Nét xưa làng Trại

(Baonghean) - Cách đường Lý Tự Trọng chừng 50m về phía Đông, ngôi đền Yên Xá nhỏ nhắn, khiêm nhường nép mình dưới những tán keo đung đưa trong gió. Sự ồn áo nào nhiệt của phố xá dường như không chạm đến chốn linh thiêng này. Bao câu chuyện, bao sự tích gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của làng Trại xưa, nay là hai khối Yên Sơn và Yên Toàn (phường Hà Huy Tập, TP. Vinh) như những lớp địa tầng kiến tạo nên trầm tích của ngôi đền…

Đây vốn là vùng đất hoang vu, phía Đông giáp Hưng Lộc (xưa gọi là làng Lộc Đa), phía Bắc giáp Nghi Phú (xưa gọi là làng Yên Đại), phía Nam giáp Hưng Bình (xưa gọi là tổng Yên Trường), phía Tây giáp Quán Bàu (xưa gọi là đường cận vệ phía Tây).

Tương truyền, cử nhân Nguyễn Trung Sỹ quê ở làng Phong Định, thuộc phường Hưng Dũng (TP Vinh) là một vị quan có công lớn trong việc khai đất lập làng, được các vị vua triều Nguyễn phong tặng nhiều đạo sắc. Sau khi hồi hương về quê, trước cảnh đất chật người đông, trong khi mảnh đất phía Tây của làng lại rộng lớn, địa bàn bằng phẳng, mạch nước trong lành, cây cỏ xanh tốt, ngài đã tổ chức cho một số hộ gia đình thuộc 3 dòng họ Nguyễn Trung, Nguyễn Phúc, Lê Văn lên đây dựng trại, khai hoang lập nên xóm Trại. Sau khi dựng trại khai hoang đã ổn định, một số gia đình thuộc các dòng họ khác cũng xin gia nhập làng là dòng họ Nguyễn Công, Ngô Văn, Nguyễn Đình, Lê Bá. Từ đó đến nay, đã có hàng chục dòng họ với hàng trăm hộ gia đình sinh sống, xóm Trại về sau được đổi tên thành làng Phong Toàn, nay là hai khối Yên Sơn và Yên Toàn.

Đền Yên Xá.
Đền Yên Xá.

Sau khi làng Trại được hình thành, mảnh đất hoang hóa nay đã có chủ, có biên giới được vạch định, địa dư được cắm mốc. Để mảnh đất nơi đây có thần thiêng giám sát, trông coi ngài Nguyễn Trung Sỹ và dân làng lập đền thờ rước 2 vị: Thần Sát Đại Hải tướng quân và thần Yên Lâm Lang từ đền Cả và đền Hạ Mã với mục địch nhờ 2 thần giám sát, trông coi mảnh đất vừa khai khẩn xong. Khi Nguyễn Trung Sỹ qua đời, nhân dân trong làng suy tôn Ngài là Thành hoàng làng, tổ chức an táng ngài trước cổng đền, lăng mộ ngài nằm trước cổng đền về phía Đông Nam, cách cổng đền khoảng chừng 50m. Sau khi an táng, nhân dân rước ngài vào trong đền để thờ cúng cùng 2 vị thần. Vào ngày Rằm tháng 2 âm lịch hằng năm, nhân dân trong làng thường tổ chức lễ tế và rước các vị thần, thành hoàng làng. Trong thời kỳ đầu cách mạng hoạt động bí mật (năm 1930 - 1931 cho đến 1945), làng Phong Toàn là căn cứ nuôi giấu cán bộ. Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, làng Phong Toàn là nơi trú quân cũng là nơi sơ tán của các cơ quan lãnh đạo tỉnh Nghệ An và Thành phố Vinh. 

Trải qua bao biến thiên lịch sử, đền Yên Xá chỉ còn lại nền đất cũ. Phong Toàn từ một xóm nghèo nay đã trở nên trù phú, hội nhập nhanh với nhịp sống đô thị. Địa danh làng Phong Toàn nay được chia thành 2 khối Yên Sơn và Yên Toàn nhưng vẫn còn đó chợ Phong Toàn, HTX Phong Toàn như một sự nhắc nhớ về lịch sử vùng đất. Với tấm lòng thành kính hướng về cội nguồn, nhân dân 2 khối, các tổ chức xã hội đã tình nguyện góm kinh phí để phục dựng lại đền Yên Xá và tổ chức lễ tế vào ngày Rằm tháng 2 âm lịch hằng năm…

 Nguyễn Lê

Tin mới

Nhi đồng Diễn Châu

Nhi đồng Diễn Châu quyết tâm lặp lại kỳ tích tại giải Bóng đá Thiếu niên - Nhi đồng cúp Báo Nghệ An

(Baonghean.vn) - Mùa bóng năm ngoái, Nhi đồng Diễn Châu xuất sắc lọt vào trận Chung kết, đó là thành tích rất ấn tượng khi đội bóng Phủ Diễn vượt qua hàng loạt đội bóng mạnh để đi đến trận đấu cuối cùng. Năm nay, thầy và trò Diễn Châu đang căng sức tập luyện, phấn đấu lặp lại kỳ tích.
Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh đề nghị chính quyền các cấp huyện Thanh Chương quan tâm giải quyết bức xúc của nhân dân ngay từ cơ sở

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh đề nghị chính quyền các cấp huyện Thanh Chương quan tâm giải quyết bức xúc của nhân dân ngay từ cơ sở

(Baonghean.vn) - Tiếp xúc cử tri thị trấn Thanh Chương, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Nam Đình đề nghị chính quyền địa phương quan tâm giải quyết các vấn đề ngay từ cơ sở, hạn chế những vấn đề thuộc thẩm quyền nhưng cử tri phải chờ các cuộc tiếp xúc cử tri HĐND tỉnh để kiến nghị.
Không để xảy ra tình trạng cài cắm 'lợi ích nhóm', 'lợi ích cục bộ' trong đề xuất, xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật

Không để xảy ra tình trạng cài cắm 'lợi ích nhóm', 'lợi ích cục bộ' trong đề xuất, xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật

(Baonghean.vn) - Đây là một trong các nội dung tại Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 được Quốc hội khoá XV thông qua sáng 2/6, trong chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 5. 

Dân chung cư 'dài cổ' chờ... sổ đỏ

Dân chung cư 'dài cổ' chờ... sổ đỏ

(Baonghean.vn) - Dù đã hoàn thành, thậm chí bàn giao và cho người dân vào ở, nhưng đến nay nhiều dự án chung cư trên địa bàn Nghệ An, tập trung chủ yếu ở TP. Vinh vẫn chưa thể bàn giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (gọi tắt là sổ đỏ), cho cư dân. 
Thích ứng kịp thời với thay đổi thị trường thủy sản

Thích ứng kịp thời với thay đổi thị trường thủy sản

Giá trị xuất khẩu thủy sản thu về 3,47 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm, giảm đến 25,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, theo nhìn nhận của Bộ NN&PTNT, con số này không có ý nghĩa quá tiêu cực, bởi ngành thủy sản Việt Nam đã có sự tăng trưởng đột phá trong năm 2022.
Giao thông

Nghệ An tăng cường công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường bộ trong tình hình mới

(Baonghean.vn) - UBND tỉnh Nghệ An đã cụ thể hóa các nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ giao tại Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 19/4/2023 nhằm triển khai đồng bộ, quyết liệt, toàn diện các giải pháp đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, đảm bảo nghiêm túc, kịp thời, hiệu quả.
Toàn đội đặt mục tiêu: thi đấu hết sức mình, cố gắng từng trận đấu, càng lọt sâu vào giải thì càng tốt. Ảnh: Đình Tuyên

Đội bóng đá Nhi đồng Nghi Lộc đặt mục tiêu thi đấu hết mình, cố gắng từng trận đấu

(Baonghean.vn) - Sức mạnh của đội năm nay chỉ ở mức trung bình, không có nhiều cá nhân thật sự nổi trội. Chính vì vậy, tham gia giải năm nay, đội không đặt nặng thành tích mà vào giải với tâm thế thoải mái, thi đấu hết sức mình, cố gắng từng trận, càng lọt sâu vào giải thì càng tốt.
Công Phương 'nổ súng', U17 Việt Nam dẫn 3 bàn vẫn bị đối thủ của Nhật Bản gỡ hoà; Messi chọn bến đỗ nào sau khi rời PSG?

Công Phương 'nổ súng', U17 Việt Nam dẫn 3 bàn vẫn bị đối thủ của Nhật Bản gỡ hoà; Messi chọn bến đỗ nào sau khi rời PSG?

(Baonghean.vn) - Công Phương lại đóng góp 1 bàn thắng và U17 Việt Nam đã dẫn trước đối thủ 3 bàn;  Việc Lionel Messi rời PSG đã được xác nhận, và cuộc chiến tranh giành chữ ký của siêu sao người Argentina giờ đã bắt đầu... Đó là những thông tin thể thao nổi bật trong 24h qua.