Lễ hội “Chăm phtroong trmây” của người Ơ Đu

(Baonghean) - Người Ơ Đu nước ta cư trú duy nhất ở huyện Tương Dương. Họ có số dân ít (năm 2003 là 459 người), ngôn ngữ thuộc hệ Nam Á, ngành Môn – Khơme, nhưng tiếng Ơ Đu đang có nguy cơ bị biến mất, vì bây giờ họ không nhớ và dùng tiếng mẹ đẻ nữa. Theo đó, các phong tục tập quán cũng dần bị lãng quên. Tuy nhiên, đối với những người già, họ vẫn còn nhớ lễ hội “Chăm phtroong trmây”, tức lễ hội Mừng tiếng sấm đầu năm.

Tiếng sấm đầu năm đối với người Ơ Đu rất quan trọng. Nó đánh dấu năm mới bắt đầu đồng thời khởi đầu cho một năm làm ăn mới; các thầy mo (Doọng Xưn Or) bắt đầu “lên lịch” ngày – giờ tốt, ngày – giờ xấu, ngày – giờ tiến hành các việc trọng đại (tang, cưới, làm nhà mới, cúng mường, cúng bản, cúng nhà…) trong năm… Đứa trẻ sinh trước tiếng sấm mấy ngày coi như “chưa sinh”, phải chờ có tiếng sấm mới tính tuổi, lúc đó nó được coi là đã 1 tuổi và mới được làm lễ đặt tên. Người chết cũng vậy, chết trước tiếng sấm thì coi như “chưa chết”, hồn chưa lên trời, có tiếng sấm đầu năm mới coi là “chết”, hồn mới lên trời để “đầu thai” trở lại trần gian. Vì vậy, ai góa chồng, góa vợ phải chờ sau khi có tiếng sấm đầu năm mới có thể “tái giá, đi bước nữa”, làm lễ cưới “Kệ Kangrai”,…

Vì thế, đối với người Ơ Đu, lễ hội “Chăm phtroong trmây” là lễ hội lớn nhất trong năm. Ngày đó, người Ơ Đu toàn Vương quốc “Phrom Ơ Đu” tụ tập về thung lũng núi Pú Pầu, vùng Xốp Pột, Huồi Pòng, Huồi San, để mở hội năm mới. Quốc vương Ơ Đu cùng với thầy cúng “Doọng Xưn Or” chủ trì lễ tế trời đất, mổ trâu, mổ lợn ăn mừng, đánh trống chiêng, đốt lửa trại, nhảy sạp, vỗ ống, khắc luống,… Tiếp đó, các gia đình mới về nhà của mình mổ lợn gà, cúng tổ tiên, cúng ma nhà, cúng hồn lúa – vua bếp…; mời họ hàng, thân thích ăn uống; mang vật hộ mệnh ra rửa để mang vào cổ, vào tay… cầu mong một năm mới tốt lành…

Ngày nay, huyện Tương Dương đang tiến hành bảo tồn tộc người Ơ Đu (quy tụ họ về bản Văng Môn), trong đó quan trọng nhất là phục hồi ngôn ngữ, phong tục tập quán, đương nhiên không thể quên lễ hội “Chăm phtroong trmây”.

Quán Vi Miên

Tin mới

Những nông dân của đội tuồng làng Kẻ Gám (Yên Thành) được nhận Giải thưởng Đào Tấn

Những nông dân của đội tuồng làng Kẻ Gám (Yên Thành) được nhận Giải thưởng Đào Tấn

Ngày 29/5, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy Văn hóa dân tộc, Tạp chí Văn hiến Việt Nam tổ chức lễ trao Giải thưởng Đào Tấn 2022, tôn vinh 15 tập thể, cá nhân đã có những tác phẩm đóng góp tích cực cho việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của dân tộc.
Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 29/5

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 29/5

(Baonghean.vn) - Đề nghị công nhận thành phố Vinh mở rộng đạt tiêu chí đô thị loại I; Xử phạt 660 cơ sở vi phạm an toàn thực phẩm; Hơn 1.900 hồ sơ đăng ký thi vào lớp 10 Trường THPT chuyên Phan Bội Châu... là những thông tin nổi bật trong ngày 29/5.
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Hoàng Anh

Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tiếp tục đổi mới, tăng cường công tác tuyên truyền đặc biệt trong thời kỳ mới

(Baonghean.vn) - Ngày 29/5, Đảng uỷ Quân sự tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 154-CT/ĐUQSTW, ngày 09/4/2008 của Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương về tiếp tục đổi mới, tăng cường công tác tuyên truyền đặc biệt trong thời kỳ mới.
Chậm tiến độ Dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam đoạn qua Hưng Nguyên: Có phải vì vướng mặt bằng?

Chậm tiến độ Dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam đoạn qua Hưng Nguyên: Có phải vì vướng mặt bằng?

(Baonghean.vn) - Gần đây, Công ty CP Đầu tư Phúc Thành Hưng - đơn vị tham gia thi công Dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt thuộc Dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông phản ánh, đoạn qua huyện Hưng Nguyên gặp nhiều vướng mắc ảnh hưởng tiến độ thi công của nhà đầu tư.
Truy tìm nam sinh mất tích đã 5 ngày

Truy tìm nam sinh mất tích đã 5 ngày

(Baonghean.vn) - Một nam sinh tại huyện Yên Thành bị mất tích. Mặc dù, địa phương đã huy động hàng trăm người tìm kiếm nhưng đến thời điểm này, đã 5 ngày trôi qua, vẫn chưa có kết quả.
Trả lời kiến nghị cử tri Nam Đàn về việc cắm mốc chỉ giới giữa rừng đặc dụng và rừng phòng hộ

Trả lời kiến nghị cử tri Nam Đàn về việc cắm mốc chỉ giới giữa rừng đặc dụng và rừng phòng hộ

(Baonghean.vn) - Cử tri xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn phản ánh việc cắm mốc chỉ giới giữa rừng đặc dụng với rừng phòng hộ, rừng sản xuất còn chồng chéo, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo kiểm tra việc tổ chức cắm mốc và thông báo để người dân biết và thực hiện.
Chi cục An toàn Vệ sinh thực phẩm tỉnh Nghệ An thực hiện giám sát tại bếp ăn tập thể trường học trong tỉnh. Ảnh Thành Chung

Xử phạt 660 cơ sở vi phạm an toàn thực phẩm

(Baonghean.vn) - Trong Tháng hành động vì an toàn thực phẩm" năm 2023, các đoàn công tác liên ngành, chuyên ngành đã thực hiện kiểm tra 6.337 cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm; tiến hành lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền trên 781 triệu đồng.
Chủ tịch UBND tỉnh: Cố gắng tìm ra dư địa phát triển trong tình hình khó khăn chung

Chủ tịch UBND tỉnh: Cố gắng tìm ra dư địa phát triển trong tình hình khó khăn chung

(Baonghean.vn) - Đứng trước những khó khăn, thách thức tác động lớn đến mục tiêu tăng trưởng, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung đề nghị các sở, ngành thường xuyên theo dõi, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, cản trở, ách tắc để tìm ra các dư địa, thúc đẩy phát triển.