Lãi suất hạ, nguồn vốn hấp thụ vẫn chậm

(Baonghean) - Mặc dù mặt bằng lãi suất đã hạ xuống mức thấp nhất trong những năm gần đây, song do sức mua của thị trường và tồn kho chưa được cải thiện nên kìm hãm sự đầu tư thúc đẩy sản xuất kinh doanh, khiến khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp hạn chế.

Qua tìm hiểu ở một số ngân hàng thương mại cho thấy, ngân hàng vẫn khó cho vay bởi nhu cầu vốn không nhiều. Ông Phan Viết Phong - Phó Giám đốc Chi nhánh Vietcombank Trung Đô chia sẻ: “Hiện nay, lãi suất cho vay ngắn hạn của Chi nhánh từ 7% - 8%/năm, dài hạn 10%/năm. Lãi suất đã hạ sâu, nhưng lượng khách hàng mới rất ít, nhiều doanh nghiệp chưa tìm được phương án sản xuất, kinh doanh hiệu quả để đầu tư. Như vậy, lãi suất không phải là yếu tố ảnh hưởng đến đầu tư của doanh nghiệp, mà vấn đề chủ yếu phụ thuộc vào nội tại của doanh nghiệp. Ngân hàng rất muốn đẩy vốn ra nhưng cũng phải bảo đảm an toàn chứ không thể cho vay bằng mọi giá. Năm 2014, Ngân hàng Trung ương giao cho Chi nhánh Trung Đô mức dư nợ 970 tỷ đồng, đến thời điểm này dư nợ đạt 920 tỷ đồng. Chúng tôi đang nỗ lực khai thác thị trường, tìm kiếm khách hàng đủ điều kiện để cho vay”. Cũng như đơn vị này, nhiều ngân hàng thay vì ngồi tại trụ sở giao dịch như trước đây, nay phân công cán bộ tín dụng xuống từng phường, xã chủ động tìm kiếm khách hàng, giao chỉ tiêu cho cán bộ tín dụng khai thác khách hàng nhưng hoạt động vay vốn vẫn cầm chừng.

Sản xuất ván sàn xuất khẩu tại DN Song Thắng (KCN nhỏ Nghi Phú - TP.Vinh).

Tương tự, tại Chi nhánh Ngân hàng TMCP Sài Gòn, lãi suất cho vay hiện giao động từ 7% - 12%/năm (tuỳ đối tượng), nhưng mức tăng dư nợ cho vay không đáng kể, đối tượng khách hàng chủ yếu là hộ kinh doanh, cá nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Còn Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Nghệ An vừa tung ra các gói tín dụng ưu đãi để thu hút giải ngân các sản phẩm tín dụng ngắn hạn cuối năm. Đối với bán lẻ: gói dành cho sản xuất kinh doanh, tiêu dùng, mua ô tô, mua nhà ở, mức lãi suất cho vay từ 7,8%/năm trở lên. Đối với cho vay doanh nghiệp: cho vay sản xuất kinh doanh (kỳ hạn dưới 6 tháng) lãi suất từ 5,5% - 7,5%/năm. Mức lãi suất thấp này kích thích doanh nghiệp có vòng quay vốn nhanh, doanh nghiệp kinh doanh thương mại, xuất nhập khẩu, đặc biệt phục vụ hàng hoá cho dịp Tết nguyên đán. Bà Lê Thị Mộng Lý - Phó Giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Nghệ An cho biết: “Nhằm chia sẻ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, ngân hàng đưa ra mức lãi suất thấp hơn thị trường để doanh nghiệp tăng năng lực đầu tư; đối với doanh nghiệp xây lắp nhanh chóng hoàn thiện công trình, thu hồi vốn cuối năm; với doanh nghiệp kinh doanh thương mại tăng nguồn hàng dự trữ cho dịp Tết. Sau hơn 2 tuần triển khai các gói tín dụng lãi suất rẻ đã thúc đẩy dư nợ tăng đáng kể”.

Lãi suất hạ, cùng thời điểm quý 4 là mùa kinh doanh cao điểm cuối năm, là cơ hội để ngân hàng giải ngân vốn, song đầu ra của đồng vốn lại phụ thuộc vào sức tiêu thụ hàng hoá của thị trường. Trong khi đó, sức mua của thị trường vẫn còn yếu, kéo theo nhu cầu đầu tư sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp không tăng, nên khả năng hấp thụ vốn hạn chế. Công ty TNHH Việt Mỹ chuyên sản xuất phân bón NPK các loại cung ứng cho thị trường trong, ngoài tỉnh. Những năm trước, bình quân tiêu thụ trên 20.000 tấn NPK các loại/năm, nhưng năm nay sản lượng tiêu thụ chưa đến 15.000 tấn/năm. Đầu ra giảm sút nên nhu cầu vốn đầu tư của doanh nghiệp không nhiều. Bà Nguyễn Thị Loan - Phó Giám đốc Công ty cho biết: Những năm trước, chuẩn bị cho sản xuất vụ đông xuân, công ty cần nguồn vốn lớn để mua nguyên liệu đầu vào, nay sản lượng tiêu thụ ít kéo theo nguồn vốn đầu tư thấp. Vì thế, mặc dù lãi suất hạ thấp “dễ thở” hơn, nhưng hàng hoá tiêu thụ chậm, quay vòng vốn chậm, công ty chẳng biết vay vốn để làm gì. Công ty thường xuyên được các ngân hàng mời vay vốn ưu đãi lãi suất với mức 6%/năm, nhưng cũng không vay vì không có nhu cầu. Nếu như những năm trước, doanh nghiệp luôn vay vốn khoảng 20 tỷ đồng thì nay nhu cầu vốn chỉ 5 tỷ đồng. Với đặc thù của đơn vị sản xuất phân bón, chúng tôi thường cho dân vay không tính lãi, đến cuối vụ mới thu tiền, thế nhưng những lúc gặp thiên tai rủi ro, nông dân mất mùa, rất khó thu hồi nợ.

Ông Nguyễn Thái Sơn - Phó Giám đốc Doanh nghiệp Song Thắng bộc bạch: “Sản xuất kinh doanh ngày càng khó khăn, thị trường tiêu thụ kém, cộng thêm áp lực cạnh tranh khốc liệt của nhiều đơn vị sản xuất nhỏ lẻ ra đời, thị phần chia nhỏ. Là đơn vị chuyên sản xuất ván sàn xuất khẩu và các loại đồ gỗ nội thất tiêu thụ nội địa, năm nay vẫn chưa hết khó khăn, sản phẩm phục vụ thị trường trong nước tiêu thụ rất chậm. Đến thời điểm này, còn tới 30 - 40% sản phẩm tồn kho, thế nhưng chúng tôi vẫn phải duy trì sản xuất để tạo việc làm cho công nhân, hy vọng sang năm 2015 sức tiêu thụ của thị trường tăng lên, đầu ra thuận lợi hơn mới kích thích khả năng hấp thụ vốn của đơn vị. Hiện nay lãi suất ngân hàng cho doanh nghiệp vay thấp, song trước bối cảnh này chúng tôi rất thận trọng trong việc vay vốn mở rộng sản xuất kinh doanh”.

Thực tế cho thấy, khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung trong năm nay còn khó khăn, cho dù lãi suất ngân hàng đã giảm sâu. Tuy vậy, thời gian qua ngành ngân hàng cũng đã nỗ lực trong việc cắt giảm lãi suất cho vay ngắn hạn để hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, song cũng nên xem xét để giảm thêm lãi suất cho vay trung, dài hạn, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp sử dụng vốn vay. Tính đến hết tháng 10/2014, tổng nguồn vốn huy động của các ngân hàng trên địa bàn tỉnh đạt 63.824 tỷ đồng, tăng 13,8% so với đầu năm. Tổng dư nợ cho vay đạt 105.299 tỷ đồng, tăng 9,7% so với đầu năm. Như vậy, tốc độ tăng trưởng tín dụng có khá hơn nhưng mức tăng vẫn còn thấp, chưa đạt như kỳ vọng.

Diễn biến của thị trường cho thấy, hiện nay, lãi suất không còn là yếu tố quyết định trong việc vay vốn của doanh nghiệp, mà chính là phương án sản xuất có hiệu quả, sản phẩm làm ra có tiêu thụ được hay không? Đó chính là yếu tố hết sức quan trọng quyết định đến khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp. Vấn đề này không chỉ dựa vào những giải pháp của hệ thống ngân hàng, sự tháo gỡ khó khăn của các cấp ngành, mà phụ thuộc rất lớn vào nhu cầu của thị trường.

Bài, ảnh: Quỳnh Lan