rằng: việc chúng tôi tự ý bỏ đất là có lý do khách quan và bất khả kháng vì sau đó nhiều người khác sản xuất trên đất chúng tôi cũng không thể làm được vì bị phá quá nhiều. Nay trên giấy tờ chúng tôi vẫn là chủ hộ. Xã, huyện cũng chưa từng có một quyết định thu hồi nào.
Bà Nguyễn Nguyên Thuỷ - công dân xóm 11 thắc mắc: đất chúng tôi không đủ điều kiện được đền bù thì tại sao có những hộ cũng cùng chung một thửa với chúng tôi, cũng bỏ không sản xuất lại vẫn có tên trong danh sách đền bù? Cụ thể, thửa 804 có 4 hộ là Nguyễn Hồng Hà, Nguyễn Huy Hoàng, Nguyễn Đình Chất, Phạm Viết Ngọc thì chỉ riêng hộ Nguyễn Hồng Hà được nhận. Thửa 897 có 3 hộ Nguyễn Thị Tú, Nguyễn Trọng Thanh, Nguyên Nguyên Thủy thì chỉ riêng hộ Nguyễn Trọng Thanh được nhận. Thửa 708, 814 cũng tương tự?
(còn nữa)
