Một làng ở Nghệ An thu tiền tỷ từ dưa chuột nhờ cách trồng sáng tạo

Hiện dưa chuột là cây trồng chủ lực trong sản xuất vụ đông của người dân làng Phan. Ảnh: Thanh Phúc

Vụ đông năm nay, gia đình bà Phan Thị Thu (làng Phan, xã Hưng Tân) trồng 2,5 sào dưa chuột. Từ đầu vụ đến nay, gia đình bà đã thu hái 4-5 lứa với sản lượng 6 tạ quả. Với giá bán tại ruộng là 20.000 đồng/kg, gia đình bà thu về khoảng 12 triệu đồng. Nếu thu hoạch mót đến hết vụ thì ước đạt khoảng 13-14 triệu đồng. Trừ chi phí, 2,5 sào dưa chuột còn lãi khoảng 10 triệu đồng, so với các loại cây trồng khác thì thu nhập vượt trội.

Khẩn trương thu hoạch để kịp nhập cho thương lái đang đứng chờ thu mua trên ruộng, ông Nguyễn Trọng Thịnh cho biết, vụ này, ông chỉ làm 1,5 sào, năng suất ước chừng 2,5 - 3 tạ/sào. Thu hái đến đâu, thương lái và người dân thu mua hết đến đó, giá dưa chuột dao động từ 17.000 - 20.000 đồng/kg.

Bà con có cách làm rất sáng tạo đó là trồng dưa không cần giàn, tận dụng gốc rạ giữ ẩm cho cây. Ảnh: Thanh Phúc

“4 năm làm dưa chuột, chưa năm nào phải lo chuyện đầu ra. Thu hái bao nhiêu, bán ngay tại ruộng bấy nhiêu, cũng không mất công đi bán lẻ ở các chợ, giá cả ổn định”, ông Thịnh cho biết.

Trước đây, trên vùng đồng làng Phan, sau khi thu hoạch xong vụ hè thu thì người dân chuyển sang sản xuất vụ đông với cây trồng chủ lực là cây bí xanh. Song loại cây này chăm sóc công phu, thị trường tiêu thụ bấp bênh, có những năm ế ẩm nên người dân chuyển sang trồng thử nghiệm cây dưa chuột.

Tranh thủ bắt sâu cho dưa vào sáng sớm. Ảnh: Thanh Phúc

Ngoài ưu điểm của cây dưa dễ trồng, không kén đất, ít sâu bệnh lại ngắn ngày thì bà con làng Phan đã rất sáng tạo khi trồng dưa chuột không cần giàn, vừa tiết kiệm công sức, tiết kiệm chi phí lại tận dụng được đất nên hiệu quả kinh tế mang lại cao hơn hẳn.

Theo đó, sau khi thu hoạch xong lúa hè thu, người dân chỉ cần cày ải, lật đất lên thành vồng rồi xuống giống. Trên các vồng đất vẫn nguyên gốc toóc, rạ vừa giữ ẩm cho cây dưa, hạn chế cỏ, vừa giúp quả dưa tránh tiếp xúc trực tiếp với đất, không bị thối, úng.

Việc trồng dưa theo vồng, luống cũng giúp giữ nước tưới và tiêu úng dễ dàng hơn. Ảnh: Thanh Phúc

Bà Hưng Hùng, một hộ trồng dưa ở làng Phan cho biết: “Nếu làm giàn cho dưa thì tốn thêm mỗi sào 1,5 - 2 triệu đồng tiền nứa, với lại việc dựng giàn cũng công phu; tốn công làm đất, lên luống, vun gốc. Mặt khác, dựng giàn, làm choải để cây dưa leo lên thì sẽ tốn diện tích đất, năng suất vì thế sẽ giảm”.

Ban đầu chỉ một vài hộ làm thí điểm, đến nay, sau khi thấy hiệu quả vượt trội, người dân làng Phan đã ứng dụng đại trà. Trên cánh đồng làng Phan, 3 năm nay, người dân đưa vào trồng dưa chuột không cần giàn và diện tích ngày càng mở rộng.

Nhờ chăm sóc tốt, đúng kỹ thuật nên dưa cho năng suất cao. Ảnh: Thanh Phúc

Ông Phan Đăng Minh - Phó Chủ tịch UBND xã Hưng Tân cho biết: “Toàn xã có 12ha dưa chuột vụ đông, chủ yếu tập trung ở làng Phan; giá trị kinh tế mang lại hơn 2 tỷ đồng/vụ.

Đợt mưa lũ vừa rồi, toàn cánh đồng dưa chuột làng Phan ngập chìm trong biển nước song bà con đã tích cực huy động 2 máy bơm, hút nước 7 ngày đêm để cứu dưa; nhiều hộ còn kỳ công “bồng” dưa từ chỗ thấp lên chỗ cao tránh ngập úng bằng cách đào cả bầu dưa di chuyển từ ruộng lên bờ, chờ nước rút, đất ráo mới đem trồng lại vị trí cũ. Do đó, dù gặp điều kiện bất lợi về thời tiết cực đoan song năng suất, sản lượng và giá trị kinh tế từ cây dưa chuột không giảm”.

Hội thảo đầu bờ về cây dưa chuột vụ đông 2022 trên cánh đồng làng Phan. Ảnh: CSCC

Đặc biệt, “bí quyết” để dưa chuột làng Phan thu hoạch đến đâu, tiêu thụ đến đó, không lo ế, không lo chuyện đầu ra là bà con cùng nhau hướng đến sản xuất sạch. “Việc bơm phun thuốc bảo vệ thực vật chúng tôi tuân thủ theo khuyến cáo của cán bộ nông nghiệp xã. Bắt đầu cây dưa ra hoa cho đến khi thu hoạch thì ngừng phun thuốc, chỉ bắt sâu bằng hình thức thủ công và hạn chế côn trùng gây hại bằng bẫy thảo dược. Do đó, đảm bảo an toàn cho dưa, cho chính người trồng, được thị trường đón nhận. Dưa chuột của làng, chủ yếu là bán cho người quen, do con em của làng ở các nơi khác “đặt hàng”, bà Phan Thị Thu cho biết./.