Lòng bao dung và nhân đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh với vương triều nhà Nguyễn

(Baonghean) - Chính từ sự yếu hèn của triều đình nhà Nguyễn nên thực dân Pháp đã xâm lược Việt Nam từ giữa thế kỷ XIX, gây bao đau thương tang tóc cho dân tộc. Dù đã có nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra, rồi các hội cứu quốc như Đông Du, Duy Tân xuất hiện, tất cả đều thất bại do chưa có một đường lối cách mạng phù hợp, Mùa Hè năm Tân Hợi (1911), Nguyễn Tất Thành, người con xứ Nghệ đã xuất dương tìm đường "Cứu nước, cứu dân" ở các nước châu Âu, Á, Mỹ,... Ba chục năm sau, mùa Xuân Tân Tỵ (1941) với một tên mới là Nguyễn Ái Quốc, Người trở về Tổ quốc để trực tiếp lãnh đạo cách mạng trong nước, nhằm đánh đổ phong kiến thực dân để giải phóng dân tộc.

Cuộc biến chính ngày 9/3/1945, Nhật hất cẳng Pháp ở Đông Dương làm cho hai triệu dân ta chết đói. Bảo Đại dù đã được đào tạo bài bản tại Pháp, đúng 10 năm làm tay sai, liền "thay thầy, đổi chủ" tự coi mình là "một phần tử" Đại Đông Á, quyết tâm hợp tác với Nhật.

Ngày 19/8/1945, Việt Minh dưới sự lãnh đạo của Đảng đã thực hiện Tổng khởi nghĩa giành lại chính quyền từ tay phát xít Nhật, buộc Bảo Đại phải thoái vị, trao lại ấn kiếm cho đại diện Tổng bộ Việt Minh tại Huế ngày 30/8/1945. Bảo Đại trở thành công dân Vĩnh Thụy được Chủ tịch Hồ Chí Minh mời ra Hà Nội làm cố vấn tối cao cho Chính phủ lâm thời.

Đây là một quyết định độc đáo, đầy tính nhân đạo, nhân văn, bao dung, vị tha của Chủ tịch Hồ Chí Minh với một ông vua thân Pháp, rồi thân Nhật để chống lại Việt Minh, chống lại dân tộc và sự phát triển tất yếu của lịch sử khi.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chúc Tết anh chị em bảo vệ và phục vụ nhân dịp Tết Nguyên đá́n Đinh Mùi, 1967. Ảnh tư liệu

Đón Xuân mừng Tết Bính Tuất năm 1946, Tết Độc lập đầu tiên của dân tộc, Hồ Chủ tịch đã gửi tặng bà Nam Phương Hoàng Hậu, vợ của Vĩnh Thụy một vạn tiền Đông Dương để bà cố vấn (đang ở Huế) tiêu Tết. Bà Nam Phương cảm động cảm ơn Bác và bà đã chuyển ngay số tiền lớn này cho một cô nhi viện để lo Tết cho trẻ mồ côi.

Không chỉ có thế, cuối năm 1945, nhân chuyến công tác Bộ trưởng Lê Văn Hiến vào Nam, Hồ Chủ tịch đã giao cho ông thay mặt Chính phủ thăm gặp hai bà Hoàng (quả phụ) vợ vua Thành Thái và vua Duy Tân và quyết định trợ cấp hàng tháng cho mỗi bà 500 đồng tiền Đông Dương để chi tiêu sinh hoạt hàng tháng.

Lại một sự kiện chính trị nữa nói lên tấm lòng nhân ái của Chủ tịch Hồ Chí Minh với một cựu hoàng thân nhà Nguyễn (là con trai Khải Định, thân phụ của nhà bác học Bửu Hội và chú ruột cố vấn Vĩnh Thụy). Tại chiến khu Việt Bắc năm 1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết thư gửi cụ Ưng Úy và mời cụ tham gia kháng chiến. Đọc xong bức thư đầy tâm huyết của Bác, cụ Ưng Úy chân thành nói với đại diện Ủy ban hành chính Kháng chiến Thuận Hóa: "Cụ Hồ thật nhân đức, ông đã cứu thằng cháu ta (Bảo Đại) thoát khỏi tội chết, còn cho ngồi cố vấn tối cao vậy mà bây giờ nhận làm tay sai cho Pháp với chức vụ quốc trưởng nhục nhã...". Hoàng thân thở dài và nói tiếp với vị đại diện chính quyền:

"Từ lâu, tôi ưng ra với mặt trận Việt Minh mà chưa được; lúc này thuận dịp xin cho tôi được trực tiếp đứng trong hàng ngũ kháng chiến, noi gương Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại chống ngoại xâm và lũ Việt gian bán nước.

Cụ Hoàng thân Ưng Úy ra chiến khu tham gia kháng chiến theo thư mời của Hồ Chủ tịch là kết quả tất yếu của một hình ảnh cao đẹp, của đường lối đại đoàn kết dân tộc do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng...

Từ tấm lòng nhân đạo, bao dung, vị tha của Chủ tịch Hồ Chí Minh với mình và với người của Hoàng triều, trong một lần trả lời với Đài truyền hình Pháp đầu thập kỷ 90 tại Paris, Bảo Đại đã ca ngợi và nói những lời tốt đẹp về Hồ Chủ tịch: "Chủ tịch Hồ Chí Minh còn hơn cả một nhà ái quốc, đó là một người có tinh thần quốc gia, một nhà yêu nước vĩ đại. Ngoài ra, chúng tôi còn thấy ở Người lòng bao dung vô hạn và nhân đạo cao cả đối với mọi người, nhất là đối với những người có tội với Tổ quốc khi biết ăn năn hối cải..".

Đặng Văn An - Tổng hợp