Niêm yết giá và bán hàng theo giá niêm yết: Khó thực hiện

(Baonghean) - Theo quy định hiện hành, niêm yết giá là quy định bắt buộc đối với tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ trên thị trường. Niêm yết và thực hiện bán đúng giá niêm yết không chỉ là nét văn minh thương mại mà còn là biện pháp hạn chế việc tiểu thương lợi dụng tình hình biến động giá cả trên thị trường để nói thách, tăng giá bán. Hiện tại, trên địa bàn thành phố Vinh chỉ có một số siêu thị, đại lý lớn có niêm yết giá hàng hóa, còn tại các chợ truyền thống, việc mua bán vẫn theo kiểu "thuận mua vừa bán".

Vi phạm tràn lan

Một quầy hàng mỹ phẩm tại chợ Quang Trung (TP. Vinh) có bảng niêm yết giá nhưng lại để trống phần ghi giá tiền. Khách muốn biết giá chỉ còn cách... hỏi. Tương tự, ở quầy hàng đồ chơi trẻ em sát bên cạnh cũng không để bảng niêm yết giá. Chị Nguyễn Thu Hà - giáo viên Trường THPT Nghi Lộc III cho biết: " Tôi thường xuyên đi chợ này nhưng thật khó để có thể tìm thấy một gian hàng thực hiện niêm yết giá chứ chưa nói gì tới việc bán theo giá niêm yết. Tình trạng không niêm yết giá, nói thách, bán hàng "ngẫu hứng" của chủ kinh doanh khiến giới công chức rất ngại đi chợ buổi sáng, vì sợ mua hớ, nếu chẳng may trả giá không vừa ý chủ hàng, gặp phải người bán khó tính sẽ bị cằn nhằn, thậm chí còn bị xua đuổi”...

Đúng như phản ánh của chị Thu Hà, khi khảo sát quanh chợ, chúng tôi hỏi mua một áo len nữ được chủ hàng phát giá là 350.000 đồng, sau khi mặc cả, chủ hàng đồng ý bán với giá 260.000 đồng. Thắc mắc thì chủ cửa hàng lý giải: "Khách vào mua ai cũng thích trả giá. Nếu chúng tôi có niêm yết cao hơn giá bán cũng là lẽ thường". Riêng tại hàng thực phẩm tươi sống, gia vị... thì không hộ kinh doanh nào thực hiện việc niêm yết giá. Bởi theo một số chủ hàng, giá thay đổi xoành xoạch từng ngày, thậm chí từng giờ, họ lại buôn bán cả trăm mặt hàng, không có thời gian rảnh ngồi ghi giá. Bên cạnh đó, cơ chế thực hiện niêm yết giá cũng còn một số bất cập, khiến các cơ sở kinh doanh khó thực hiện.

Nhiều quầy hàng kinh doanh tại chợ Vinh chưa thực hiện niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết.

Ông Nguyễn Minh Thọ - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Nghệ An cho biết: Theo quy định, mọi sản phẩm buôn bán trên thị trường đều phải niêm yết giá và bán theo giá niêm yết. Tuy nhiên, việc thực hiện quy định này chưa được bà con tiểu thương ở các chợ thực hiện tốt. Để tránh tình trạng cố tình nâng giá, gây xáo trộn thị trường, Chi cục Quản lý thị trường đã tăng cường kiểm tra việc niêm yết và bán theo giá niêm yết trên thị trường. Qua mỗi đợt kiểm tra, Quản lý thị trường đã phát hiện và xử phạt hàng trăm trường hợp vi phạm về giá. Tính từ đầu năm đến nay, Chi cục đã xử lý các vi phạm trong kinh doanh là 2.494 vụ, trong đó chủ yếu là vi phạm về luật giá, không niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết.

Theo ông Tô Thanh Nhân- Trưởng ban Quản lý chợ Vinh: Hiện toàn chợ Vinh có 3.563 hộ kinh doanh lớn nhỏ, riêng trong đình chính có 1.373 hộ kinh doanh. Khó khăn lớn nhất hiện nay trong xây dựng chợ văn minh chính là việc thay đổi ý thức của người bán hàng trong việc niêm yết giá và bán theo giá niêm yết. Mặc dù BQL chợ thường xuyên tuyên truyền, vận động nhưng đa số tiểu thương vẫn lười thay đổi, sửa giá niêm yết ghi trên bảng theo tình hình thực tế. Mặt khác, nhiều người mua hàng có tâm lý mua ở chợ thích trả giá nên người bán phải nói thách giá thì mới bán được hàng. Từ trước tới nay, lực lượng QLTT đã nhiều lần phối hợp với BQL chợ kiểm tra, xử phạt các hành vi liên quan đến việc niêm yết giá bán, nhưng tình trạng chung là trong đợt kiểm tra thì các tiểu thương chấp hành nghiêm túc, khi lực lượng chức năng "rút quân" tình trạng vi phạm lại đâu vào đấy.

Cần thay đổi nhận thức

Việc niêm yết giá tại chợ là một cách để bình ổn giá trên thị trường và tạo phương thức kinh doanh văn minh. Phương thức này đang được chợ Dinh - xã Nghĩa Xuân (huyện Quỳ Hợp ) triển khai.

Chợ Dinh hiện có hơn 280 ki-ốt kinh doanh, trong đó có 50 gian hàng lương thực, thực phẩm, 60 gian hàng quần áo, 15 gian hàng giày dép và các dụng cụ gia đình... Nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và chất lượng hàng hóa vào những tháng cuối năm và hướng tới mục tiêu xây dựng chợ văn minh thương mại, từ tháng 10/2013, Đội Quản lý thị trường số 9 (Chi cục Quản lý thị trường Nghệ An) đóng trên địa bàn Quỳ Hợp đã triển khai kiểm tra đồng loạt tất cả các ngành hàng, lô hàng trong khuôn viên chợ. Đồng thời hướng dẫn cho các hộ kinh doanh các phương pháp, cách thức niêm yết giá đúng quy định và đảm bảo không ảnh hưởng đến các sản phẩm kinh doanh.

Theo quy định, nếu như mỗi hộ kinh doanh không thực hiện nghiêm việc niêm yết giá, lực lượng QLTT sẽ lập biên bản và xử phạt hành chính. Không chỉ triển khai đối với các sản phẩm có giá trị lớn mà việc kiểm tra này được thực hiện đồng loạt với các nhóm hàng kể cả các loại lương thực, thực phẩm. "Tôi thực hiện niêm yết giá không phải để đối phó với cơ quan chức năng và sợ bị xử phạt, mà mục đích là để thu hút khách. Bởi lâu nay tâm lý khách hàng đi chợ là "thách cả- trả nửa", khi niêm yết giá công khai, rõ ràng trên từng sản phẩm sẽ giúp khách hàng so sánh giá với các lô hàng và tự tìm đến với những lô hàng niêm yết giá đúng”, một tiểu thương kinh doanh hàng gia dụng tại chợ Dinh cho hay.

Anh Trần Đức Tuấn, Đội trưởng Đội Quản lý thị trường số 9 cho biết: "Qua quá trình triển khai niêm yết giá, hầu như các tiểu thương đã ý thức được niêm yết giá mang lợi ích cho họ trong việc kinh doanh và thu hút khách nên thực hiện khá tốt. Tuy nhiên, bên cạnh những tiểu thương thực hiện tốt hoạt động niêm yết giá, hiện vẫn còn một số hộ chưa thực hiện nghiêm hoặc niêm yết giá còn mang tính đối phó, một số hộ chỉ dán giá khi thấy các đoàn kiểm tra xuất hiện…”

Chợ Dinh hiện là chợ đầu tiên trên địa bàn huyện Quỳ Hợp triển khai niêm yết giá và bán theo giá niêm yết. Để phương thức kinh doanh này diễn ra nghiêm túc, hàng ngày ban quản lý chợ luôn tiến hành kiểm tra việc các quầy hàng, tổ chức ký cam kết với tất cả các hộ kinh doanh trong chợ. Nếu trong trường hợp phát hiện có chủ cửa hàng không đúng giá niêm yết hoặc thách giá bán, chèo kéo sẽ chuyển ngay đến Ban quản lý chợ để xử lý. Để nhân rộng mô hình này, thời gian tới, Đội sẽ tiếp tục kiểm tra chất lượng hàng hóa và hướng dẫn, tuyên truyền các hộ kinh doanh thực hiện tốt các quy định về niêm yết giá nhằm lập lại trật tự, chấn chỉnh hoạt động kinh doanh tại các chợ trên địa bàn huyện Quỳ Hợp.

Từ thực tế trên cho thấy, bà con tiểu thương vẫn chưa hiểu hết việc niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết là quy định của Nhà nước nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, thiết lập trật tự trong hoạt động mua bán, và đây cũng là một biểu hiện của văn minh thương mại. Do đó, bên cạnh việc tăng cường kiểm tra, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh tuyên truyền, giúp tiểu thương hiểu rõ việc niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết là việc cần thiết phải làm... Trong giai đoạn kinh tế khó khăn, sức mua trầm lắng, không ít khu chợ phải bỏ trống nhiều sạp hàng thì lợi thế sẽ thuộc về những hộ kinh doanh có phương thức kinh doanh được khách hàng hài lòng. Và một trong những cách để giữ chân khách hàng chính là thực hiện tốt việc niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết.

Bài, ảnh: Ngọc Anh