Kỳ III: Xưởng cưa "nuốt" gỗ lậu

(Baonghean) Một thực tế khiến dư luận rất bất bình là tại các cửa rừng ở vùng sâu, vùng xa như ở Quế Phong, Thanh Chương… lại mọc lên khá nhiều xưởng cưa (có giấy phép và không giấy phép). Hoạt động này đã vô tình tiếp tay cho “lâm tặc” phá rừng, bởi các xưởng xẻ này ngày đêm “tích cực” nuốt gỗ lậu với khối lượng lớn, rồi được “hợp lý hoá” đưa gỗ về xuôi. Ngành chức năng có kiểm tra định kỳ, nhưng “mèo vẫn hoàn mèo…”

-->> Xem Kỳ II: Thanh Chương - Tan nát rừng đầu nguồn

Xưởng xẻ gỗ mọc ngay cửa rừng

Trong vai những người đi mua gỗ, chúng tôi lần đường tìm về xã Tiền Phong (Quế Phong) được một người dân địa phương giới thiệu: “Anh vào xưởng cưa nhà ông B (Công an viên xã Tiền Phong), muốn loại chi cũng có…”. Ngay từ đầu ngõ đã nghe tiếng cưa lốc, máy xẻ rít lên âm thanh ghê tai. Vợ ông B đon đả: “Các anh vào uống nước rồi mời ra xưởng ta xem hàng, loại chi cũng có nhiều nhất là pơmu”. Tôi “vào đề” luôn: Bọn tui muốn mua gỗ đưa về xuôi, bằng cách nào để “lọt” được?”.  Vợ ông B “bật mí”: “Nếu mà ra ngã ba thì chỉ qua một trạm thôi? - “Vậy một m3 gỗ “chi” bao nhiêu?” - Tôi hỏi. “Ở đây họ bốc cả xe luôn, giá tại nhà là 11 triệu đồng/m3 gỗ dổi, rồi tự “bao” luôn”. Theo như bà chủ xưởng xẻ kể thì gỗ từ trong rừng ra thường tập kết tại xưởng cưa vào ban đêm, ai vào mua cũng đến lấy ban đêm.

Chúng tôi dạo quanh xưởng cưa của ông B thấy có cả gỗ rừng trồng, nhưng chẳng qua là “che mắt thiên hạ”, chứ vào sâu phía trong thấy gỗ rừng tự nhiên đủ các loại ngổn ngang. Các máy cưa đang hoạt động hết công suất, chủ yếu là xẻ từ những cây gỗ lớn ra từng tấm, từng hộp xếp hàng chờ người đến lấy. Bà chủ xưởng cưa còn dẫn chúng tôi vào nhà xem những phiến pơmu, dổi có đường kính từ 1- 1,5m để dùng làm phản đã có khách đặt hàng.

Chúng tôi tìm ra phía xưởng mộc của ông T ở ngay sát đường nhựa xã  hỏi xem có gỗ pơmu không. Ông T và mấy tay thợ mộc dừng máy bào nói: “Chúng tôi chủ yếu mua gỗ ở Mường Đán ra, chủ yếu là pơmu, không mua theo m3 mà mua theo “cục” cưa dài 2,4m”. “Thế cán bộ kiểm lâm không kiểm tra nguồn gốc gỗ à?”. Ông T nói: “Gỗ đã vô đây rồi thì thôi ai bắt nữa”. Con trai của ông T cho biết, nếu đóng cửa pơmu thì 1,4 triệu đồng/m2. Tại xưởng mộc này chúng tôi thấy hầu hết gỗ không có nguồn gốc, chủ xưởng đều biến gỗ rừng thành gỗ “thành phẩm” để “hợp lý hoá” cho các tay buôn đưa về xuôi.

 

       Xưởng cưa gỗ "dã chiến không phép" ở Thông Thụ - Quế Phong

Tại xã Thông Thụ, các cánh rừng ngày đêm đang bị tàn phá, số lượng gỗ tập kết ra con đường lên Cửa khẩu Thông Thụ nhiều vô kể. Người ta dựng khá nhiều xưởng xẻ “dã chiến”, ngang nhiên cưa xẻ gỗ trái phép rồi xếp gỗ thành từng hàng ngay ngắn để chờ “tẩu tán”. Bên cạnh đó, các xưởng cưa còn được dựng ngay giữa lòng các điểm tái định cư ở Đồng Văn, Thông Thụ để xẻ gỗ. Khi chúng tôi đến hỏi một chủ xưởng xẻ thì được trả lời, xẻ gỗ để phục vụ dân tái định cư dựng nhà sàn. Nhưng trong quá trình điều tra được biết, chính những xưởng xẻ này đã “núp bóng” các điểm tái định cư cưa gỗ làm nhà để tập kết gỗ lậu.

Vòng về xã Thanh Thuỷ huyện Thanh Chương, ngay tại cửa rừng Thanh Thuỷ có Trạm Kiểm soát lâm sản Thanh Thuỷ. Nhưng gần đó lại ngang nhiên tồn tại 2 xưởng xẻ lớn. Các loại gỗ “lọt” qua “cửa” Thanh Thuỷ phần lớn đều “chảy” vào các xưởng này. Ngay giữa thanh thiên bạch nhật, các xe máy lôi vẫn ngang nhiên chở gỗ “tập kết” ở các xưởng này mà không có sự ngăn chặn của ngành chức năng. Chưa kể là tại Thị trấn Dùng cũng có xưởng xẻ khá nổi tiếng của ông N, lượng gỗ lậu “tuồn” về đây hàng ngày nhưng cũng không gặp bất cứ sự kiểm tra nào. 

Lợi dụng giấy phép

Được biết, trên “giấy tờ”, địa bàn Hưng Nguyên hiện có 18 cơ sở chế biến gỗ có giấy phép kinh doanh. Tuy nhiên,  khi chúng tôi đi thực tế thì nhận thấy, số lượng xưởng cưa trên địa bàn huyện lớn hơn rất nhiều. Như chỉ tại xã Hưng Lĩnh (Hưng Nguyên), trên giấy tờ chỉ có 4 cơ sở chế biến nhưng thực tế thì cả xã có trên 10 cơ sở. Nhiều xưởng cưa không có giấy phép vẫn hoạt động ngang nhiên. Các xưởng lớn thì mua gỗ trực tiếp từ các đầu nậu, còn những xưởng nhỏ lẻ thì mua lại gỗ từ các xưởng lớn.

Trong vai người đi mua gỗ, chúng tôi vào xưởng cưa anh Hào tại Thị trấn Hưng Nguyên. Tại đây, gỗ đã được xẻ thành từng tấm dày khoảng 5cm, chủ yếu là gỗ dổi, de, dạ hương…Khi được hỏi về nguồn gốc gỗ, anh Hào cho biết, hầu hết số gỗ này đều được mua qua tay các đầu nậu. Mỗi lần cần hàng, chỉ cần gọi điện lên thông báo, các đầu nậu sẽ chở gỗ về tận nhà, tiền “làm luật” khách hàng chịu. Cứ mỗi chuyến xe ô tô, tiền làm luật mất khoảng từ 2-5 triệu đồng tùy loại gỗ. Các xe này thường đi vào ban đêm để tránh bị phát hiện và việc làm luật diễn ra rất nhanh.

Chúng tôi tiếp tục lần vào các xưởng gỗ tại xã Hưng Lĩnh. Anh Th. chủ xưởng gỗ tại xóm 9 cho biết: Vừa qua, anh vừa đổ về gần 1 tỷ đồng tiền gỗ với đầy đủ các loại. Tại xưởng cưa của anh Th. hiện có gần 100m3 gỗ, chủ yếu là gỗ de, dổi. Anh Th. cho biết, số gỗ  này anh mua qua khâu trung gian, vận chuyển bằng đường thủy. Để đưa được gỗ về xưởng một cách trót lọt, anh Th. phải mất hơn 20 triệu đồng tiền "luật". “Có 2 cách để vận chuyển gỗ về xuôi là đi bằng đường thủy hoặc đường bộ. Riêng đường bộ thì phải quen "các sếp" rồi vận chuyển bằng... xe tù mới về được”, anh Th. tiết lộ. 

Anh Th. giới thiệu cho chúng tôi đến xưởng gỗ của anh Nghĩa, một trong những xưởng gỗ lớn nhất tại huyện Hưng Nguyên. Xung quanh xưởng cưa, gỗ được chất đầy đường, sân vườn, ngõ xóm. Hàng chục khối gỗ nằm ngổn ngang, la liệt trên đê. Theo một người dân sống gần xưởng cưa cho biết, gỗ ở đây được lấy về từ nhiều nơi, từ bên Lào về hoặc từ trên miền núi về. Xưởng cưa của anh Nghĩa tập trung hầu hết các loại gỗ quý như lim, sến, pơ mu, lát hoa. Chỉ cần gỗ về đến xưởng thì xem như mọi chuyện đã trót lọt. Cả anh H. và anh Th. đều khẳng định chắc nịch rằng nếu chúng tôi muốn mua gỗ và đưa về TP Vinh thì các anh sẽ cho xe chở về mà không bị bắt giữ. Khi có người mua, gỗ sẽ được xẻ từng thành từng tấm, rồi thuê xe chở vào thời gian ban đêm mà không bị phát hiện.

Chúng tôi lân la tìm đến khá nhiều xưởng xẻ khác ở Yên Thành, Đô Lương… Dò hỏi thì các xưởng hầu như có giấy phép, thậm chí số gỗ rừng trong xưởng cũng có giấy phép. Hoá ra, các chủ xưởng chỉ “trưng” số gỗ có giấy phép ấy làm “bình phong”, còn phía sau đó toàn gỗ lậu. Giấy mua bán lâm sản sử dụng hết lượt này đến lượt khác rồi lại… tái sử dụng. 

Được biết, trên địa bàn tỉnh có 1.364 cơ sở chế biến lâm sản, nhưng trong đó có đến 821 cơ sở chế biến lâm sản không có giấy phép kinh doanh. Con số này cũng phản ánh thực trạng buông lỏng quản lý lĩnh vực chế biến lâm sản của các cấp, các ngành, liên quan. Tồn tại các cơ sở chế biến trái phép, ngoài việc làm gia tăng nạn phá rừng, còn làm thất thu ngân sách, gây khó khăn cho việc quản lý lâm sản, tạo môi trường sản xuất kinh doanh không lành mạnh. 

Số gỗ lậu “ra đi” từ những cánh rừng đại ngàn vẫn hàng ngày bí mật được “tuồn” về tại các xưởng cưa từ miền ngược đến miền xuôi. Lợi dụng giấy phép, các xưởng này tổ chức thu mua gỗ không rõ nguồn gốc khắp nơi, cưa xẻ ra thành phẩm  rồi bày bán công khai trong sự “không hay biết” của những người có chức trách, thẩm quyền trong ngành Lâm nghiệp. 

Thông tư số 01/2012/TT/BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ngày 4/1/2012 quy định hồ sơ lâm sản hợp pháp và kiểm tra nguồn gốc lâm sản:

Điều 9. Lâm sản khai thác trong nước

1. Hồ sơ khai thác chính, khai thác tận dụng, tận thu từ rừng tự nhiên, rừng trồng tập trung.

...

b. Đối với gỗ đủ tiêu chuẩn đóng búa kiểm lâm theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gồm: Biên bản xác nhận gỗ đóng dấu búa kiểm lâm theo bảng kê lâm sản.

Điều 20. Hồ sơ lâm sản tại cơ sở chế biến kinh doanh gây nuôi động vật rừng.

Hồ sơ lâm sản tại cơ sở chế biến kinh doanh gây nuôi động vật rừng gồm: Sổ theo dõi nhập, xuất lâm sản, hoá đơn bán hàng, bản kê lâm sản và các tài liệu liên quan đến lâm sản nhập vào xuất ra tại quy định Thông tư này.

Điều 26. kiểm tra cơ sở chế biến, kinh doanh lâm sản.

...

2. Chủ cơ sở chế biến, kinh doanh phải chấp hành các yêu cầu kiểm tra của công chức kiểm lâm kiểm tra, xuất trình ngay hồ sơ về quản lý cơ sở chế biến, kinh doanh và nguồn gốc lâm sản theo quy định tại Thông tư này.

N.P.V

tin mới

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thăm cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ và hộ nghèo ở Quế Phong

(Baonghean.vn) - Chiều 30/7, trong chương trình công tác tại Nghệ An, Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thông Thụ, huyện Quế Phong và hộ nghèo tại xã Thông Thụ, huyện Quế Phong.

Điểm tái định cư

Người dân vùng lũ Kỳ Sơn thấp thỏm chờ tái định cư

(Baonghean.vn) - Cơn lũ quét lịch sử vào tháng 10/2022 đã khiến hàng trăm hộ dân Kỳ Sơn bị mất nhà cửa. Sau gần 1 năm chờ đợi, người dân vùng lũ vẫn chưa có nơi ở mới, nhiều hộ buộc phải dựng nhà tạm để sống trong khi mùa mưa lũ lại sắp cận kề.

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.
học sinh tựu trường

Những đứa trẻ người Mông ở Nghệ An rời bản, xuống núi đến trường

(Baonghean.vn) - Cuộc sống vất vả đã “cuốn” những đứa trẻ người Mông ở Tri Lễ (Quế Phong) sớm lên nương, vào rẫy... Tuy nhiên năm gần đây, nhận thức người dân được nâng lên, người Mông đã xem việc đưa trẻ xuống núi theo học là để tiếp thu kiến thức mới, góp phần nâng cao cuộc sống, xây dựng bản làng.
Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

(Baonghean.vn) - Đã từ lâu người dân khắp nơi đều biết đến chợ phiên Tam Thái (Tương Dương) là phiên chợ chuyên bày bán rất nhiều loại rau, củ, quả do bà con tự trồng hoặc thu hái ở trên nương rẫy hay khe suối. Đây không chỉ là những loại nông sản "sạch" mà còn là những vị thuốc rất tốt cho sức khỏe, nên được người dân rất ưa chuộng.