Nguy cơ cao đóng cửa chính phủ Mỹ tái diễn vào đầu năm 2026

Sau đợt gián đoạn ngân sách kéo dài, phần lớn bộ máy chính phủ Mỹ đang vận hành dựa trên khoản cấp vốn tạm thời với hạn cuối vào ngày 30/1/2026. Điều này mở ra một vòng thương lượng mới giữa Nhà Trắng và Quốc hội, khi hàng loạt dự luật trọng yếu vẫn chưa được thông qua.

Thỏa thuận lưỡng đảng mới nhất chỉ bao gồm 3 trong số 12 dự luật cần thiết để duy trì hoạt động liên bang. Các dự luật được thông qua liên quan đến cựu chiến binh, cứu trợ thực phẩm, hỗ trợ nông dân và chi phí của Quốc hội. Tổng mức chi tiêu này chỉ chiếm 10% ngân sách 1,8 nghìn tỉ USD mỗi năm.

Phần còn lại phải tiếp tục dùng ngân sách thiết lập từ tháng 3/2024, thời điểm chính quyền tiền nhiệm còn hoạt động.

Việc chưa thống nhất được các dự luật liên quan quốc phòng, y tế công cộng và các chính sách nhạy cảm khiến việc phân bổ ngân sách trở nên khó khăn.

Ông Steve Scalise, lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện cho biết cần tìm giải pháp thông qua từng dự luật ngân sách nhưng sự chia rẽ nội bộ khiến tiến trình chậm lại.

Các nghị sĩ Mỹ có hạn chót đến ngày 30/1/2026 để thống nhất toàn bộ ngân sách. Nếu không, chính phủ có thể đóng cửa một phần hoặc chuyển sang sử dụng ngân sách cũ đã gần hai năm tuổi.

Một số nghị sĩ Đảng Dân chủ cảnh báo họ sẵn sàng chấp nhận việc chính phủ tạm ngừng hoạt động nếu không đạt được thỏa thuận về trợ cấp bảo hiểm thuộc ACA.

Ngay sau khi thông qua ba dự luật, những bất đồng lập tức xuất hiện. Nghị sĩ Rosa DeLauro cho rằng cách đàm phán cuối tuần trước đã loại Hạ viện khỏi quá trình và bổ sung nhiều điều khoản gây tranh cãi.

Thượng viện lên kế hoạch xúc tiến các dự luật tiếp theo gồm ngân sách quân đội và các bộ Giáo dục, Thương mại, Lao động, Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, Nội vụ, Giao thông, Tư pháp và Nhà ở - Phát triển đô thị. Tất cả đều phải nhận được sự đồng thuận của 100 thượng nghị sĩ trước khi chuyển sang giai đoạn thỏa hiệp với Hạ viện.

Một số dự luật tiếp tục vướng tranh chấp như dự luật năng lượng gây bất đồng giữa Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Thượng viện Susan Collins và Thượng nghị sĩ John Kennedy, hay dự luật của Bộ An ninh Nội địa liên quan chính sách nhập cư của Tổng thống Donald Trump.

Ngoài ra, các cơ quan như Bộ Năng lượng, Bộ Ngoại giao, Bộ An ninh Nội địa, Kho bạc và IRS có thể phải áp dụng ngân sách tạm thời đến tháng 9/2025.

Lãnh đạo phe Dân chủ khẳng định Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền phân bổ ngân sách và chỉ trích việc sử dụng 600 triệu USD cho hoạt động giam giữ người di cư không đúng mục đích Quốc hội phê duyệt.

Nhiều nhà lập pháp thừa nhận việc đạt được ngân sách dài hạn lưỡng đảng là thách thức lớn, đặc biệt trong bối cảnh chia rẽ sâu sắc giữa hai đảng.

Nguy cơ chính phủ đóng cửa trong đầu năm 2026 vẫn hiện hữu khi hầu hết dự luật ngân sách năm tài khóa mới còn bỏ ngỏ.