Quốc gia đầu tiên ở châu Âu ra lệnh cấm hoàn toàn TikTok

Theo đó, một nam thiếu niên ở Albania đã mất mạng sau khi bị bạn học đâm chết trong một cuộc cãi vã nảy sinh từ TikTok. Vụ việc đau lòng này đã khiến Albania trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên ban hành lệnh cấm hoàn toàn ứng dụng video thuộc sở hữu Trung Quốc trong vòng một năm.

Thủ tướng Albania, Edi Rama, đã chính thức tuyên bố lệnh cấm vào ngày 21/12 vừa qua, gần 1 tháng sau thảm kịch đau lòng, viện dẫn lý do rằng nền tảng mạng xã hội này đang gây tác động tiêu cực đến trẻ em.

Thủ tướng Rama, sau khi gặp gỡ các nhóm phụ huynh và giáo viên trên toàn quốc để thảo luận về vấn đề an toàn học đường, nhấn mạnh rằng lệnh cấm này đã được "cân nhắc kỹ lưỡng" và sẽ chính thức có hiệu lực vào đầu năm tới.

"Trong một năm, chúng tôi sẽ đóng cửa hoàn toàn với tất cả mọi người. Sẽ không có TikTok ở Albania", ông Rama nói.

Theo Rama, "hơn 90% phụ huynh" ở quốc gia dân chủ này "yêu cầu cấm TikTok".

Theo báo chí địa phương, nạn nhân 14 tuổi và một bạn học đã xảy ra tranh cãi trên mạng xã hội trước khi vụ đâm dao kinh hoàng diễn ra. Đáng lo ngại hơn, sau sự việc, nhiều học sinh khác trên TikTok đã đăng tải video bày tỏ sự ủng hộ đối với hành động của kẻ gây án.

TikTok phủ nhận trách nhiệm

Thủ tướng Albania đã lên án mạnh mẽ mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, vì vai trò của nó trong việc kích động bạo lực giữa trẻ em và thanh thiếu niên, không chỉ trong phạm vi trường học mà còn lan rộng ra ngoài xã hội.

"Vấn đề hiện tại không nằm ở con em chúng ta, mà ở chính chúng ta, ở xã hội mà chúng ta đang xây dựng. Vấn đề nằm ở TikTok và những ứng dụng khác, những thứ đang biến con em chúng ta thành những con tin của thời đại số", Thủ tướng Rama khẳng định.

"Albania có thể là một quốc gia nhỏ bé để đòi hỏi TikTok phải bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên khỏi những hiểm họa mà thuật toán của nó gây ra. Tuy nhiên, chúng tôi hy vọng TikTok sẽ hành động vì lợi ích chung của nhân loại. Nếu TikTok không bảo vệ trẻ em Albania, thì Albania sẽ tự đứng lên bảo vệ con em mình khỏi TikTok", Thủ tướng Rama nhấn mạnh.

Sau thông báo vào ngày 21/12, TikTok đã bày tỏ nghi vấn về việc nền tảng của họ bị liên đới và cho biết họ đang khẩn trương tìm kiếm "lời giải thích rõ ràng" từ các quan chức Albania.

Đại diện của ByteDance, công ty mẹ của TikTok, tuyên bố: "Chúng tôi không tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy thủ phạm hoặc nạn nhân sở hữu tài khoản TikTok. Trên thực tế, nhiều báo cáo đã xác nhận rằng các video liên quan đến sự cố này được đăng tải trên một nền tảng khác, chứ không phải TikTok".

Thủ tướng Rama đã phản hồi lại bình luận của TikTok trên nền tảng mạng xã hội X, nhấn mạnh rằng: "TikTok không có quyền yêu cầu Albania phải giải thích. Quyết định này thuộc về người dân Albania, chứ không phải những người đứng sau thuật toán của TikTok".

Ông Rama cho biết: "Việc khẳng định rằng vụ sát hại nam thiếu niên không liên quan đến TikTok chỉ vì xung đột không bắt nguồn từ nền tảng này thể hiện sự thiếu nhận thức về mức độ nguy hiểm mà TikTok đang gây ra cho trẻ em và thanh thiếu niên hiện nay. Đây cũng chính là lý do thúc đẩy chúng ta phải có trách nhiệm giải quyết mối đe dọa này".

Các quốc gia phương Tây đang có những động thái ra sao đối với việc kiểm soát và quản lý các nền tảng mạng xã hội?

Các quốc gia phương Tây như Pháp, Đức và Bỉ gần đây đã triển khai các biện pháp hạn chế cụ thể nhằm kiểm soát việc trẻ em sử dụng mạng xã hội, bao gồm yêu cầu xác minh độ tuổi, giới hạn thời gian truy cập, và tăng cường bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Tuy nhiên, cho đến nay, châu Âu vẫn chưa có bất kỳ quốc gia nào ban hành lệnh cấm hoàn toàn đối với một nền tảng mạng xã hội cụ thể như TikTok hoặc các nền tảng tương tự.

Trước khi Albania áp dụng lệnh cấm TikTok, Úc được coi là quốc gia có chính sách nghiêm ngặt nhất đối với việc trẻ em sử dụng mạng xã hội. Vào tháng 11 vừa qua, quốc hội Úc đã thông qua một bộ luật mới, trong đó cấm hoàn toàn trẻ em dưới 16 tuổi truy cập và sử dụng các nền tảng mạng xã hội.

Quy định này được ban hành nhằm bảo vệ trẻ em khỏi những nguy cơ tiềm ẩn, bao gồm nội dung không phù hợp, bắt nạt trực tuyến và các mối đe dọa về an toàn dữ liệu.

Theo dự luật được Tổng thống Joe Biden ký thành luật vào tháng 4, chính phủ Mỹ đã yêu cầu công ty mẹ của TikTok, ByteDance, phải thực hiện việc thoái vốn hoàn toàn khỏi ứng dụng video ngắn này trước thời hạn ngày 19 tháng 1 tới đây. Nếu không tuân thủ, TikTok có nguy cơ đối mặt với lệnh cấm hoạt động trên toàn quốc.

Quy định này là một phần trong nỗ lực bảo vệ an ninh quốc gia, khi TikTok bị cáo buộc có khả năng chia sẻ dữ liệu người dùng với chính phủ Trung Quốc. Trong bối cảnh này, TikTok đã đệ trình một kháng cáo khẩn cấp vào tuần trước, nhằm phản đối và tìm cách ngăn chặn lệnh thoái vốn được áp đặt.