Ngừng bắn ở Ukraina không khiến quan hệ Nga - NATO tiến triển

(Baonghean) - Thứ 6 ngày 5/9, cuộc đàm phán tại Belarus giữa Chính phủ Ukraina và phe ly khai đã đi đến một hiệp ước ngừng bắn. Sự kiện này đã làm dậy lên hy vọng đặt dấu chấm hết cho cuộc giao tranh kéo dài gần 5 tháng đã biến miền Đông Ukraina thành đống hoang tàn.

Lệnh ngừng bắn có hiệu lực lúc 18h (theo giờ địa phương), theo yêu cầu của Tổng thống Ukraina Petro Poroshenko. Vẫn chưa rõ liệu thoả thuận ngừng bắn này có được tuân thủ hay không. Theo trang web của Thành phố Donetsk phía Đông Ukraina, người ta đã nghe thấy tiếng súng và tiếng nổ vào khoảng 18h (giờ địa phương). Tuy nhiên, nhóm phóng viên CNN tại Đông Nam Ukraina - nơi chiến sự ác liệt diễn ra giữa biên giới Nga và Thành phố cảng Mariupol - cho biết 20 phút sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, không có đợt bắn trở lại nào khác.

Tổng thống Mỹ Barack Obama bày tỏ sự hy vọng nhưng cũng rất quan ngại về sự bền vững của lệnh ngừng bắn ở Ukraina, hoài nghi về việc tuân thủ cam kết của phe ly khai. Kết thúc Hội nghị thượng đỉnh NATO tại Anh, ông khẳng định 1 lần nữa quyết tâm của phương Tây trong vấn đề Ukraina: "NATO hoàn toàn thống nhất trong việc ủng hộ Ukraina giữ vững chủ quyền, độc lập, toàn vẹn lãnh thổ và tự vệ quốc phòng". Các quốc gia thành viên Liên minh sẽ trợ cấp về quân sự và giúp Ukraina hiện đại hoá lực lượng an ninh của mình, trong khi Mỹ và Liên minh EU đang hoàn tất việc đưa ra các biện pháp trừng phạt "sâu rộng hơn". Ông Obama nhận định về thái độ gây hấn với Ukraina của Nga như là "mối đe doạ đến một châu Âu như một thể thống nhất, tự do và hoà bình mà chúng tôi hướng đến".

Cuộc đàm phán ở Minsk giữa đại diện Chính phủ Ukraine và lực lượng ly khai. ảnh: internet

Cũng trong hội nghị này, Tổng thống Ukraina Poroshenko đã tuyên bố với báo giới, lệnh ngừng bắn nằm trong kế hoạch hoà bình mà ông và Tổng thống Nga Putin đã có những thoả thuận qua điện thoại trong tuần vừa qua. Ông khẳng định chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ Ukraina là mấu chốt của kế hoạch - 12 - bước này. Ông hy vọng việc trao đổi tù binh sớm được thực hiện, có thể là vào thứ 7 ngày 6/9. Cuối cùng, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của hiệp ước ngừng bắn, và rằng trong khoảng thời gian này, đàm phán chính trị giữa 2 bên là cần thiết để thiết lập lại hoà bình và ổn định ở 2 vùng Luhansk và Donetsk. "Chúng tôi sẵn sàng cho những bước tiến xa hơn, bao gồm cả việc phân tán quyền lực", theo đó, Luhansk và Donetsk sẽ được tự chủ hơn về kinh tế, ngôn ngữ và văn hoá riêng của địa phương cũng sẽ được tôn trọng. Sở dĩ như vậy là bởi phần lớn dân cư ở đây nói tiếng Nga.

Trang xã hội Twitter của Cộng hoà nhân dân Donetsk tự phong cũng đăng tải thông tin về hiệp ước ngừng bắn. Tuy nhiên, lãnh đạo phe ly khai khẳng định trong cuộc họp báo sau khi ký kết hiệp ước rằng lệnh ngừng bắn không đồng nghĩa với dấu chấm hết của Cộng hoà nhân dân Luhansk và Cộng hoà nhân dân Donetsk. Ônh Poroshenko đã yêu cầu Ngoại trưởng nước mình và Tổ chức bảo an và hợp tác châu Âu - vốn đã điều quan sát viên quốc tế đến Ukraina - giám sát việc tuân thủ lệnh ngừng bắn. Ông nói: "Thế giới mong muốn hoà bình, cả Ukraina mong muốn hoà bình, bao gồm hàng triệu cư dân Donbas. Sinh mạng con người là điều quý giá nhất. Chúng ta phải làm tất cả mọi điều khả thi và kể cả là bất khả thi để chấm dứt đổ máu và sự đau thương mà người dân đang chịu đựng". Trước đó, 1 lệnh ngừng bắn đơn phương do Chính phủ Ukraina tuyên bố vào tháng 6 đã bị phá vỡ sau 10 ngày đi vào hiệu lực.

Về phía phương Tây - người quan sát trên danh nghĩa và chỗ dựa cho Ukraina trên bản chất - Mỹ và châu Âu vẫn giữ nguyên thái độ căng thẳng với Nga, bất kể lệnh ngừng bắn vừa được ký. Thủ tướng Anh David Cameron, chủ nhà của Hội nghị thượng đỉnh nói trong bài phát biểu kết thúc hội nghị rằng những gì ông Putin đang làm là "không thể biện minh được và hoàn toàn sai trái". Ông cũng cho biết, một "gói các trừng phạt dành của Liên minh EU đang được hoàn tất ở Brussels, sẽ khiến Nga phải trả giá nhiều hơn nữa cho hành động của mình. Chúng tôi kiên quyết đứng về phía Ukraina để bảo vệ quyền tự chủ của họ chứ không phải để bị cai trị bởi những chiếc xe tăng Nga". Tuyên bố của ông thể hiện sự tự tin vào sức nặng của châu Âu và Mỹ trên bàn cân đối trọng với Nga: "Đến cuối cùng, Nga vẫn cứ cần châu Âu và Mỹ nhiều hơn châu Âu và Mỹ cần Nga. Chúng ta phải làm cho họ trả giá cho mối quan hệ ràng buộc này". Tất nhiên, nói thế thôi chứ chính các quốc gia thành viên NATO cũng đang "nín thở" chờ xem lệnh ngừng bắn này sẽ đi về đâu để còn "giơ cao đánh khẽ". Bởi nói gì thì nói, cuộc đối đầu giữa châu Âu và Mỹ - Nga tuy 2 đánh 1 nhưng đất nước của mùa đông chưa bao giờ tỏ ra nóng vội hay nao núng. Khi ván bài Ukraina vẫn chưa hạ thì khó mà dự đoán được, ai chột, ai què?

Nấm Linh Chi