Giải pháp nào ngăn chặn tình trạng học sinh vi phạm pháp luật?

Những vụ việc đau lòng

Đầu tháng 4/2022, tại huyện Quỳ Châu xảy ra vụ việc một số học sinh đang học cấp 3 bị cơ quan công an bắt giữ về hành vi buôn bán ma túy khiến dư luận không khỏi xôn xao, lo lắng. Theo đó, vào lúc 13h ngày 26/3/2022, ban chuyên án của Công an huyện Quỳ Châu bất ngờ kiểm tra tại 2 khu nhà trọ thuộc ở thị trấn Tân Lạc phát hiện một số đối tượng và học sinh đang có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Thời điểm khám xét các khu nhà trọ, lực lượng công an bắt giữ 4 học sinh (sinh năm 2004, 2005) có hộ khẩu thường trú tại các xã trên địa bàn huyện Quỳ Châu về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy. Tiếp tục mở rộng chuyên án, lực lượng công an bắt giữ thêm 1 học sinh là đối tượng cầm đầu khi đối tượng đang trên xe khách tại thị xã Hoàng Mai trên đường bỏ trốn ra Bắc Giang.

Các học sinh bị bắt tại các phòng trọ ở Thị trấn Tân Lạc. Ảnh: P.V

Còn tại huyện Kỳ Sơn, cuối tháng 3/2022 cũng xảy ra vụ việc xô xát khiến 1 học sinh lớp 12 tử vong. Cụ thể, đêm 23/3, L.B.T (18 tuổi, trú tại bản Ka Trên, xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn) là học sinh lớp 12, Trường THPT Kỳ Sơn, cùng H.B. Kh (người cùng bản) trọ học tại khối 5, thị trấn Mường Xén vào chơi tại Trường PTDTBT tiểu học và THCS Tây Sơn đã xảy ra xích mích với 3 học sinh là M.C. D, M.B.S và H.B.R, cùng SN 2007, trú tại xã Tây Sơn. Trong khi xô xát, xích mích, thấy T. và Kh. to hơn nên M.C.D đã gọi V.B.Gi, V.B.D (SN 2007), V.B.R (SN 2008) đến trợ giúp. Khi xuống khu vực bán trú của trường, trong lúc đánh nhau V.B.Gi đã dùng dao chém vào đầu L.B.T, thấy T. máu chảy nên mấy em cùng bỏ trốn. Ngay sau đó, L.B.T được H.B.Kh đưa đến Trung tâm Y tế huyện Kỳ Sơn cấp cứu nhưng đã tử vong sau đó. Ngày 26/3/2022, cơ quan CSĐT Công an huyện Kỳ Sơn đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt bị can để tạm giam đối với V.B.Gi.

Trước đó, cũng tại huyện Kỳ Sơn, khoảng 9h tối ngày 7/11, có 4 học sinh Trường THPT Kỳ Sơn đi trên 2 xe máy, khi lưu thông đến đoạn khối 4, thị trấn Mường Xén thì 2 xe xảy ra va chạm. Hậu quả khiến 3 học sinh tử vong, em còn lại bị thương nặng được cấp cứu tại Bệnh viện huyện.

Theo đánh giá của Sở GD&ĐT, công tác đảm bảo ANTH trên lĩnh vực giáo dục, đào tạo cơ bản ổn định. Tuy nhiên, vẫn còn xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật, vi phạm an toàn giao thông trong học sinh và một số ít giáo viên, nhân viên và học sinh như: buôn bán, sử dụng trái phép ma túy, chất gây nghiện, trộm cắp tài sản, cố ý gây thương tích, bạo lực học đường, sử dụng pháo trái phép...Trong đó, học sinh vi phạm luật lệ giao thông chiếm tỷ lệ lớn nhất.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, từ 12/2020 – 11/2021, toàn tỉnh có 1.040 học sinh vi phạm pháp luật, trong đó chủ yếu là vi phạm về Luật Giao thông đường bộ (899 trường hợp); 7 trường hợp vi phạm về tệ nạn xã hội, 28 trường hợp trộm cắp; 7 trường hợp buôn bán ma túy, nghiện hút và 4 trường hợp cố ý gây thương tích.

Những khó khăn

Đối với những vụ việc học sinh vi phạm pháp luật trên địa bàn huyện Kỳ Sơn, thời gian gần đây, theo thầy Nguyễn Xuân Hiền - Phó phòng GD&ĐT huyện cho biết, các vụ việc đau lòng xảy ra thời gian quan chủ yếu diễn ra ngoài giờ học sinh lên lớp. Thời gian ngoài giờ, các em thuê ở trọ tại các hộ dân cư nên nhà trường không quản lý được. Bên cạnh đó, những học sinh phải thuê trọ hầu hết đều xa gia đình, thiếu sự quản lý chặt chẽ của phụ huynh. Kỳ Sơn cón 28 trường tiểu học với 8.586 học sinh thì có tới 27 trường có học sinh học bán trú với hơn 3000 em; có 18/19 trường trung học cơ sở thực hiện bán trú hoặc nội trú cho học sinh với số lượng 4.094/6.187 em.

“Từ khi xóa bỏ hình thức trường dân tộc nội trú cho học sinh trung học phổ thông vùng dân tộc miền núi, ở Kỳ Sơn, với số lượng lớn học sinh các cấp phải ở trọ học xa gia đình, và chủ yếu các em phải thuê nhà trọ ở ngoài nhà trường cũng gây khó khăn cho gia đình và nhà trường đối với công tác quản lý, giáo dục, giúp đỡ các em tránh xa các tệ nạn xã hội” - thầy Nguyễn Xuân Hiền cho biết.

Các khu trọ học nơi phát hiện học sinh tàng trữ ma túy ở Quỳ Châu. Ảnh: Hoài Thu

Thực trạng khó kiểm soát được học sinh trọ học ở các khu dân cư cũng là phản ánh của các nhà trường ở huyện Quỳ Châu. Lãnh đạo Trường THPT Quỳ Châu cho hay, có hơn 1000/1580 học sinh của trường phải trọ học ở ngoài. Bên cạnh đó, rất nhiều học sinh có bố mẹ đi làm ăn xa, hoặc mồ côi bố/mẹ, các em ở với ông bà đã cao tuổi nên việc gia đình quan tâm, quản lý con em khi trọ học rất lỏng lẻo, thậm chí có trường hợp phụ huynh không nắm rõ con mình trọ học ở địa điểm nào, sinh sống ra sao. Bởi thế, việc giáo dục ý thức tuân thủ các quy định của pháp luật cho học sinh hầu hết phụ thuộc vào nhà trường và chính quyền địa phương nơi các em cư trú trọ học.

Siết chặt quản lý, tăng cường tuyên truyền pháp luật

Để phòng ngừa, ngăn chặn học sinh sa vào con đường buôn bán, nghiện ma túy và đảm bảo an ninh địa bàn, an ninh trường học, Công an huyện Quỳ Châu cho biết, đã phối hợp Ban giám hiệu các nhà trường thường xuyên tổ chức tuyên truyền pháp luật nói chung, tệ nạn ma túy nói riêng tới các em học sinh. Đồng thời, sớm nắm bắt việc học sinh ở trọ thiếu sự giám sát của bậc phụ huynh nên một số em sử dụng chất ma túy, mua bán ma túy ở các khu trọ. Vì vậy, cuối năm 2021 Công an huyện đã chủ động xác lập chuyên án đấu tranh kịp thời triệt phá, ngăn chặn tệ nạn ma túy trong học đường.

Ở huyện Kỳ Sơn, sau vụ việc xảy ra tại xã Tây Sơn, Công an huyện Kỳ Sơn đã ban hành Công văn số 147-CAH về tăng cường an ninh trường học, đề nghị các nhà trường siết chặt hơn nữa việc phối hợp với gia đình, địa phương, lực lượng chức năng quản lý, giáo dục và phòng ngừa vi phạm pháp luật của học sinh.

Khẳng định tầm quan trọng của công tác an ninh trường học, ông Nguyễn Trọng Hoàn - Chánh Văn phòng Sở GD&ĐT cho biết, hàng năm, hàng quý Sở thường xuyên ban hành các văn bản triển khai công tác đảm bảo an ninh trường học. Cụ thể là tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị định 80/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường. Sở Giáo dục và Đào tạo cũng yêu cầu các trường xây dựng kế hoạch cụ thể, chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan Công an, các tổ chức đoàn thể và gia đình người học trong công tác đảm bảo an ninh, trật tự, phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội, tệ nạn ma túy. Định kỳ 6 tháng 01 lần phối hợp với cơ quan Công an tại địa phương tổ chức giao ban, kiểm tra nắm tình hình, bàn biện pháp quản lý, xử lý nghiêm đối với cán bộ, giáo viên, học sinh vi phạm pháp luật. Đồng thời, chủ động phối hợp với cơ quan Công an tham mưu với UBND các huyện, thành, thị tổ chức hội nghị giao ban tại các Cụm về ANTT nhằm tăng cường nâng cao hiệu quả công tác phối hợp, đề ra các giải pháp hiệu quả trong việc đảm bảo an ninh an toàn trường học.

Phòng Tư pháp huyện Kỳ Sơn phối hợp Công an huyện tuyên truyền phổ biến pháp luật cho học sinh ở xã Mường Lống. Ảnh: P.V

Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ giữa Hội cha mẹ học sinh có biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn sớm những tác động tiêu cực trong việc sử dụng dịch vụ internet, mạng xã hội, trò chơi điện tử, điện thoại di động, phòng ngừa bạo lực học đường, tệ nạn xã hội... đối với học sinh. Chủ động kiến nghị với chính quyền địa phương có biện pháp kiểm tra, giám sát, giải tỏa các tụ điểm phức tạp về tệ nạn xã hội, các hàng quán, dịch vụ internet, cầm đồ... xung quanh trường học.

“Hiện nay, cả tỉnh chỉ mới có mô hình nội trú cho học sinh THPT tại 2 cơ sở của Trường PTDTNT tỉnh. Để tăng cường quản lý học sinh, Sở cũng đang thực hiện thí điểm triển khai mô hình bán trú tại các trường THPT ở Kỳ Sơn và Quế Phong; đồng thời khuyến khích thực hiện mô hình bán trú tại các trường tiểu học và THCS trên toàn tỉnh. Khi các cơ sở giáo dục, chính quyền địa phương, các ban, ngành chức năng cùng gia đình phối hợp đồng bộ, thường xuyên sẽ hạn chế được tối đa việc học sinh vi phạm pháp luật, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện” - ông Nguyễn Trọng Hoàn cho biết.

Hoài Thu