Những bộ nào có vi phạm trong vụ MobiFone mua AVG?

Kết luận của Thanh tra Chính phủ được công bố chiều 14/3, đã nêu rõ những sai phạm của các bộ ngành liên quan dự án Tổng công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG).

Thanh tra Chính phủ nêu, đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, dự án có tổng mức đầu tư là 8.900 tỷ đồng, tuy nhiên những vi phạm, làm trái quy định, thiếu trách nhiệm của MobiFone dẫn đến nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại doanh nghiệp này khoảng 7.006 tỷ đồng.

Bộ Thông tin và Truyền thông, tuy chưa được Thủ tướng phê duyệt chủ trương, nhưng Bộ đã ban hành quyết định phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone, vi phạm Luật Đầu tư.

Kết luận thanh tra đề cập đến 4 kênh tần số mà Bộ TTTT đã cấp cho AVG để thực hiện thí điểm “dự án đầu tư xây dựng hạ tầng truyền dẫn, phát sóng kỹ thuật số và phát triển hoạt động truyền hình giải trí kỹ thuật số trả tiền” liên kết với Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh Bình Dương.

Theo quy định Luật Tần số vô tuyến điện, 4 kênh tần số này là tài nguyên Quốc gia có giá trị thương mại cao; khi giao cho đơn vị sử dụng, khai thác phải được đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện để thu tiền nộp NSNN, nhưng Bộ TTTT đã không thu hồi để thực hiện theo quy định mà đề nghị Thủ tướng “cho phép MobiFone được tiếp tục sử dụng 4 kênh tần số đã cấp cho AVG để phục vụ hoạt động kinh doanh dịch vụ truyền hình và viễn thông”.

Đề nghị trên của Bộ TTTT mặc dù chưa được Thủ tướng đồng ý, nhưng quyết định phê duyệt dự án đầu tư, Bộ đã cho Mobifone tiếp tục sử dụng 4 kênh tần số này là vi phạm quy định Luật Tần số vô tuyến điện và các quy định khác có liên quan.

Kết luận thanh tra nêu, do không đấu giá và chưa có giám định giá trị nên không xác định được thiệt hại. Tuy nhiên, theo thẩm định giá của AMAX, 4 kênh tần số có giá trị là 112,32 triệu USD tương đương hơn 2.429 tỷ đồng.

Ngoài ra, trong dự án này, giá mua 95% cổ phần AVG và hiệu quả đầu tư là 2 yếu tố trọng yếu, trong báo cáo thẩm định dự án và các văn bản gửi Thủ tướng, các bộ liên quan, mặc dù Bộ TTTT còn băn khoăn, đã nhiều lần đề nghị được trợ giúp, tuy chưa được làm rõ, nhưng Bộ vẫn trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư dự án và đã quyết định phê duyệt dự án đầu tư.

Bộ TTTT mặc dù từng báo cáo Thủ tướng và các cơ quan chức năng về việc sử dụng vốn chủ sở hữu 30%, vốn vay tín dụng 70% tổng mức đầu tư cho dự án, tuy nhiên tại quyết định phê duyệt dự án đầu tư đã không xác định cụ thể nguồn vốn đầu tư; thực tế MobiFone sử dụng 100% vốn chủ sở hữu vào đầu tư dự án.

"Bộ TTTT với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đại diện chủ sở hữu và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định dự án; quyết định phê duyệt dự án đầu tư không đảm bảo căn cứ pháp lý, vi phạm các quy định của pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước", kết luận thanh tra nêu.

Thanh tra Chính phủ cho hay, việc MobiFone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước, nhưng Bộ TTTT đã có văn bản đề nghị Bộ Công an cho ý kiến và đã đưa giao dịch này thuộc danh mục Mật là không đúng quy định.

Bộ TTTT đề nghị Bộ Công an có ý kiến về nhiều nội dung không thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công an, thậm chí thuộc lĩnh vực của các Bộ quản lý chuyên ngành (về chủ trương đầu tư, trình tự, thủ tục đầu tư; về vấn đề giá mua cổ phần, hiệu quả đầu tư của dự án…) để xin ý kiến của Bộ Công an là không đúng quy định của pháp luật. Vì vậy, Bộ TTTT không thể căn cứ vào ý kiến của Bộ Công an để cho rằng mình đã tuân thủ đúng hướng dẫn của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Khi Thanh tra Chính phủ có văn bản đề nghị Bộ TTTT xem xét, quyết định theo thẩm quyền được pháp luật quy định về việc giải mật hoặc tiếp tục bảo mật, Bộ TTTT đã không thực hiện, đồng thời đề nghị Thanh tra Chính phủ báo cáo, xin ý kiến của Thủ tướng là không đúng quy định.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kết luận thanh tra nêu, Bộ này có văn bản số 721 ngày 24/11/2015 gửi Thủ tướng, đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư dự án là không đúng quy định tại Luật Đầu tư.

Đáng chú ý là, sau khi MobiFone đã ký hợp đồng chuyển nhượng 95% cổ phần AVG, đã thanh toán 95% giá trị hợp đồng, ngày 22/1/2016 Bộ Kế hoạch & Đầu tư có văn bản số 27, trong đó nêu rõ ảnh hưởng trực tiếp với nhiều nguy cơ, rủi ro từ việc mua 95% cổ phần AVG trong khi MobiFone đang tiến hành cổ phần hóa và đã “đề nghị dừng thực hiện dự án”.

Các ý kiến của Bộ Kế hoạch & Đầu tư tại 2 văn bản trên là thiếu nhất quán, trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ này.

Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính, liên quan trực tiếp đến việc thực hiện cổ phần hóa MobiFone đã không kịp thời đưa ra những phân tích, đánh giá, đề xuất đầy đủ, toàn diện về những tác động trực tiếp từ việc doanh nghiệp bỏ số vốn rất lớn để đầu tư dự án (hơn 8.889 tỷ đồng, chiếm gần 60% vốn điều lệ của Mobifone), ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình cổ phần hóa.

Mặt khác, Bộ Tài chính đã đề nghị Bộ TTTT chỉ đạo MobiFone tiếp tục rà soát dự án đầu tư để đảm bảo hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, nhưng vẫn thống nhất với đề xuất của Bộ TTTT về chủ trương đầu tư dự án,… đề nghị Văn phòng Chính phủ tổng hợp báo cáo Thủ tướng, trong khi Mobifone đang tiến hành cổ phần hóa; trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Tài chính.

Văn phòng Chính phủchưa có đầy đủ hồ sơ dự án nhưng đã gửi văn bản lấy ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính; tổng hợp, phân tích, đưa ra ý kiến thẩm tra, trình Thủ tướng chấp thuận chủ trương cho MobiFone mua cổ phần của Công ty AVG để phát triển dịch vụ truyền hình...

Tại văn bản số 209 ngày 28/10/2015, Bộ TTTT kiến nghị Thủ tướng “xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone”, nhưng Văn phòng Chính phủ đã trình Thủ tướng và ban hành văn bản số 2678 ngày 14/12/2015 với nội dung: “Chấp thuận chủ trương cho MobiFone mua cổ phần của AVG để phát triển dịch vụ truyền hình và giao Bộ TTTT thực hiện dự án mua cổ phần nêu trên theo đúng quy định của pháp luật” là không đúng nội dung mà Bộ TTTT đã đề nghị.

Trên thực tế, dự án chưa được thẩm định, trình và chưa được Thủ tướng quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật Đầu tư; trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Văn phòng Chính phủ.

Bộ Công ancó văn bản số 4352 ngày 8/12/2014, đề nghị Bộ TTTT hướng dẫn Công ty AVG không được phép chuyển nhượng cổ phần cho nước ngoài, mà chỉ nên bán cổ phần cho các đối tác trong nước, doanh nghiệp nhà nước là tốt nhất; mặt khác, việc MobiFone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng trên cơ sở đề nghị của Bộ TTTT, Bộ Công an có văn bản thống nhất với Bộ TTTT về việc đưa tài liệu giao dịch này trong danh mục tài liệu bí mật của Bộ TTTT với mức độ “MẬT”, thực hiện bảo mật vụ việc mua bán, không giới hạn về thời gian bảo mật thông tin, là chưa phù hợp.

Bộ Công an không có chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đầu tư, tài chính nhưng có văn bản số 2889 gửi Bộ TTTT, trong đó có nội dung: Bộ Công an đánh giá quá trình, quy trình thực hiện dự án do Bộ TTTT chỉ đạo là thận trọng, chặt chẽ, tuân thủ các quy định pháp luật; có điều kiện và cơ sở để giải quyết các vấn đề về an ninh như Bộ Công an đã nêu; phương án MobiFone đầu tư hơn 8.898 tỷ đồng mua 95% cổ phần của Công ty AVG như trong công văn của Bộ TTTT đã thấp hơn so với định giá của các đơn vị định giá…

Theo kết luận thanh tra, các ý kiến nêu trên của Bộ Công an là không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định.

Nhận định đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra dự án trên để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật.

Thanh tra Chính phủ cũng chuyển kết luận đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra.