Kỷ niệm 66 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9

(Baonghean) - Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam diễn ra ít đổ máu và thắng lợi nhanh chóng (trong vòng 15 ngày, từ 14 - 28/ 8), được toàn Đảng, toàn dân ta chuẩn bị suốt 15 năm (kể từ khi có Đảng) và kết quả cho ra đời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nhà nước công - nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Đánh giá về sự thành công này, người ta rất coi trọng yếu tố chớp thời cơ tổng khởi nghĩa mà Bác Hồ là người có vai trò quyết định nhất.

Sau 30 năm hoạt động ở nước ngoài, khi tình hình thế giới có nhiều thay đổi theo hướng có lợi cho ta và phong trào cách mạng trong nước lên cao thì cũng là lúc Bác Hồ về nước (ngày 28/1/1941) trực tiếp lãnh đạo Cách mạng Việt Nam. Bác khẩn trương triệu tập và chủ trì Hội nghị BCH T.Ư 8 của Đảng (10-19/5/1941) nhằm hoàn chỉnh sự chuyển hướng chỉ đạo chiến lược và sách lược cách mạng được nêu ra từ Hội nghị BCH T.Ư lần 6. Người khẳng định: Nếu lúc này không giành lại độc lập tự do cho dân tộc thì chẳng những toàn thể quốc gia dân tộc còn mãi chịu kiếp ngựa trâu mà quyền lợi của một bộ phận giai cấp đến vạn năm sau cũng không đòi lại được. Người chủ trương thành lập Mặt trận Việt minh nhằm tập hợp mọi lực lượng để giải quyết nhiệm vụ cách mạng trong phạm vi mỗi nước (trước đây, giải quyết nhiệm vụ cách mạng của cả 3 nước Đông Dương). Tiếp đó, ngày 6/6/1941, Bác ra lời kêu gọi toàn dân đoàn kết, trong đó xác định: Nay cơ hội giải phóng đã đến rồi. Đế quốc Pháp đã không thể tự cứu, càng không thể cứu bọn thống trị Pháp ở ta. Đế quốc Nhật đã bị sa lầy ở Trung Hoa, lại đương gay go với Anh - Mỹ. Hiện thời muốn đánh Pháp - Nhật, ta chỉ cần một điều là toàn dân đoàn kết... Để có một lực lượng quân đội chính quy, Bác chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân (22/12/1944). Rồi khi Nhật đảo chính Pháp (20 giờ 20 phút ngày 9/3/1945), Hội nghị Thường vụ T.Ư Đảng mở rộng họp, ra chỉ thị "Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta"(12/3/1945), phát động cao trào "Kháng Nhật cứu nước" trong toàn quốc.

Bác Hồ trong phòng làm việc tại căn cứ Việt Bắc. Ảnh tư liệu

Lúc khí thế cách mạng đang sôi sục trong cả nước thì phe phát xít đang dần thất bại hoàn toàn. Sau khi Liên Xô đánh tan đạo quân Quan Đông, sự sụp đổ của Nhật chỉ còn tính từng giờ. Thấy trước được điều đó, Bác Hồ, T.Ư Đảng và Tổng bộ Việt minh đã có những chủ trương rất kịp thời để làm cho Việt Nam với tư cách là một nước độc lập đón quân Đồng minh vào giải giáp quân đội Nhật. Ngày 13 đến 15/8/1945, Bác triệu tập Hội nghị toàn quốc của Đảng tại Tân Trào, quyết định tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước trước khi quân Đồng minh vào giải giáp quân đội Nhật, vì Bác xác định đó là thời điểm thuận lợi nhất cho ta. Hội nghị nhận định: Nhật đổ, hàng ngũ chỉ huy của chúng ở Đông Dương chia rẽ đến cực điểm, quân lính Nhật tan rã mất tinh thần, bọn Việt gian thân Nhật hoảng sợ... Cao trào kháng Nhật cứu nước do Đảng lãnh đạo ngày một mạnh mẽ và sâu rộng khắp Bắc, Trung, Nam. Căn cứ du kích mở rộng, khu giải phóng và Quân giải phóng Việt Nam thành lập... Quân Đồng minh sắp vào nước ta và Đế quốc Pháp lăm le khôi phục lại địa vị của chúng ở Đông Dương...Toàn dân tộc đang sôi sục đợi giờ khởi nghĩa giành chính quyền độc lập...

Sau đó một ngày, Bác tổ chức Đại hội quốc dân (16-17/8/1945), thông qua Lệnh Tổng khởi nghĩa, quyết định Quốc kỳ, Quốc ca, bầu Uỷ ban Dân tộc giải phóng (tức Chính phủ lâm thời sau này do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch). Rồi Bác Hồ có thư kêu gọi tổng khởi nghĩa, trong đó có đoạn: "...Hỡi đồng bào yêu quý! Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy, đem sức ta mà tự giải phóng cho ta...Chúng ta không thể chậm trễ...". Lệnh Tổng khởi nghĩa vừa phát đi, cả nước hưởng ứng, đứng lên khởi nghĩa làm nên thắng lợi nhanh chóng của Cách mạng.

66 năm đã trôi qua kể từ ngày Cách mạng tháng Tám thắng lợi, nhưng ý nghĩa và bài học lịch sử của nó vẫn tươi nguyên, vẫn là tài liệu quý báu góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước của chúng ta hôm nay. Mỗi năm vào dịp này, tinh thần Cách mạng tháng Tám lại hừng hực trong cả nước, toàn dân tộc lại có dịp ôn lại sự kiện trọng đại của lịch sử dân tộc, hiểu và biết ơn Bác Hồ, Đảng và những người có công làm nên thắng lợi của cuộc cách mạng này.

Lê Đức Hoàng