Phát hiện một Đội quản lý Hoàng Sa ở Huế

Gần đây, tại làng An Nong, xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế, các nhà nghiên cứu phát hiện những hiện vật liên quan đến vị Cai đội Hoàng Sa Nguyễn Hữu Niên.

Đại diện Bộ Ngoại giao đã có buổi làm việc tại chùa Tiên Linh, xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế để ghi nhận những dấu tích trên chuông đồng, gia phả dòng họ Nguyễn Hữu và bài vị đang thờ tại chùa này có liên quan đến chủ quyền Hoàng Sa.

3 tư liệu khẳng định chủ quyền

Lần đầu tiên tìm thấy một vị Cai đội Đội Hoàng Sa người Thừa Thiên - Huế qua 3 tư liệu vừa được phát hiện ở làng An Nông, Lộc Bổn, Phú Lộc. Theo nhà nghiên cứu Hồ Tấn Phan, xưa nay theo thư tịch cổ Đội Hoàng Sa dưới thời các chúa Nguyễn và triều nhà Nguyễn đều tuyển dụng người xã An Vĩnh (trong đất liền cũng như ngoài đảo Lý Sơn), Quảng Ngãi. Nay chúng ta mới phát hiện một vị Cai đội Đội Hoàng Sa là người Thừa Thiên - Huế. Đây là một vị quan chức từ triều Tây Sơn qua triều nhà Nguyễn. Dưới thời Thái tổ Võ hoàng đế Nguyễn Văn Huệ vẫn tiếp tục Đội Hoàng Sa, nhưng bắt đầu tuyển dụng người ở Thừa Thiên - Huế vì lúc bấy giờ từ Quảng Nghĩa trở vào thuộc quyền Nguyễn Văn Nhạc.



4 phía mặt bên ngoài chuông đồng khắc chữ Hán liên quan đến chủ quyền Hoàng Sa

Các tư liệu này gồm tập phổ hệ của họ Nguyễn Hữu hiện do ông tộc trưởng Phạm Hữu Hùng ở làng An Nông cất giữ, trong đó ghi: “Đệ cửu thế Tiên Tổ Khảo nguyên tiền thừa thụ Tây triều thượng thị châu ấn Đại Đô Úy, tái thụ Nguyễn triều khai quốc sắc phong Khâm sai Cai đội dinh, Sách Trường hầu Nguyễn Hữu Niên quý công, tam nguyệt thập lục nhật kỵ, mộ táng Cồn Bàng tọa canh hướng giáp,… Tiên Tổ danh tước do bản xã tự tịnh hồng chung hiện hữu phụng tự minh chí (Đời thứ 9 Tiên Tổ Khảo là ngài Nguyễn Hữu Niên trước có nhận của triều Tây Sơn chức Đại Đô Úy, sau đến đầu triều nhà Nguyễn lại nhận sắc phong chức Khâm sai Cai đội tước Sách Trường hầu, kỵ ngày 16 tháng 3, mộ táng tại Cồn Bàng, tọa canh hướng giáp,…).

Danh tước ngài Tiên Tổ do chùa bản xã thờ tự và hồng chung khắc ghi. Bản minh văn khắc ở hồng chung chùa Tiên Linh(xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc khắc ghi: “Hội thủ Cai đội Niên Trường hầu Nguyễn Hữu Niên…” (Hội thủ là Nguyễn Hữu Niên chức Cai đội tước Niên Trường hầu…).

Bài vị hiện thờ tại hậu điện chùa Tiên Linh ghi: “Đại Việt cố hiển linh Hoàng Sa đội Cai đội Hiến Đức hầu quý công chi vị” (Bài vị của ngài Cai đội Đội Hoàng Sa tước Hiến đức hầu”.

Bảo vệ lãnh thổ Việt Nam

Qua 3 tư liệu nêu trên cho thấy Nguyễn Hữu Niên đời thứ 9 họ Nguyễn Hữu làng An Nông vốn trước là một quan chức của triều Tây Sơn, sau đầu triều Nguyễn nhận chức Cai đội Hoàng Sa. Như vậy từ thời các chúa Nguyễn tiếp đến thời Tây Sơn rồi đến hết triều nhà Nguyễn, nhà nước Việt Nam đều liên tục quan tâm đến biển Đông và từng bước xác định vững vàng chủ quyền vùng lãnh hải của đất nước.



Bài vị ghi rõ: “Đại Việt cố hiển linh Hoàng Sa đội trưởng Cai đội Hiến Đức Hầu Nguyễn quý công chi vị”

Những tư liệu trên góp phần củng cố lập trường xác định chủ quyền của Việt Nam. Bên cạnh đó, những tư liệu này cho thấy người dân Thừa Thiên - Huế đã tham gia vào quá trình xác lập chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa và lãnh hải trải qua nhiều thời kỳ lịch sử của đất nước.

Cụ Phan Văn Hòe, người quản lý chùa Tiên Linh, cho biết: “Lúc đó ngài Nguyễn Hữu Niên được phong rất nhiều chức vụ, danh tước, nhưng qua thời gian, bây giờ chỉ còn lại những tấm bằng đã mục nát và được ghi lại trong sổ sách gia phả. Về sau, khi ngài qua đời, những thế hệ trước cai quản chùa khắc lên 4 tấm bài vị, trên chuông đồng cổ (gọi là Hồng chung) nặng 451kg về vị Cai đội Hoàng Sa Nguyễn Hữu Niên. Những dấu tích này đã được Bộ Ngoại giao hôm qua đến lấy giấy dó để lưu lại làm minh chứng”.

Theo nhà nghiên cứu Hồ Tấn Phan: “Căn cứ vào những dấu tích còn lưu lại tại bài vị, gia phả dòng họ Nguyễn Hữu và 4 mặt của chuông đồng tại chùa Tiên Linh ở Thừa Thiên - Huế có thể thấy đây là một chứng cứ rất quan trọng, một đội trưởng, khâm sai cai đội Nguyễn Hữu Niên trước đó đã trực tiếp góp phần bảo vệ biển đảo tổ quốc của Việt Nam”.

Theo Datviet