Người dân cần cảnh giác với hành vi mua bán sổ bảo hiểm xã hội

P.V• 21/04/2020 09:53

(Baonghean) - Sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) là một hình thức dùng để ghi nhận quá trình đóng BHXH cho người lao động. Dù không phải là một loại tài sản để cầm cố, thế chấp, chuyển nhượng... nhưng thời gian qua đã có hiện tượng mua bán sổ BHXH.

Mạo danh, thu mua sổ BHXH

Thời gian gần đây, tại tỉnh Bình Dương, đã xuất hiện một số đối tượng lập trang Facebook giả mạo cơ quan BHXH tỉnh Bình Dương để tổ chức thu mua sổ BHXH của người lao động nhằm trục lợi. Theo đó, đối tượng hướng tới của những kẻ xấu là người lao động thiếu hiểu biết, bị giảm hoặc mất việc làm.

Khi người lao động bí bách trong tiền nong hay ngại tới cơ quan BHXH làm thủ tục thì liên hệ số điện thoại trên các tài khoản Facebook để bán. Người bán đến cơ quan công chứng làm giấy ủy quyền cho người mua nhận BHXH một lần sẽ được nhận tiền ngay, nhưng số tiền sẽ thấp hơn nhiều so với số tiền thực lĩnh từ cơ quan BHXH... Sau đó, những kẻ xấu này sẽ thanh toán BHXH một lần để kiếm lãi cao, gây thiệt hại cho người lao động.

Tư vấn về chính sách BHXH tự nguyện cho người dân ở phường Hưng Dũng - thành phố Vinh. Ảnh tư liệu Mỹ Hà

Ngay sau khi phát hiện sự việc, BHXH Việt Nam đã gửi thông tin về các trang Facebook lập ra với mục đích mua, thu gom sổ BHXH của người lao động để trục lợi tới Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an đề nghị xử lý, ngăn chặn các hoạt động này trên môi trường mạng. BHXH tỉnh Bình Dương cũng đã có công văn gửi Công an tỉnh Bình Dương báo cáo về tình hình trên và đề nghị ngành Công an phối hợp vào cuộc để điều tra, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, trong ngày 8/4/2020, BHXH Việt Nam cũng đã kịp thời gửi thông tin báo chí về việc cảnh báo tình trạng mạo danh tài khoản Facebook mang tên cơ quan BHXH để thu gom sổ BHXH của NLĐ, nhằm trục lợi trong đợt dịch Covid-19 tới đông đảo các cơ quan báo chí Trung ương, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Hội nghị tuyên truyền, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT tại Công ty May Minh Anh. Ảnh tư liệu Thành Chung

Theo đề nghị của BHXH Việt Nam, ngay trong chiều ngày 9/4/2020, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an đã thực hiện xử lý và gỡ bỏ hoàn toàn trang Facebook mạo danh BHXH tỉnh Bình Dương và các trang Facebook tổ chức thu mua sổ BHXH khác. Đến chiều ngày 13/4/2020, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã phối hợp với Công an TP.Hồ Chí Minh và Công an tỉnh Bình Dương triệu tập 02 vợ chồng đối tượng Ngô Thị Thúy Kiều và Lê Quốc Việt (sinh năm 1990, quê Bình Định), ngụ tại quận 12, TP.HCM để làm rõ hành vi mạo danh cơ quan BHXH tỉnh Bình Dương, thu mua sổ BHXH để trục lợi bất chính.

Trong quá trình xác minh, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao xác định: Vợ chồng Kiều - Việt đã lập trang Facebook giả mạo BHXH tỉnh Bình Dương để thu mua sổ BHXH của người lao động mất việc do dịch bệnh. Ngoài trang "Bảo hiểm xã hội tỉnh Bình Dương", vợ chồng này còn lập hàng loạt tài khoản khác để giao dịch như: "Thu mua bảo hiểm xã hội giá cao", "Thu mua bảo hiểm xã hội"... Ngoài ra, cơ quan công an đã thu được hàng chục sổ BHXH của công nhân và nhiều tài liệu liên quan khác.

BHXH Thị xã Cửa Lò hướng dẫn người dân tham gia BHXH, BHYT. Ảnh tư liệu Đức Anh

Bộ Công an cũng đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ và công an địa phương điều tra làm rõ những người có hành vi tương tự. Về phía Bộ Công an sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương và Bộ, ngành liên quan tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo người dân và kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi mua gom sổ BHXH, siết chặt quy trình chi trả để ngăn chặn các đối tượng trục lợi, đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng của người lao động, cũng như uy tín của ngành BHXH.

Cần cảnh giác cao độ

Để kịp thời ngăn chặn tình trạng trục lợi BHXH với hình thức thu gom, mua bán sổ BHXH, ngày 12/4/2020, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 2858/VPCP-NC thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình. Ngày 13/4/2020, BHXH Việt Nam đã ban hành Công văn số 1164/BHXH-CSXH về việc ngăn chặn trục lợi hưởng BHXH; ban hành Công văn số 1165/BHXH-ST về việc lạm dụng chính sách BHXH của người lao động gửi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Theo đó, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH tỉnh, thành phố khẩn trương rà soát, nắm tình hình thu gom, mua bán sổ BHXH tại địa bàn quản lý; thực hiện đúng quy định của chính sách pháp luật về BHXH, các quy trình nghiệp vụ và chỉ đạo của BHXH Việt Nam.

BHXH các tỉnh, thành phố khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng BHXH một lần của người lao động, phải kiểm soát các thông tin tại đơn đề nghị, đối chiếu dữ liệu trên hệ thống với thông tin trên sổ BHXH và đơn đề nghị, đảm bảo các thông tin của người hưởng phải thống nhất; kiểm tra tính pháp lý của giấy ủy quyền hoặc Hợp đồng ủy quyền.

Cán bộ BHXH tỉnh thực hiện tuyên truyền về Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm tự nguyện cho người dân phường Hưng Dũng, thành phố Vinh. Ảnh: Thành Chung

BHXH các tỉnh, thành phố khi xem xét giải quyết phải kiểm tra, đối chiếu đảm bảo đủ điều kiện giải quyết hưởng BHXH một lần theo quy định tại Điều 60, Luật BHXH, Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc hội và Điều 4 Thông tư số 56/2017/TT-BYT ngày 29/12/2017 của Bộ Y tế; khi trả kết quả giải quyết hưởng BHXH một lần phải kiểm tra, đối chiếu kỹ giấy tờ tùy thân của người nhận kết quả; đảm bảo trả hồ sơ, trả tiền đúng cho người lao động hoặc người được ủy quyền hợp pháp... Tiến hành thẩm tra, thống kê những trường hợp một người được ủy quyền nhận BHXH một lần cho từ hai người trở lên, kiểm soát để phát hiện dấu hiệu trục lợi từ việc thu gom, mua bán sổ BHXH.

BHXH các tỉnh, thành phố cần chủ động phối hợp với các cơ quan, ban, ngành tại địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH để nâng cao nhận thức của người lao động về quyền lợi hưởng chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước; đồng thời cảnh báo đến người dân, người lao động để không bị lôi kéo xúi giục bán sổ BHXH và kịp thời phát hiện, tố giác các hành vi vi phạm.

Giải quyết chế độ cho người dân tại BHXH thành phố Vinh. Ảnh tư liệu Mỹ Hà

Nội dung Công văn số 1165/BHXH-ST của BHXH Việt Nam gửi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội là: Để quản lý chặt chẽ việc quản lý sổ BHXH khi giải quyết các chế độ BHXH theo quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ, ngăn chặn tình trạng trên, BHXH Việt Nam đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thống nhất cho phép cơ quan BHXH các cấp tạm thời không nhận hồ sơ của NLĐ ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ và nhận hộ tiền hưởng trợ cấp BHXH một lần, trừ trường hợp NLĐ bị ốm đau, tai nạn lao động không thể đến cơ quan BHXH (có giấy xác nhận của cơ sở y tế về tình trạng sức khỏe của người ủy quyền) để tránh lạm dụng và việc mua bán lừa đảo đang diễn ra hàng ngày.

BHXH Việt Nam nêu rõ: Theo quy định của pháp luật hiện hành, sổ BHXH được cấp và giao cho từng người lao động giữ nhằm để theo dõi việc đóng, hưởng các chế độ BHXH và là cơ sở để giải quyết các chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp. Việc mua bán, chuyển nhượng hoặc cầm cố, thế chấp sổ BHXH là các hành vi vi phạm pháp luật. Người lao động không thực hiện mua bán sổ BHXH, ký hợp đồng ủy quyền giải quyết hưởng chế độ BHXH một lần, hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người khác nếu không có lý do chính đáng…

Trên địa bàn Nghệ An tính tới thời điểm này tuy chưa có tình trạng mua bán sổ BHXH, song mọi người cần phải nêu cao cảnh giác bởi rất có thể những phương thức, thủ đoạn này sẽ được tội phạm đưa về áp dụng tại địa phương. Trong lúc dịch bệnh hoành hành, những người lao động phải ngừng việc chắc chắn sẽ có những khó khăn. Người lao động nên làm hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp. Đợi khi tình hình ổn định, người lao động tiếp tục đi làm, được đóng BHXH để khi hết tuổi lao động sẽ có lương hưu hằng tháng, có BHYT được thanh toán 95% khi chẳng may bị ốm đau, không phải phụ thuộc vào con cháu, không tạo gánh nặng cho xã hội.