Quỳ Hợp: Ô nhiễm từ chế biến đá

(Baonghean) - Đến cụm công nghiệp xã Châu Quang (Quỳ Hợp), từ xa đã nghe tiếng máy xẻ đá rít lên xoèn xoẹt. Ngay tại xưởng chế biến đá đồ sộ của Công ty Long Vũ, các máy xẻ đá đang đồng loạt hoạt động, tiếng máy phát ra đinh tai nhức óc. Nước thải bột đá từ phía trong nhà máy đều được xả thẳng ra phía ngoài hàng rào tạo nên một bãi thải hỗn độn gồm cả bột đá nhão nhoét và bột đá khô chất chồng lên nhau sát bên là dòng khe chảy vào bản Bành.

Kề bên là Công ty Hoàng Sơn, có từ 5 - 7 máy xẻ đá nhưng ao lắng bé tí tẹo, do không đủ sức chứa nên chất thải bột đá được tấp đống tràn ngập ra cả phía bờ rào, nhưng ông chủ công ty lại cho rằng: “Chất thải đó là của xưởng khác chảy vào không phải của chúng tôi. Ở đây bọn tôi luôn làm tốt để làm gương cho xưởng khác”. Tại xưởng xẻ của Công ty Phúc Nguyên Hợp nằm gần cánh đồng lúa và khu dân cư bản Cà. Xưởng xẻ dựng sơ sài, khi thấy chúng tôi vào chụp ảnh thì công nhân đồng loạt tắt máy nghỉ. Nước thải bột đá chảy tứ tung không có hệ thống xử lý mà chảy thẳng xuống bãi đất, sát bên là cánh đồng làng.

Bà Trần Thị Hiền ở bản Bành, xã Châu Quang, bức xúc: Nhà làm 4 sào ruộng nhưng 2 sào lúa thường mất mùa do nước thải đá tràn ngập vào gây hư hỏng. Nguồn nước độc hại này còn thẩm thấu vào các giếng nước, gây ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng. Bà Trần Thị Luyện ở bản Bành nói: Các công ty chế biến đá ở cụm công nghiệp Châu Quang hầu hết đều thải bột đá độc hại ra ngoài, nhiều công ty tấp từng đống lớn ngoài bờ rào và bán rẻ cho dân đóng gạch táp lô. Lúc đầu bán với giá 50.000 đ/xe ô tô, sau hạ xuống 10.000 đ/xe ô tô nhưng dân cũng không mua vì đóng táp lô loại này không đảm bảo chất lượng. Vào mùa mưa bột đá chảy ồ ạt xuống khe suối tràn vào phá hủy ruộng nương và ảnh hưởng nguồn nước dân sinh. Chưa kể là ô tô vận tải cỡ lớn ngày đêm chở đá trắng vừa phá đường, vừa gây bụi mịt mù khiến cho cả khu vực bản Bành ô nhiễm nghiêm trọng.

Còn tại cụm công nghiệp Thung Khuộc (Thị trấn Quỳ Hợp), ngay khu vực sản xuất của Công ty Thanh Xuân, hàng chục máy xẻ đá đang hoạt động ầm ào, náo nhiệt. Chúng tôi vòng ra phía sau thấy hố nước thải được đào tạm bợ, nhưng điều đáng ngạc nhiên là hầu hết nước thải từ máy xẻ đá lại được cho chảy ra lênh láng khắp sân bãi. Ngay phía trước cổng sát con đường nhựa chạy lên Thị trấn Quỳ Hợp, công ty này đào một hố thải ngoài hàng rào, nước thải xả vào hố thải tạm bợ đó còn chất thải rắn chủ yếu bột đá nhão nhoét tấp từng đống nối dài khoảng trên 10 mét dọc theo tuyến đường nhựa. Một công nhân tại nhà máy này cho biết: Công ty Thanh Xuân hiện có 2 cơ sở xẻ đá tại Thung Khuông, ông chủ thuê thêm xưởng mới. Tại xưởng mới này chúng tôi thấy hầu hết Công ty Thanh Xuân hoàn toàn không chú trọng về môi trường, xả thải bừa bãi gây bức xúc trong nhân dân. Tại cụm công nghiệp Thung Khuộc hiện có 5 cơ sở chế biến đá đang hoạt động, hầu hết ao chứa nước thải không đủ chứa nên phát sinh tình trạng chất thải xả ra đường và xả ra phía sau là nghĩa trang của Thị trấn Quỳ Hợp. Bột đá được tấp ven đường, trời nắng bột khô phát tán khiến người dân tham gia giao thông đi qua đây như ngạt thở.

Chất thải rắn từ chế biến đá trắng của Công ty Thanh Xuân xả thải ngay ven đường.

Quỳ Hợp hiện còn khá nhiều điểm chế biến đá, chủ yếu là các xưởng xẻ mọc lên tự phát ở Châu Lộc, Đồng Hợp, Thọ Hợp… Qua kiểm tra tại các xưởng xẻ đá ở Quỳ Hợp chúng tôi thấy rằng, hầu như các doanh nghiệp chưa chú trọng về công tác môi trường. Vấn đề thu gom và phân loại xử lý chất thải rắn còn nhiều bất cập, chủ yếu mang hình thức đối phó. Một số doanh nghiệp không lập báo cáo tác động và cam kết bảo vệ môi trường, không nộp phí bảo vệ môi trường; đổ lấp chất thải rắn không đúng qui định tắc nghẽn bồi lấp khe suối.

Anh Trần Mạnh Hùng - Cán bộ phòng Tài nguyên và Môi trường Quỳ Hợp cho biết: Huyện đã thành lập đoàn liên ngành, từ đầu năm 2014 tổ chức được 8 đợt kiểm tra tổng thể về khai thác và chế biến khoáng sản, trong đó xử lý về ô nhiễm môi trường 2 đơn vị. Khó khăn đặt ra hiện nay là, trong quy hoạch cụm công nghiệp có bãi xử lý thu gom chất thải, tuy nhiên khó khăn về kinh phí nên hầu hết các cụm công nghiệp chưa được đầu tư bãi xử lý thu gom chất thải. Huyện đang tiếp tục kiểm tra, xử lý đối với các đơn vị vi phạm môi trường.

Thiết nghĩ, để từng bước cải thiện môi trường tại cụm công nghiệp Quỳ Hợp cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường với nhiều hình thức đa dạng. Việc xử lý các hành vi vi phạm cần kịp thời, triệt để để có tác dụng răn đe. Địa phương cần phối hợp với các cơ quan chức năng hướng dẫn các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh lập báo cáo tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, đồng thời xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.

Văn Trường