Lãi suất huy động ngắn hạn: Nguy cơ vượt trần khó kiểm soát

(Baonghean) TheoThông tư số 19/2012, Ngân hàng Nhà nước sẽ bỏ trần lãi suất huy động VNĐ đối với kỳ hạn dài bằng việc để tổ chức tín dụng ấn định lãi suất huy động VNĐ kỳ hạn từ 12 tháng trở lên trên cơ sở cung- cầu vốn thị trường. Đây là cơ hội cho nhiều ngân hàng TMCP trên địa bàn tỉnh đồng loạt nâng lãi suất huy động cao ở kỳ hạn dài. Tuy nhiên, sẽ có những ngân hàng vẫn huy động cao khiến cho việc cho vay khó giảm được lãi suất.

Đến nhiều ngân hàng TMCP trên địa bàn Thành phố Vinh đều dễ nhận thấy bảng lãi suất công khai tại quầy giao dịch, các kỳ hạn dưới 12 tháng hầu như đều có chung mức lãi suất huy động 9%/năm, kỳ hạn từ 12 đến 36tháng mức lãi suất 11%- 12%/năm.

Tại Ngân hàng Dầu khí toàn cầu, kỳ hạn 12 tháng lãi suất 11,5%/năm, kỳ hạn 18 tháng lãi suất 11,7%/năm, 36 tháng: 12%/năm. Tương tự, tại Ngân hàng Á Châu, gửi kỳ hạn 12 tháng lãi suất 11%/năm, 24 tháng: 11,5%/năm, 36 tháng: 12%/năm. Ngân hàng Việt Nam Thương Tín cũng có mức lãi suất huy động 12 tháng: 11%/năm, 36 tháng: 12%/năm.

Lãi suất cao ở kỳ hạn dài được đánh giá là phù hợp với quy luật thị trường.

Theo nhân viên ngân hàng này cho biết, bên cạnh đó còn có các quà tặng hấp dẫn tuỳ theo món tiền gửi và kỳ hạn gửi của khách hàng nên đã thu hút được nhiều khách hàng gửi kỳ hạn dài. Còn tại Ngân hàng Seabankthực hiện lãi suất “tiết kiệm siêu hấp dẫn 12,8%/năm”, nhằm thu hút khách hàng. Trong vai người gửi tiền, tôi được một giao dịch viên tại ngân hàng này tư vấn: “Chị gửi số tiền trên 2 tỷ đồng với kỳ hạn 24 tháng thì mới được hưởng lãi suất 12,8%/năm. Còn gửi hàng chục triệu kỳ hạn 12 tháng: 11%/năm; gửi các kỳ hạn trên 1 tháng- lãi suất ghi trong sổ tiết kiệm là 8,5%/năm nhưng bọn em sẽ linh hoạt cộng thêm 1% nữa cho chị, chị sẽ được hưởng mức lãi 9,5%/năm…”.

Như vậy, không chỉ kỳ hạn dài được phép huy động lãi suất cao, mà các kỳ hạn ngắn cũng tiềm ẩn nguy cơ vượt trần quy định, khó kiểm soát. Tuy nhiên, theo ý kiến của một số lãnh đạo ngân hàng thương mại cho rằng: chỉ số ít ngân hàng yếu kém có vấn đề về thanh khoản thì mới đẩy lãi suất huy động lên cao. Thực tế hiện nay các ngân hàng đang dư vốn, khó tìm được các dự án hiệu quả để đẩy vốn cho vay ra, không “dại” gì đẩy lãi suất huy động lên cao dễ chuốc rủi ro cho bản thân ngân hàng.

Ông Lê Hoài Nam- Giám đốc Ngân hàng Liên Việt Nghệ An chia sẻ: “Hiện nguồn vốn huy động trong các ngân hàng đang dư thừa, cho vay không tăng trưởng, chỉ ngân hàng yếu mới huy động vượt trần. Trong giai đoạn này nếu Ngân hàng Nhà nước cho bỏ trần lãi suất thì các ngân hang “khoẻ mạnh” cũng không mạo hiểm đẩy lãi suất huy động vượt quá 9%/năm. Bởi lãi suất ở thị trường liên ngân hàng vẫn còn thấp hơn lãi suất huy động ở thị trường 1. Hơn nữa, nguồn vốn ngân hàng đang dư, đầu ra củavốnkém, hàng hoá khó tiêu thụ, tồn kho nhiều, khách hàng không vay vốn. Ngân hàng huy động vốn phải trả lãi suất cho khách hàng, nếu vốn ứ đọng, không cho vay ra được thì ngân hàng cũng gặp khó không kém gìdoanh nghiệp. Ông Nam nhận định: việc bỏ trần lãi suất huy động kỳ hạn dài là bước đệm để Ngân hàng Nhà nước tiến tới dỡ bỏ trần huy động vốn”.

Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Nghệ An- bà Nguyễn Thu Thu cho rằng: Việc thả nổi lãi suất trên 12 tháng là hoàn toàn hợp lý, đúng với nguyên lý càng huy động kỳ hạn dài thì lãi suất càng cao. Lãi suất thấp với các kỳ hạn ngắn, và cao với trung- dài hạn, thay vì lâu nay lãi suất kỳ hạn ngắn bằng thậm chí còn cao hơn lãi suất kỳ hạn dài nên ngân hàng rất khó khăn trong huy động vốn dài hạn.

Do đó nguồn vốn huy động của các ngân hàng chủ yếu ngắn hạn, trong khi tỷ lệ cho vay trung, dài hạn và ngắn hạn bằng nhau, thậm chí cho vay trung, dài hạn nhiều hơn. Do vậy, ngân hàng khó khăn về vốn đầu tư dài hạn. Hiện nay, lạm phát giảm, lãi suất hạ, các ngân hàng đang dư nguồn vốn, chính sách điều hành kinh tế vĩ mô phù hợp… là những điều kiện thuận lợi để Ngân hàng Nhà nước dỡ bỏ trần lãi suất dài hạn. “Đường cong lãi suất” trở về đúng nguyên bản của nó, tạo điều kiện cho các ngân hàng cơ cấu lại nguồn vốn phù hợp với điều kiện cho vay thực tế.

Quỳnh Lan