Nhiều vướng mắc trong giải phóng mặt bằng
(Baonghean) - Trên địa bàn TP.Vinh hiện có 142 khu tập thể phần lớn xây dựng từ những năm 80- 90 của thế kỷ trước (chủ yếu là công trình cấp IV), và đặc biệt là khu tập thể cao tầng Quang Trung xây dựng từ những năm 70, nên đã xuống cấp trầm trọng. Để giải quyết vấn đề này, UBND tỉnh xây dựng" Đề án giải quyết nhà ở tập thể cũ trên địa bàn TP.Vinh" và đặt ra mục tiêu: Phấn đấu đến năm 2015 xoá bỏ hết các khu nhà ở tập thể, đảm bảo các điều kiện về ăn ở, sinh hoạt cho người dân trong các khu tập thể, góp phần chỉnh trang và phát triển đô thị theo hướng văn minh, hiện đại.
Mới đây phường Cửa Nam (TP.Vinh) tổ chức lễ khánh thành khu nhà ở tập thể cộng đồng (vị trí xây dựng là tại khu nhà ở tập thể ăn uống Công ty Hữu Nghị, diện tích đất 1.727 m2 và diện tích sử dụng là 1.300 m2) được quy hoạch chia lô cho 29 hộ xây dựng nhà từ 1 đến 3 tầng. Đây là một dự án đặc thù, nên thiết kế xây dựng nhà của các hộ dân đều chung tường, chung cột theo mẫu thiết kế và cùng tham gia giải phóng mặt bằng, mua vật liệu, xây dựng công trình và cử Ban giám sát, chọn đơn vị thi công. Đây là mô hình đầu tư xây dựng nhà ở cộng đồng đầu tiên tại TP.Vinh và sẽ được nhân ra diện rộng trong thời gian tới. Dự án được hưởng lợi từ Tổ chức liên minh quyền nhà ở Châu Á, Hiệp Hội các đô thị Việt Nam... Người dân Khu tập thể Công ty VINACONEX 16 tại khối 22 phường Hưng Bình cũng được hưởng lợi dự án SALAVIP và đã xây dựng khu nhà ở cộng đồng rất khang trang.
Nhà C8 Quang Trung- một trong những điểm đang gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng.
Rất ít các khu tập thể cũ nát có điều kiện thực hiện được như những dự án vừa nêu trên. Thực tế hiện nay, tại các khu nhà tập thể phù hợp với quy hoạch đất ở dân cư, cần phải chỉnh trang, xây dựng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ thì gặp rất nhiều khó khăn khi giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng vì người dân chưa chịu giao đất. Hoặc tại các khu tập thể không phù hợp với quy hoạch đất ở dân cư cần giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án mới thì chưa thống nhất được với các hộ dân làm cho cho dự án kéo dài nhiều năm, rơi vào tình trạng "dự án treo", điển hình như Dự án Khu chung cư phường Hồng Sơn (thuộc khu tập thể Việt Đức) được HĐND tỉnh đưa vào Đề án giải quyết nhà ở tập thể cũ và UBND tỉnh cho phép thu hồi đất (năm 2004) để thực hiện Dự án xây dựng khu chung cư cao tầng (do Công ty CP Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội - Số 30 làm chủ đầu tư) sau khi thực hiện theo đúng quy trình, nhưng dự án vẫn không thể thực hiện được vì không thống nhất được với các hộ dân.
Qua khảo sát thực tế, do chưa được quản lý chặt chẽ về công tác xây dựng, nên trong nhiều năm qua khu tập thể này xẩy ra tình trạng cơi nới nhà ở tự phát, không phát triển được hạ tầng kỹ thuật... Đây là điển hình về sự xuống cấp của khu nhà ở tập thể tại TP.Vinh, đặc biệt trong tổng số 192 hộ dân trong khu vực này có nhiều hộ diện tích đất chỉ 17m2. Để thực hiện theo đúng quy hoạch xây dựng khu chung cư cao tầng Hồng Sơn, hiện nay chủ đầu tư đang tích cực phối hợp với tổ tư vấn đền bù giải phóng mặt bằng của TP.Vinh lập phương án bồi thường giải phóng mặt bằng chi tiết, đồng thời tiến hành họp dân để trình bày phương án giải phóng mặt bằng, tái định cư và thống nhất với các hộ dân về chế độ, quyền lợi được hưởng. Qua tìm hiểu được biết, tại Khu tập thể Công ty Bánh kẹo Vinh (Khối 11, phường Quang Trung); Khu tập thể Ban điện (Khối 10, phường Đội Cung); Khu tập thể Nhà máy sợi Hà Nội (Khối 9, phường Trường Thi)... gặp khó khăn trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng.
Một dự án quan trọng được các cấp, ngành và đặc biệt người dân TP. Vinh quan tâm, là đầu tư xây dựng lại khu chung cư cao tầng Quang Trung. Đến nay các cấp, ngành chức năng đã thực hiện tốt việc triển khai bán nhà thuộc sở hữu Nhà nước cho người đang thuê ở tại khu Quang Trung (theo Nghị định 61/CP). Việc đầu tư xây dựng lại khu A Quang Trung do Công ty CP Tổng công ty xây lắp Dầu khí Nghệ An chủ đầu tư, khu B do Công ty CP địa ốc Vườn Xanh Nghệ An làm chủ đầu tư và Khu C do Công ty CP Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội - Số 30 làm chủ đầu tư. Đến nay công tác đền bù giải phóng mặt bằng đang trong tình trạng "bế tắc"!. Được biết trong 3 chủ đầu tư dự án xây dựng lại khu Quang Trung, thì Công ty CP Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội - Số 30 là khá tích cực trong việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Chủ đầu tư đã tiến hành trắc địa kiểm tra toàn khu C để lấy số liệu phục vụ quy hoạch, đồng thời tổ chức họp lấy ý kiến nhân dân về quy hoạch khu C được cán bộ, nhân dân phường ủng hộ và yêu cầu sớm triển khai các bước tiếp theo của dự án. Chủ đầu tư đã lập phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi giải phóng mặt bằng dự án khu C và được các cấp, ngành chức năng phê duyệt. Tại khu C với hiện trạng của nhà cao tầng C8 và C9 đang xuống cấp trầm trọng và không bảo đảm an toàn cho người dân (trong cơn bão số 3 vừa qua, thành phố đã phải tổ chức di dời các hộ dân nhà C8 và C9 để tránh bão). Ngoài ra, nhà đầu tư đang tích cực phối hợp với các cấp, ngành và người dân tiến hành đền bù, giải phóng mặt bằng để xây dựng nhà cao tầng CT3B phục vụ tái định cư cho nhân dân.
Cơi nới tự phát ở Khu nhà cao tầng Quang Trung và ở Khu tập thể Việt Đức (phường Hồng Sơn) làm mất mỹ quan đô thị và lấn chiếm lối đi.
Với sự nỗ lực của chủ đầu tư thì phương án đền bù nhà C8 sẽ được tính theo hệ số K =1.5 (Quyết định 926/QĐ - UBND là K = 1.3). Đồng thời sẽ tổ chức tạm cư cho một số hộ dân tại Tòa nhà CT1A (cao 22 tầng thuộc dự án cải tạo, xây dựng lại khu C Quang Trung), hoặc sẽ đầu tư xây dựng nhà ở tạm cư. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khuyến kích nhân nhân tự lo tạm cư, kinh phí hỗ trợ tạm cư sẽ căn cứ theo QĐ 926 ngày 28/2/2011 của UBND TP Vinh và chủ đầu tư sẽ điều chỉnh theo hướng phù hợp cho người dân yên tâm khi tạm cư. Còn phương án tái định cư cho nhân dân khu C dự kiến bố trí tái định cư tại các nhà chung cư của dự án. Bên cạnh đó, chủ đầu tư dự kiến đề xuất với UBND tỉnh và TP Vinh cho quy hoạch cục bộ một khu đất tại dự án Khu đô thị sinh thái Vinh Tân (do Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội chủ đầu tư) để phục vụ tái định cư cho người dân đang sinh sống tại khu C Quang Trung.
Tuy nhiên, công tác giải phóng mặt bằng nhà C8 sẽ rất khó khăn, vì người dân khu nhà này cho rằng đây là vị trí đất "đắc địa" có lợi thế về thương mại nên chưa thống nhất các phương án đền bù. Trong đơn kiến nghị (ngày 1/8/2011) của người dân C8 không thống nhất với tỷ lệ đền bù (K = 1.5) và yêu cầu "Phải giải quyết thỏa đáng 2 vấn đề Quyền và Lợi giữa bên chủ sở hữu khu đất và bên có vốn đầu tư dự án". Vấn đề này chủ đầu tư cho biết: Doanh nghiệp sẽ thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước và cam kết sẽ xem xét giải quyết để bảo đảm quyền lợi cho người dân cũng như của nhà đầu tư một cách hợp lý.
Được biết, sau khi giải phóng mặt bằng sẽ tiến hành xây dựng công trình nhà cao tầng CT3B phục vụ tái định cư. Vì vậy các hộ dân C8 và C9 sẽ được ưu tiên nhà ở sau khi hoàn thành. Cải tạo, xây dựng lại khu nhà cao tầng Quang Trung là một dự án lớn, nên trong quá trình thực hiện rất cần các cấp, ngành hỗ trợ trong công tác giải phóng mặt bằng và tạm cư, tái định cư.
Bởi liên quan đến quá nhiều vấn đề phức tạp trong việc giải quyết vấn đề nhà ở tập thể cũ nát, nên cho đến nay trên địa bàn TP Vinh mới chỉ có 36 khu tập thể được giải quyết về vấn đề nhà, đất ở. Trong thời gian tới, các cấp, ngành chức năng cần vào cuộc một cách tích cực hơn, đồng thời đề ra các giải pháp kịp thời nhằm giải quyết hữu hiệu những vấn đề nẩy sinh trong quá trình thực hiện, có như vậy "Đề án giải quyết nhà ở tập thể cũ trên địa bàn TP. Vinh" mới đạt hiệu quả và tiến độ đề ra.
