Lao động “chui” bỏ mạng trên đất Nga

(Baonghean.vn) - Họ là những nông dân một nắng hai sương lam lũ bên ruộng đồng nhưng không đủ ăn đành phải nhắm mắt làm liều xuất cảnh sang xứ người bằng con đường du lịch để mong được “đổi đời”. Thế nhưng cuối cùng phải bỏ mạng giữa mùa đông lạnh giá của nước Nga khiến cho người thân ngậm ngùi xót thương trong tuyệt vọng khi một nắm tro tàn của thi thể nạn nhân cũng không có cơ may được chuyển về nước.

Những cú điện thoại cầu cứu từ nước Nga

Đang tất bật chuẩn bị cho ngày tất niên cuối năm thì chúng tôi nhận được điện thoại của người lạ từ bên nước Nga gọi về. Đó là vào ngày 22/1 (30 tết) “anh ơi, chúng nó không trả lương cho bọn em hơn một năm trời mà chỉ cho ăn, nhiều đứa phải trốn ra ngoài làm thì bị chúng báo cho ảnh sát bắt phạt tiền... Đến giờ đã có ba người chết nhưng không được chôn mà chỉ quấn vải lấp đất lại...”

Từ nước Nga xa xôi, tiếng kêu cứu của người lao động báo tin đã có ba người chết trong một vụ ngạt khí ga nhưng đều không được mai táng mà chỉ lấp đất. Thậm chí có hai người phải nằm chung một... hố. Vào sáng mùng một tết (23/1), cũng từ số máy bên kia thông báo chi tiết tên của hai nạn nhân, còn nạn nhân thứ ba họ không nhớ tên và địa chỉ mà chỉ biết cùng quê Nghệ An và đều chết vào ngày 14/12/2011. Điều khiến chúng tôi trăn trở là lần này người kêu cứu còn cho biết chi tiết họ tên, địa chỉ người đưa đi bất hợp pháp cùng với địa chỉ, họ tên người kêu cứu buộc chúng tôi phải vào cuộc đi tìm tung tích gia đình những nạn nhân xấu số.

Ông Hoàng đang thắp hương cho con trai tên Khoa

Chúng tôi tìm đến người có địa chỉ gần nhất tên là Khoa có hộ khẩu thường trú tại địa bàn huyện Quỳnh Lưu. Từ thông tin tên và huyện cư trú,̀ sau ba ngày điều tra, tìm kiếm, chúng tôi cũng gõ cửa được ngôi nhà nạn nhân đầu tiên thường trú tại xóm 3B xã Quỳnh Lộc huyện Quỳnh Lưu. Thấy chúng tôi xuất hiện, ông Lê Công Hoàng, bố của nạn nhân Lê Công Khoa vẫn còn bàng hoàng bên di ảnh con trai trước bàn thờ mới lập vội.

Sau khi đưa cuộc nói chuyện giữa tác giả với người kêu cứu từ nước Nga, ông Hoàng mới chậm rãi kể: “Thằng Khoa sinh năm 1992, đi cùng với hai người khác trong làng là Hồ Sĩ Hồ và Hồ Đức Thiêm, mỗi người đi phải nộp cho chị Lành vợ của Đinh Quang Phúc thường trú xóm 3 xã Diễn Hạnh huyện Diễn Châu là 2.700 USD. Tất cả lên máy bay vào tháng 2/2011 thì đến ngày 10/12/2011, Hồ gọi điện về báo tin Khoa bị ngạt khí ga mất cùng với hai người khác quê Diễn Châu. “Khổ lắm chú ạ, nó đi mới gửi về được hơn hai chục triệu đồng, trong khi số tiền vay mượn ngân hàng và anh em cho cháu đi lên đến 50 triệu mà giờ lãi mẹ đẻ lãi con chúng tôi biết lấy gì để trả”. Vừa khóc, ông Hoàng vừa kể. “Biết là đi chui, bất hợp pháp, nhưng giờ tôi chỉ mong làm sao người đưa đi hộ̃ trợ cho một ít tiền để trả nợ ngân hàng chứ đưa thi thể cháu về thì mất 3 tỉ đồng, cả đờỉ họ hàng tôi góp lại cũng không thể có số tiền đó”.

Chia tay ông Hoàng, chúng tôi tìm về Diễn Đoài, nơi có gia đình nạn nhân từ Nga gọi điện về kêu cứu. Thật khó khăn lắm mới thuyết phục được anh trai của nạn nhân cung cấp thông tin đầy đủ về cuộc “hành trình chui” của cả đoàn hàng trăm người do Đinh Quang Phúc đưa đi. Tuy nhiên sau một hồi thuyết phục, anh trai của nạn nhân trình bày những lí do thoả thuận giữa người lao động và người đưa đi nên không có lý nào họ phải chịu trách nhiệm. Cùng lúc đó cuộc điện thoại từ Nga lại được gọi về và nạn nhân cũng đề nghị được dấu tên bởi “rất nguy hiểm” khi họ chưa về nước được.

Rời khỏi Diễn Đoài, chúng tôi tìm đến xóm 2 xã Diễn Hạnh nơi có nạn nhân Nguyễn Văn Tuấn cũng chung số phận như Lê Công Khoa. Khi bước chân vào nha,̀ cảnh đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là bàn thờ anh Tuấn cũng vừa mới lập vội còn nghi ngút khói hương. Kể chuyện trong nước mắt , Đức – con trai anh Tuấn cho biết: “Bố cháu mất năm nay vừa bước sang tuổi 43, còn mẹ cháu tên Đặng Thị Nhung 40 tuổi cũng bán hàng quần áo tại chợ Phú Diễn” .



Con trai anh Tuấn đang thắp hương cho bố

Đến ông Nguyễn Đức Vinh bố của nạn nhân Nguyễn Văn Dũng tại xóm Phúc Nguyên xã Diễn Phúc huyện Diễn Châu. Ông Vinh cho biết: Dũng đi bộ đội về tháng 12 năm 2009 thì đến 10 /2/2011 nó nộp 50 triệu đồng cho chị Lành vợ anh Phúc để đi xuất khẩu lao động chui mong kiếm công ăn việc làm ổn định để đổi đời.

Vậy ma,̀ ai đâu có ngờ đi chưa đầy năm, mới gửi về được hai mươi triệu thì nó ra đi trong một vụ ngạt khí ga. Nó mất đi khiến gia đình tôi hụt hẫng bởi nhà có 7 anh em thì nó là con thứ 3 và hiền ngoan nhất nhà. Bản thân tôi cũng là cựu chiến binh hơn 10 năm trong quân đội nhưng cũng chưa có dịp cất lại ngôi nhà cho đàng hoàng, những tưởng trông chờ vào nó vậy mà...” Khác với cháu Khoa và anh Tuấn bị “vùi” chung một chỗ không được đắp mộ, Dũng được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện và nhờ sự quen biết của người nhà tại đó nên họ cấp tốc trộm mai táng cháu trong vòng 30 phút khi nhà chức trách không biết nên Dũng được nhập vào phê rô và được mồ yên mả đẹp. Thông tin trên được một người bạn của Dũng cung cấp cho ông Vinh bố của Dũng sau đó hai ngày. Bà Trần Thị Nguyệt, mẹ của nạn nhân Dũng nói: “Gia đình tôi thuần tuý nông nghiệp, với số tiền 50 triệu đồng vay mượn là cả hàng chục tấn thóc. Nhưng khó khăn là một chuyện, tôi mong sao người đưa cháu đi tìm mọi biện pháp đưa thi thể cháu về nước để vợ chồng tôi chết cũng được yên lòng”

Nạn nhân Nguyễn Văn Dũng xóm Phúc Nguyên xã Diễn Phúc ra đi khi tuổi đời còn rất trẻ

Được biết, hàng năm trên cả nước có hàng trăm lao động ra nước ngoài làm việc bất hợp pháp bằng hộ chiếu phổ thông và một số không ít lao động này phải bỏ mạng tại xứ người vì tranh chấp lao động, vì cuộc sống kham khổ và hàng ngàn lí do khác.

Biết rằng lao động “chui” là vi phạm pháp luật, là sẽ trông chờ vào may, rủí nhưng vì số tiền bỏ ra ít ỏi nên nhiều người vẫn lao vào giúp cho kẻ phạm tội vẫn nhởn nhơ tìm kiếm tiền vi phạm pháp luật. Khi kết thúc bài điều tra này, một lần nữa chúng tôi lại nhận được điện thoại từ nước Nga gọi về thông báo đến nay lại có thêm 3 người nữa quê Hà Tĩnh cũng chung số phận hẩm hiu.

Xuân Bảy