Làm rõ đúng, sai về tranh chấp đất đai tại phường Nghi Thu (TX Cửa Lò)
(Baonghean) - Theo phản ánh của bà Hoàng Thị Thành (trú tại khối Hòa Hiếu, phường Nghi Thu, thị xã Cửa Lò), từ năm 2010, có người khởi kiện gia đình bà tranh chấp đất đai, trong khi gia đình bà không liên quan. Theo đó, trong quá trình xử án, tòa án nhân dân thị xã Cửa Lò đã có nhiều vi phạm trong Luật Tố tụng dân sự. Để làm rõ nội dung bà Thành phản ánh, chúng tôi đã về địa phương tìm hiểu.
Có tranh chấp đất đai từ hợp đồng chuyển nhượng
Theo như bà Thành thì bà không hề biết ông Liệu (tức Nguyễn Văn Liễu) trú tại khối 10, phường Quang Trung, TP Vinh. Người khởi kiện gia đình bà tranh chấp đất đai ngay tại mảnh vườn hiện nay gia đình bà đang sống tại khối Hòa Hiếu, phường Nghi Thu, Thị xã Cửa Lò. Tuy nhiên, qua tìm hiểu chúng tôi được biết, năm 1995 ông Nguyễn Văn Dương (trú tại Đông Khánh, xã Nghi Thu, TX Cửa Lò) có mua của ông Trần Văn Xuân, bà Hoàng Thị Thành một lô đất rộng 240m2 tại khu đất Viện điều dưỡng TX Cửa Lò với giá 40 triệu đồng. Sau khi thỏa thuận, ông Dương trả cho ông Xuân, bà Thành 30 triệu đồng, có lập giấy nhận tiền. Trong thời điểm này, ông Nguyễn Văn Liệu hỏi mua lại của ông Dương với giá 70 triệu đồng. Thông qua ông Dương, ông Liệu trực tiếp giao dịch với ông Xuân, bà Thành và lập văn bản cam kết mua bán trực tiếp. Khi mua, 2 bên lập thành văn bản và chứng thực tại UBND xã Nghi Thu và phòng Địa chính TX Cửa Lò. Bên ông Liệu thay ông Dương nợ lại 10 triệu đồng và cam kết trả đủ sau khi ông Xuân, bà Thành hoàn tất thủ tục chuyển quyền sử dụng đất. Ông Dương, ông Xuân và ông Liệu đã bàn giao đất tay ba cho nhau có sự chứng kiến của ông Ngô Sỹ Hồng và ông Nguyễn Quốc Ca. Nhưng đến nay, ông Liệu yêu cầu giao đất thì bà Thành không đồng ý vì cho rằng bà không liên quan (trong khi ông Xuân chồng bà đã mất).
Bà Thành chỉ về mảnh đất hiện nay đang tranh chấp.
Mâu thuẫn với việc bà Thành cho rằng không liên quan, không biết ông Liệu, nhưng bà lại xác minh bản cam kết chuyển nhượng đất ở vào ngày 22/5/1995 với nội dung gia đình ông Xuân, bà Thành "cam kết chuyển quyền sử dụng lâu dài đất ở sang cho gia đình anh Nguyễn Văn Liệu. Mọi thủ tục giấy tờ tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm" là biên bản do ông Xuân chồng bà lập. Ngay cả giấy giao đất do ông Dương lập ngày 13/6/1995, trong đó ghi rõ "Tôi bàn giao mảnh đất của tôi mua lại của ông Trần Văn Xuân sang cho anh Nguyễn Văn Liệu, trú quán phường Quang Trung, TP Vinh", có xác nhận của ông Xuân "Tôi là Trần Văn Xuân chủ đất cũ xin cam đoan phần đất đã nhượng trên là đúng sự thật. Nếu có gì sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Chỉ giới không có gì sai, nếu thâm hụt tôi xin bù cho anh Dương đủ như đã nhượng 240m2 là số đất tôi đã giao cho anh Dương" bà Thành vẫn xác nhận đây là chữ của ông Xuân.
Trực tiếp làm việc với ông Nguyễn Minh Châu, nguyên Phó Chủ tịch UBND xã Nghi Thu, người trước đây xác nhận vào bản cam kết chuyển nhượng đất ở do ông Xuân lập ngày 22/5/1995. Ông Châu cho biết: Việc chuyển nhượng đất ở giữa gia đình ông Xuân, bà Thành với ông Liệu là có. Tuy nhiên, không hiểu lý do gì khi ở vị trí chủ tịch, ngày 25/10/2004, ông Châu lại ký xác nhận đất không có tranh chấp đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Và đến tháng 4/2005 bà Thành được UBND Thị xã Cửa Lò cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đến những sai sót của tòa án nhân dân thị xã Cửa Lò
Vấn đề bà Thành cho rằng, trong quá trình xử án TAND Thị xã Cửa Lò đã có nhiều vi phạm trong Luật Tố tụng dân sự. Tìm hiểu chúng tôi được biết, tại Bản án số 30/2012/DSTP ngày 22/8/2012, TAND tỉnh đã chỉ: Tại đơn khởi kiện thể hiện người khởi kiện là ông Liệu, bản cam kết chuyển nhượng quyền sử dụng đất ngày 22/5/1995 ghi người nhận chuyển nhượng là ông Nguyễn Văn Liễu. Tòa án không yêu cầu nguyên đơn xuất trình các giấy tờ tùy thân mà chỉ căn cứ vào xác nhận của chính quyền phường Quang Trung, TP Vinh để xác nhận ông Liệu hay Liễu là chưa đủ căn cứ.
Mảnh đất bản án tuyên cho ông Liệu so với mảnh đất mà ông Xuân, bà Thành viết trong giấy cam kết chuyển nhượng ngày 22/5/1995 có tứ cận không giống nhau nhưng chưa được điều tra và giải thích làm rõ là thiếu sót. Bà Hoàng Thị Thành là bị đơn trong vụ kiện vắng mặt tại phiên tòa ngày 28/3/2012 nhưng bản án lại tuyên bị đơn có quyền kháng cáo trong hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án sơ thẩm là không đúng quy định tại Khoản 1, Điều 245, Bộ Luật tố tụng dân sự. Theo quy định tại Khoản 2, Điều 21, Bộ Luật tố tụng dân sự thì Viện Kiểm sát phải tham gia phiên tòa, nhưng trong quá trình xét xử Tòa án không thông báo cho Viện Kiểm sát tham gia phiên tòa là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng... Vì các lẽ trên, Tòa án nhân dân tỉnh quyết định chấp nhận kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân Thị xã Cửa Lò. Hủy bản án dân sự sơ thẩm số 11/2012/DSST ngày 28/3/2012 của Tòa án nhân dân Thị xã Cửa Lò về tranh chấp "hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất" giữa nguyên đơn ông Nguyễn Văn Liệu (tức Nguyễn Văn Liễu) với bị đơn bà Hoàng Thị Thành. Giao toàn bộ hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân Thị xã Cửa Lò giải quyết lại vụ án theo quy định của pháp luật.
Như vậy, với những vấn đề nêu trên, việc bà Hoàng Thị Thành cho rằng không liên quan đến người khởi kiện tranh chấp đất đai với gia đình bà hiện nay là ông Nguyễn Văn Liệu là chưa rõ ràng. Bởi thực tế trước đây ông Xuân chồng bà đã làm giấy chuyển nhượng đất ở cho ông Liệu. Tuy nhiên, bên cạnh sự thiếu nhất quán của bà Thành, cần thấy rằng, bản thân người được chuyển nhượng là ông Liệu cũng thiếu quan tâm trong việc hoàn tất hồ sơ chuyển nhượng. Chính những lý do nêu trên dẫn đến tranh chấp hiện nay. Vì vậy, trên cơ sở khắc phục những sai sót trong lần xét xử trước, Tòa án nhân dân Thị xã Cửa Lò cần sớm đưa vụ án ra xét xử, làm rõ đúng sai, phân định trách nhiệm của phường Nghi Thu, gia đình bà Thành và ông Liệu trong vấn đề chuyển nhượng đất, không để sự việc dây dưa kéo dài.
Bài, ảnh: Đặng Nguyễn
