Lan toả phong trào khuyến học

(Baonghean) - 12 năm qua, “Tháng khuyến học” đã trở thành hoạt động thường niên và lan tỏa sâu rộng, thu hút sự quan tâm của cả cộng đồng; trở thành nét đẹp truyền thống của người dân xứ Nghệ. Các hoạt động của “Tháng khuyến học” đã góp phần giúp đỡ, động viên nhiều học sinh nghèo hiếu học, nâng bước các em tới trường.

Chúng tôi đến thăm Hội Khuyến học Thị xã biển Cửa Lò vào những ngày cuối tháng 9, không khí ở hội khá bận rộn. Thầy Lê Đình Thủy, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học thị xã tất bật từ phường này sang phường khác để triển khai nội dung Tháng Khuyến học và Ngày Khuyến học (2/10). Theo chân thầy giáo Thủy đến thăm chi họ Trần Mạnh Phổ ở phường Nghi Hải. Ông Trần Bạch Mai, Trưởng chi cho biết, hiện chi họ có 78 gia đình, sinh sống tập trung chủ yếu ở phường Nghi Hải. Từ nhiều năm nay, con cháu của dòng họ luôn quan niệm “học để thoát nghèo” nên đều cố gắng học giỏi, dù bố mẹ sống bằng nghề đi biển, buôn bán hải sản ở thị xã. Trong họ, có những gia đình nghèo nhưng nuôi 3 – 4 con học đại học.

Quyên góp quỹ Khuyến học ở dòng họ Trần Mạnh Phổ.

Thậm chí, như gia đình anh Trần Bạch Ngọc Hùng, làm nghề đi biển ở khối 3 nhưng vẫn cố gắng nuôi 3 con học đại học và nay cả 3 đều thành đạt, là giám đốc, phó giám đốc các công ty ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đặc biệt, ở họ Trần Mạnh Phổ, việc tiết kiệm để góp quỹ khuyến học gia đình đã trở thành nề nếp. Từ nguồn quỹ gia đình này hình thành nên Quỹ Khuyến học dòng họ. Vào các dịp như Rằm tháng Giêng, Tháng Khuyến học, ngày giỗ tổ, các gia đình đều tùy tâm đóng góp quỹ khuyến học… Hội đồng gia tộc cũng tổ chức khen thưởng vào dịp này để khích lệ con em trong họ học hành tấn tới. Hiện nay, họ Trần Mạnh Phổ đang duy trì nguồn quỹ khuyến học 50 triệu đồng/năm.

Nguồn quỹ thường trực này sẵn sàng hỗ trợ những gia đình khó khăn, giúp đỡ các học sinh vượt khó học tập và khen thưởng con cháu trong họ có thành tích học tập tốt. Phong trào khuyến học dòng họ phát triển, trở thành động lực cho con cháu nỗ lực phấn đấu học tập. Đến nay, con cháu dòng họ Trần Mạnh Phổ đã có nhiều người học hành thành đạt, giữ các chức vụ ở nhiều cơ quan nhà nước hay giám đốc, phó giám đốc các doanh nghiệp lớn, làm rạng danh dòng họ.

Giáo xứ Tân Lộc, phường Nghi Tân, cũng là một trong những điểm sáng về phong trào khuyến học của Thị xã Cửa Lò. 5 năm qua, Giáo xứ Tân Lộc có 35 em đậu đại học và cao đẳng, 30 học sinh giỏi các cấp cùng hàng trăm học sinh nghèo vượt khó học tập tốt. Mặc dù đời sống người dân còn nhiều khó khăn nhưng từ năm 2002, khi mới thành lập Giáo xứ, Ban Khuyến học Giáo xứ Tân Lộc đã hình thành nhằm chăm lo phát triển phong trào học tập cho con em. Hàng năm, vào các dịp lễ, Tết, những học sinh được khen thưởng và trao học bổng đều được vinh danh trong “sổ vàng khuyến học” của giáo họ. Không những đem lại niềm vinh dự cho các em mà còn đem lại niềm tự hào cho mỗi gia đình, tạo nên không khí thi đua học tập trong các thành viên giáo họ.

Những năm qua, phong trào thi đua xây dựng dòng họ khuyến học ở TX. Cửa Lò được khuyến khích nhân rộng làm cơ sở cho cuộc vận động xây dựng xã hội học tập. Đến nay, trên toàn thị xã có 70/147 dòng họ đạt danh hiệu Dòng họ tiên tiến về khuyến học. Tiêu biểu như: dòng họ Hoàng Đức (Nghi Thuỷ), dòng họ Nguyễn Huy (Thu Thuỷ), dòng họ Hoàng Văn (Nghi Tân, Nghi Hương)… Hàng năm quỹ khuyến học toàn thị xã vận động được trên 2 tỷ đồng, trong đó quỹ khuyến học ở các dòng họ đóng góp gần 500 triệu đồng mỗi năm.

Ở huyện Diễn Châu, cuộc vận động xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài cũng đang thu hút đông đảo cán bộ, nhân dân ở cả 39 xã, thị trấn, 50 cơ quan đơn vị và hơn 250 doanh nghiệp trong huyện tham gia. Mỗi địa phương có một cách làm khuyến học hay của riêng mình. Nơi thì trồng thêm 1 cây, nuôi thêm 1 con, tiết kiệm chi tiêu đóng góp vào quỹ khuyến học. Có xóm nhận làm giao thông thủy lợi lấy tiền đóng góp quỹ. Cả 460 chi hội cựu chiến binh ở 39 xã, thị trấn hàng năm trích từ 200 đến 300 nghìn đồng/chi hội góp vào quỹ khuyến học xóm. Hàng nghìn cán bộ, con em Diễn Châu làm ăn xa gửi tiền về đóng góp quỹ, xây dựng trường lớp. Các nhà hảo tâm, doanh nghiệp nhận đỡ đầu trẻ mồ côi, khuyết tật, nhiễm chất độc da cam.

Đến nay, cả 460 xóm đều lập được quỹ khuyến học, nơi ít 3 triệu đồng, nơi nhiều từ 8 - 10 triệu đồng/xóm. Hơn 30/39 xã, thị trấn hàng năm có số dư từ 70 - 100 triệu đồng/quỹ. Quỹ Khuyến học trở thành nét đẹp văn hóa, chỉ tiêu thi đua, bình xét các xã trên địa bàn huyện. Thầy giáo Ngô Quang Long, Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo huyện Diễn Châu cho biết: Học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đảng viên, giáo viên đều gương mẫu trong thực hiện phong trào khuyến học. Các giáo viên dành tiền lương mua sách giáo khoa, đồ dùng học tập hỗ trợ học sinh nghèo. Ban Giám hiệu các trường học lập danh sách gửi UBND các xã miễn các khoản đóng góp cho học sinh nghèo, trẻ đặc biệt khó khăn như học phí, tiền xây dựng trường, lớp.

Còn ở huyện Đô Lương, phong trào “Tiếng trống bọc bài”, “Tiếng kẻng học bài” được duy trì từ nhiều năm qua đã ngày càng lan tỏa đến nhiều thôn, xóm trong huyện. Tháng Khuyến học năm nay, huyện Đô Lương tiếp tục nhân rộng phong trào tiếng kẻng khuyến học, trống khuyến học, loa khuyến học; kêu gọi các nguồn đóng góp vào quỹ khuyến học.

Nghệ An được đánh giá là một trong những địa phương mạnh của cả nước về công tác khuyến học, khuyến tài, trong đó nổi bật là việc xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học. Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh có hơn 460 nghìn gia đình đạt danh hiệu gia đình hiếu học, đạt 60%; có trên 6.000 Ban Khuyến học dòng họ. Phong trào thi đua xây dựng dòng họ hiếu học phát triển mạnh mẽ ở hầu khắp các dòng họ trong tỉnh; hoạt động phong phú và có hiệu quả. Số lượng dòng họ đạt danh hiệu dòng họ hiếu học tăng hàng năm. Năm 2010 cả tỉnh có 3.348 dòng họ hiếu học đến nay đã tăng lên đạt con số 3.720 dòng họ hiếu học. 100% các khối, xóm, thôn, bản thành lập được chi hội khuyến học và được duy trì phát triển.

Phong trào thi đua xây dựng và phát triển cộng đồng khuyến học cũng được phát triển mạnh ở các cơ quan, đơn vị, hội đồng hương, hội đồng môn… 5 năm qua, toàn tỉnh đã vận động được 214,6 tỷ đồng cho Quỹ Khuyến học, có 824 nghìn lượt em học sinh, sinh viên nghèo vượt khó và học sinh sinh viên có tài năng trên các lĩnh vực được khen thưởng, trao học bổng.

Ông Trần Xuân Bí, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh cho biết: Tháng Khuyến học được triển khai trong 12 năm qua đã tạo được phong trào học tập rộng khắp; động viên học sinh giỏi, học sinh nghèo nỗ lực hơn trong học tập. Hàng năm, Tháng Khuyến học huy động được khoảng trên 20 tỷ đồng. Từ nguồn quỹ này, các cấp hội đã tổ chức nhiều hoạt động chăm lo cho việc học tập của các học sinh trên địa bàn. Và chính từ sự động viên đó đã góp phần chắp cánh cho hàng nghìn học sinh nghèo trên địa bàn tỉnh thực hiện ước mơ được cắp sách đến trường.

Đinh Nguyệt - Hoài Thung