(Baonghean) - Từ đầu tháng 5 đến nay, tình trạng nắng hạn kéo dài, mực nước trên các sông xuống thấp kỷ lục khiến nhiều địa phương thiếu nước sản xuất lúa vụ hè thu. Các đơn vị quản lý nước tưới cùng các địa phương và bà con nông dân đang triển khai nhiều giải pháp tập trung chống hạn.
Quỳnh Lưu: 90% diện tích lúa hè thu đã được gieo cấy
Nắng nóng kéo dài đã làm hơn 1.000 ha đất hai lúa trên toàn huyện Quỳnh Lưu nứt nẻ có nguy cơ bỏ hoang, nhiều diện tích lúa hè thu gieo cấy sớm của bà con cũng bị khô hạn, kém phát triển. Trước tình hình đó, lãnh đạo huyện Quỳnh Lưu cùng Phòng Nông nghiệp, Xí nghiệp Thủy lợi đã thường xuyên thăm đồng, tập trung điều tiết nước đảm bảo điều kiện gieo cấy.
 |
| Bà con xóm Đồng Trung, xã Đồng Thành (Yên Thành) lắp máy bơm dã chiến bơm nước chống hạn cho lúa. |
Cánh đồng Tàu Voi, thuộc HTX Tân Mỹ, xã Quỳnh Mỹ rộng 60 ha do nằm cuối kênh N17 nên bị hạn hán nghiêm trọng khiến bà con không thể sản xuất. Tuy nhiên, được sự quan tâm của Xí nghiệp Thủy lợi ưu tiên dồn ép nước về, cùng với sự nỗ lực của HTX đã sử dụng máy bơm nước tưới thẳng vào ruộng, đến nay đã gieo cấy khép kín hơn 60 ha lúa hè thu đúng lịch thời vụ.
Không chỉ xã Quỳnh Mỹ, Quỳnh Lâm cũng là “điểm nóng” thiếu nước sản xuất của huyện Quỳnh Lưu. Toàn xã có 635 ha lúa hè thu - mùa, trong đó có 60 ha nằm trong diện khô hạn có nguy cơ bỏ hoang do không có nước. Thời điểm gieo cấy chính vụ, mọi nguồn nước tập trung cho vùng thấp, dễ lấy nước nên cả cánh đồng thuộc 3 xóm 9, 10, 11 vẫn trơ nguyên gốc rạ, đất đai khô hạn nứt nẻ. Trước tình hình đó, UBND xã đã làm việc với Xí nghiệp Thủy lợi lên phương án phân phối nước luân phiên từng tuyến kênh, tập trung dồn nước cho vùng cao cưỡng, cùng với đó xã đã huy động hàng chục máy bơm nước túc trực 24/24h. Nhờ đó đến nay 100% diện tích lúa hè thu của xã đã gieo cấy xong, cây lúa đã bén rễ và phát triển tốt.
Theo kế hoạch vụ hè thu - mùa năm 2015, toàn huyện Quỳnh Lưu gieo cấy hơn 5.800 ha tập trung ở 27 xã, thị trấn. Phấn đấu hoàn thành lịch thời vụ trước ngày 20/6. Tuy nhiên, do thời tiết nắng nóng, tình trạng khô hạn diễn ra cục bộ nên đến ngày 10/6 trên địa bàn huyện vẫn còn gần 1.000 ha lúa thiếu nước sản xuất. Trước tình trạng cấp bách, được sự chỉ đạo trực tiếp của UBND tỉnh Nghệ An, huyện Quỳnh Lưu đã mở nhiều cuộc họp bàn phương án chống hạn, trong đó đặc biệt ưu tiên nguồn nước để phục vụ sản xuất. Chỉ đạo Xí nghiệp Thủy lợi, Phòng Nông nghiệp thường xuyên bám đồng, lên lịch tưới cụ thể phù hợp cho từng xã để điều tiết nước hợp lý.
Ông Nguyễn Cảnh Hy, Giám đốc Xí nghiệp Thủy Lợi huyện Quỳnh Lưu cho biết thêm: "Vụ hè thu năm 2015, diễn biến thời tiết nắng nóng gay gắt, địa bàn huyện Quỳnh Lưu lại nằm cuối nguồn nước cho nên tình trạng thiếu nước cho sản xuất lại càng nghiêm trọng. Xí nghiệp thủy lợi đã huy động nhân lực, vật lực nạo vét thông thoáng tất cả các tuyến kênh mương để cấp nước trong vụ hè thu. Có những lúc cao điểm 2 trạm bơm lớn N17, N13 và hàng trăm trạm bơm, máy bơm dã chiến ở các HTX nông nghiệp hoạt động hết công suất để phục vụ nước cho bà con. Đến thời điểm này 90% tổng diện tích của huyện Quỳnh Lưu đã gieo cấy xong, còn khoảng 10% diện tích ở vùng cao cưỡng đang bơm nước dự kiến đến 20/6 sẽ hoàn thành gieo cấy”.
Đô Lương: 500 triệu đồng hỗ trợ các xã chống hạn
Tại trạm bơm Văn Tràng I (xã Văn Sơn Sơn, Đô Lương), máy điện đang hoạt động hết công suất. Anh Dương Ngọc Châu, Trưởng Trạm bơm nói: Trạm bơm hoạt động liên tục 20 ngày qua để góp phần tạo nguồn cho hệ thống sông Khuôn, bơm hỗ trợ cho cả một số diện tích lúa của vùng hồ đập thiếu nước. Ngoài nhân viên trực trạm bơm, trạm còn cử công nhân tích cực dồn ép nước để “chia” cho các xã. Trên cánh đồng Đầm Cậy, xóm 8, xã Thái Sơn, Đô Lương, chị Nguyễn Thị Yến, Chủ tịch UBND xã Thái Sơn đang chỉ đạo bà con bơm tưới. Trong tiếng máy bơm dầu dã chiến nổ giòn tan, chị Yên cho hay: Xã lên phương án đặt 3 máy dầu dã chiến, bơm chuyền 2 lần, bơm từ sông Khuôn lên kênh dẫn và từ kênh dẫn lên kênh nội đồng. Dồn, ép nước ưu tiên “xa cao tưới trước, gần thấp tưới sau”, nước bơm lên tới đâu thì bà con đưa máy móc tranh thủ làm đất ngay tới đó và tiến hành gieo cấy. Chỉ trong 3 ngày vừa qua xã đã tập trung bơm tưới làm đất và gieo cấy được trên 20 ha lúa. Phấn đấu đến 20/6 sẽ làm đất gieo cấy được 40 ha/120 ha chưa có nước tưới.
Được biết, để đối phó với nắng hạn, ngoài việc chỉ đạo các xã dồn, ép nước hợp lý, huyện Đô Lương huy động trên 30 máy bơm dầu dã chiến đặt ở các xã Trù Sơn, Thái Sơn, Thượng Sơn, Giang Sơn Đông… Huyện đã trích ngân sách trên 500 triệu đồng hỗ trợ các xã bơm dầu chống hạn.
Trước thực trạng hạn hán thiếu nước sản xuất vụ hè thu nghiêm trọng, để phục vụ nước tưới cho 4 huyện trọng điểm lúa là Đô Lương, Diễn Châu, Quỳnh Lưu và Yên Thành, Công ty TNHH-MTV Thủy lợi Bắc đang thực hiện các giải pháp tích cực để chống hạn. Ông Hồ Ngọc Mai, Giám đốc công ty cho biết: Để đảm bảo việc cấp nước phục vụ gieo cấy, công ty đã chủ động xây dựng các phương án chống hạn như dồn ép nước, tưới luân phiên, tưới tiêu khoa học tiết kiệm nước, vận hành hệ thống đúng với quy trình, vận hành linh hoạt các công trình ngăn mặn, giữ ngọt, đảm bảo mực nước lượng nước tưới chống hạn.
Đắp chặn các trục tiêu sử dụng nước hồi quy để bơm tát, vơ rong rêu, nạo vét các kênh dẫn, chia sẻ nguồn nước với hệ thống Thủy lợi Nam khi có điều kiện. Đặc biệt tại huyện Đô Lương có khá nhiều diện tích sử dụng nguồn nước bơm. Tuy nhiên, do lưu lượng nước vào sông Khuôn không đảm bảo, chỉ bằng 1/6 so với yêu cầu nước tưới nên nhiều xã không có nước tưới. Trước tình hình đó, Công ty TNHH-MTV Thủy lợi Bắc đã có giải pháp điều tiết nước trên hệ thống sông Đào, tạo nguồn cho hệ thống sông Khuôn để bơm nước tưới cho trên 1.200 ha lúa của các xã Thái Sơn, Hòa Sơn, Thượng Sơn, Tân Sơn...
Như Thủy - Văn Trường
