Làng Đỏ anh hùng

(Baonghean) - Với người dân xứ Nghệ, nói đến "Làng Đỏ" là nói về vùng đất "địa linh nhân trung", nơi "đi đầu dậy trước" với khí thế "long trời lở đất" trong cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh 1930 - 1931, và cùng những đóng góp to lớn xuyên xuốt 2 cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc, Làng Đỏ - phường Hưng Dũng (TP. Vinh) đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND...

Quá khứ hào hùng

Ngày 16/12/2014, thông tin Chủ tịch nước ký quyết định tặng thưởng danh hiệu Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân đã tràn về khắp các nẻo đường trên địa bàn phường Hưng Dũng. Chỉ ít ngày sau, tại Đình Trung - Di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia, nhiều cán bộ lão thành, nhân dân và lãnh đạo phường đã làm lễ báo tin vui lên các bậc tiền nhân. Và tôi, có cơ may được nghe về những trang sử hào hùng của Làng Đỏ Hưng Dũng.

Quang cảnh Làng Đỏ - Hưng Dũng hôm nay. Ảnh: P.V

Các cán bộ lão thành phường Hưng Dũng kể rằng, từ những năm 1926 - 1929, Yên Dũng Thượng đã là nơi phôi thai phong trào yêu nước và cách mạng. Vậy nên, chỉ 2 tháng sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, vào ngày 3/4/1930, Chi bộ Đảng xã Yên Dũng Thượng ra đời. Với sự lãnh đạo trực tiếp của chi bộ đảng, các tổ chức quần chúng như Nông hội đỏ, Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Đội xích vệ cũng lần lượt được thành lập để dẫn dắt phong trào đấu tranh của nhân dân toàn xã phát triển mạnh mẽ. Sáng ngày 1/5/1930 là cột mốc lịch sử đáng ghi nhớ. Hơn 1.200 nông dân xã Yên Dũng Thượng đã hợp nhất với các đoàn nông dân các xã vùng hạ Nghi Lộc xuống đường biểu tình đòi tăng lương cho công nhân, giảm sưu thuế cho nông dân. Cuộc biểu tình đã bị binh lính Pháp đàn áp dã man, riêng xã Yên Dũng Thượng, các đồng chí Nguyễn Đôn Nhoạn, Nguyễn Đức Tiềng đã hy sinh, nhiều người khác bị thương và bị địch bắt. Dù vậy, cuộc biểu tình được khẳng định là sự kiện mở đầu cho cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh, là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng, công nhân, nông dân và binh lính bắt tay nhau cùng đấu tranh, và Yên Dũng Thượng có vai trò “Đứng đầu dậy trước”.

Các bậc lão thành Làng Đỏ ôn lại truyền thống.

Dù bị đàn áp dã man nhưng với sự chỉ đạo của Tỉnh uỷ Vinh, chi bộ Đảng và tổ chức Nông hội đỏ Yên Dũng Thượng đã cùng các tổ chức khác tiếp tục chỉ huy quần chúng phối hợp với công nhân các nhà máy Vinh - Bến Thuỷ tổ chức biểu tình, phát động phong trào đấu tranh đòi tăng lương cho công nhân, giảm sưu thuế cho nông dân. Tháng 8/1930, Yên Dũng Thượng được Xứ uỷ Trung Kỳ lựa chọn làm địa điểm đặt cơ quan để từ đó chỉ đạo các phong trào đấu tranh cách mạng. Tháng 9/1930, cuộc biểu tình lớn với hàng ngàn nông dân và công nhân Nhà máy Diêm tham gia đã diễn ra tại Đình Trung bắt bọn hào lý trả lại ruộng đất công và hàng ngàn quan tiền đem chia cho dân nghèo. Sau cuộc đấu tranh, Chi bộ Đảng Yên Dũng Thượng và tổ chức Nông hội đỏ đã lãnh đạo nhân dân cử ra đại biểu để quản lý mọi công việc trong toàn xã. "Xô Viết nông dân" được thành lập và cái tên "Làng Đỏ" chính thức ra đời.

Lễ báo tin Chủ tịch nước tặng thưởng danh hiệu Đơn vị Anh hùng lên các bậc tiền nhân tại Đình Trung.

Từ đầu năm 1931, thực dân Pháp và tay sai đã tổ chức lực lượng trở lại đàn áp, nhiều cuộc khủng bố trắng tàn khốc diễn ra. Ở Yên Dũng Thượng, địch đưa lính về xây dựng đồn bốt trong xã và tiến hành khủng bố rất tàn bạo. 15 đảng viên và cán bộ cốt cán đã bị bắt, bị xử bắn và tù đày. Dẫu vậy, quần chúng Yên Dũng Thượng vẫn một lòng giữ trọn niềm tin vào cách mạng, bí mật chở che, bảo vệ, nuôi giấu nhiều cán bộ, đảng viên. Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công và trong quá trình cùng cả nước thực hiện cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cán bộ, nhân dân Yên Dũng Thượng ngoài động viên hàng trăm con em lên đường nhập ngũ còn tích cực lao động sản xuất, đóng góp tiền của, lương thực nuôi quân; Chi bộ Đảng ở đây đã lên đến hàng trăm người (chưa tính số đảng viên quân đội và các cơ quan Đảng, Nhà nước).

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, xã Hưng Dũng là địa bàn có nhiều cơ sở quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa quan trọng của tỉnh, của thành phố nên đã trở thành mục tiêu đánh phá ác liệt của đế quốc Mỹ. Trong 8 năm (1964 - 1973), giặc Mỹ đã đánh phá vùng Hưng Dũng 592 trận với 5.674 quả bom, 104 quả rốc két, 350 quả pháo hạm; máy bay B52 từng rải thảm khiến toàn bộ nhà dân xóm Tân Định bị cháy sập. “Làng Đỏ” khi đó trở thành vùng đất lửa. Dù vậy, khí chất cách mạng những năm 1930 - 1931 của cán bộ, nhân dân Hưng Dũng vẫn vẹn nguyên. Các cán bộ lão thành tự hào "Một hình ảnh mãi còn in đậm trong tâm trí nhiều cán bộ, chiến sỹ bộ đội cho đến tận bây giờ là quân và dân Hưng Dũng “cả làng quanh mâm pháo", không sá chi hiểm nguy, gian nan vất vả”. Tính cho đến kết thúc chiến tranh, dân quân và nhân dân Hưng Dũng đã giúp đỡ hàng chục nghìn lượt các đơn vị bộ đội, xe cơ giới tạm trú, tạm lánh trong nhà dân để chờ thời điểm thuận lợi vượt qua phà Bến Thủy; xây đắp trên 30 trận địa chiến đấu của bộ đội cao xạ, tên lửa và trận địa trực chiến; đào hơn 3km giao thông hào nối liền các xóm, 270 hầm cất giấu xe pháo, vũ khí đạn dược cho bộ đội. Ngày 1/9/1967, dân quân Hưng Dũng trực chiến đã bắn rơi máy bay đầu tiên của Mỹ trên bầu trời thành phố...

Trong lớp lớp người Làng Đỏ, Yên Dũng Thượng, Hưng Dũng tham gia Cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh và hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, đã có gần 270 người hy sinh vì tổ quốc; có 5 bà mẹ được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng. Với những đóng góp đó, năm 1969, dân quân Hưng Dũng từng được được tuyên dương là đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; phường Hưng Dũng đã được Chủ tịch nước nhiều lần tặng thưởng Huân chương Quân công, Chiến công và Bằng khen các loại.

Tương lai phát triển

Với cán bộ nhân dân Làng Đỏ - Hưng Dũng, quá khứ hào hùng của các bậc tiền nhân là niềm tự hào không dễ gì có được; đây là tài sản tinh thần vô giá, là động lực để các thế hệ cán bộ, đảng viên và nhân dân tiếp bước vẻ vang dưới ngọn cờ của Đảng, quyết tâm xây dựng quê hương giàu mạnh. Và thực tế, từ khi đất nước chấm dứt chiến tranh, hòa trong nhịp độ phát triển chung của cả nước, của tỉnh, thành phố, Làng Đỏ - Hưng Dũng đã chuyển mình trở thành một phần quan trọng trong đô thị loại I với những con đường lớn phong quang, sạch đẹp như Nguyễn Phong Sắc, Nguyễn Duy Trinh, Tôn Thất Tùng, Nguyễn Gia Thiều… gắn với các khu dân cư đông đúc, san sát những ngôi nhà cao tầng kiên cố với đủ các loại hình kinh doanh dịch vụ. Hiện tại, phường Hưng Dũng đang chuẩn bị cho công tác Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2015 - 2020. Đánh giá lại việc thực hiện Nghị quyết của nhiệm kỳ 2010 - 2015, với phương châm “Phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm”, Đảng ủy, chính quyền phường Hưng Dũng đã tập trung trí lực đưa ra nhiều những giải pháp để đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng, và đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Kết quả thực hiện đến cuối nhiệm kỳ tổng giá trị sản xuất đạt 634 tỷ đồng/613 tỷ đồng chỉ tiêu Nghị quyết đề ra; tăng trưởng bình quân đạt 8,8%; thu nhập bình quân đầu người đạt 21,7 triệu đồng năm. Cơ cấu kinh tế dịch chuyển đúng hướng, ước tính năm 2014 thương mại - dịch vụ đạt 67,2%, tăng 11% so với đầu nhiệm kỳ; công nghiệp xây dựng 29,4%; nông nghiệp chỉ còn 3,34%. Có 100% khối đã xây dựng được nhà văn hóa với quy mô trên 300m2, có đầy đủ thiết chế, giá trị đầu tư không dưới 400 triệu đồng; 100% trường học trên địa bàn đã được cao tầng hoá và có các công trình phụ trợ; 98% các tuyến giao thông nội phường được bê tông hoá; 98% số hộ được dùng nước máy; 97% số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia; năm 2014, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 0,78%; hộ giàu và khá đạt 72,2%. Trên địa bàn phường, nhiều công trình kinh tế, phúc lợi công cộng được xây dựng với tổng mức đầu tư lên đến gần 84 tỷ đồng, trong đó nhân dân đóng góp khoảng 7 tỷ đồng, chưa kể giá trị đất và ngày công. Từ những kết quả đạt được, tại Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2015 - 2020, cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ sẽ đoàn kết, trách nhiệm lựa chọn bầu ra những người con ưu tú nhất để gánh vác trọng trách xây dựng, phát triển Làng Đỏ Anh hùng.

Chủ tịch UBND phường Hưng Dũng, ông Nguyễn Như Hải tâm sự: "Qua Cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh, qua hai cuộc kháng chiến của dân tộc, tinh thần yêu nước và khí chất cách mạng của con người Làng Đỏ - Hưng Dũng đã được khắc họa rõ nét. Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân mà Chủ tịch nước đã quyết định phong tặng là niềm mong của cán bộ, nhân dân Làng Đỏ - Hưng Dũng trong suốt nhiều năm qua. Niềm mong Làng Đỏ Anh hùng đã thành hiện thực, chúng tôi tự hào và nguyện cùng toàn thể cán bộ, đảng viên cùng nhân dân đồng lòng, chung tay góp sức để tiếp tục xây dựng phát triển quê hương, xứng đáng với những giá trị cao đẹp mà các bậc tiền nhân đã để lại...".

Nhật Lân