Sớm trám lấp giếng không sử dụng

(Baonghean) - Sở Tài nguyên - Môi trường hiện đã có kết quả điều tra trên địa bàn 21 huyện, thành phố, thị xã với 2.499 giếng không sử dụng. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng lãng phí nguồn nước ngầm, đồng thời là nguy cơ đe dọa đến tính mạng của trẻ nhỏ.

Để sử dụng nguồn nước, bà con nông dân trên địa bàn tỉnh khoan hoặc đào với độ sâu vừa phải là có thể lấy nước sử dụng. Tuy nhiên, các giếng khoan sử dụng một thời gian thì bị hỏng hoặc do đô thị hóa, người dân đã chuyển sang dùng hệ thống nước máy tập trung, bỏ dần các giếng nước. Như tại xã Nam Thành (Yên Thành), do nguồn nước khó khăn nên bà con toàn xã tiến hành khoan trên 100 giếng. Tuy nhiên có trên 30 giếng khoan ở các xóm Lộc Thành, Vĩnh Thành, Lâm Xuyên không sử dụng được do bị nhiễm mặn.

Từ đó, nhiều giếng bị bỏ hoang, không được bảo quản nên để phèn hoặc các chất thải bẩn xâm nhập. Ngoài ra, tại các địa phương hay bị ngập lụt, như ở Long Thành, Vĩnh Thành, Phú Thành, Viên Thành, Bảo Thành… thường hứng chịu nhiều đợt lũ, lụt nên nước bùn, rác bẩn tràn vào các giếng gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến sinh hoạt của nhân dân. Giếng còn là nơi trú ngụ của những ổ bọ gậy, lăng quăng dễ phát tán thành dịch bệnh truyền nhiễm. Tại một số giếng công cộng không sử dụng, người dân còn vứt rác, xác động vật và rất nhiều vật dụng khác khó phân hủy, gây ô nhiễm môi trường nước trầm trọng, chưa kể có nhiều vụ tai nạn đuối nước thương tâm đã xảy ra ở các giếng làng bỏ hoang. Tại một số xã không ít người dân cũng tự trám lấp miệng giếng nhưng chủ yếu là phòng tránh khỏi trẻ đuối nước nên không trám lấp đúng quy trình.

Như gia đình anh Thái Hữu Thịnh ở Xuân Thành có giếng đào, sâu 8-10 mét, sau khi có nước giếng khoan thì anh Thịnh chỉ đúc tấm bê tông để đậy gắn miệng giếng mà không san lấp. Gia đình anh Nguyễn Vinh ở xóm Lộc Thành, xã Nam Thành, khoan giếng từ năm 2007, do nước mặn không sử dụng được đã lấp đất lại. Như vậy nguồn nước ở các giếng đào, giếng khoan trên vẫn có thể đưa những nguồn ô nhiễm từ ngoài vào, thấm xuống hệ thống nước ngầm dưới lòng đất. Còn ông Trần Quý, ở bản Trung Chính, xã Yên Khê (Con Cuông) cũng có giếng ít sử dụng, ông cho hay: “Chúng tôi đồng tình với chủ trương trám lấp miệng giếng bảo vệ môi trường nhưng cần có hướng dẫn kỹ thuật để người dân trám lấp miệng giếng đúng quy trình”.

Một trong những giếng đào không sử dụng tại xóm Lộc Thành, xã Nam Thành (Yên Thành).

Các nhà chuyên môn cho rằng: Các giếng nước bỏ hoang tạo thành các “cửa sổ” địa chất thủy văn, nơi tiếp nhận nguồn ô nhiễm trên bề mặt dẫn xuống các tầng chứa nước, làm ô nhiễm và suy thoái chất lượng nguồn nước ngầm. Các chất gây ô nhiễm trong nước còn có hợp chất hữu cơ, thuốc trừ sâu, diệt côn trùng, diệt cỏ, thuốc kích thích tăng trưởng... thường thẩm thấu từ các đồng ruộng, các khu công nghiệp… (gây ngộ độc, viêm gan, nôn mửa, tiếp xúc lâu dài sẽ gây ung thư nghiêm trọng các cơ quan nội tạng); vi trùng các loại, gây bệnh như các loại ký sinh trùng bệnh tả, lỵ, thương hàn, sốt rét, siêu vi khuẩn viêm gan B, siêu vi khuẩn viêm não Nhật Bản…

Để giải quyết vấn đề trám lấp miệng giếng, góp phần bảo vệ môi trường sống của cộng đồng, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng Đề án “Điều tra, đánh giá và xây dựng phương án trám lấp miệng giếng địa bàn Nghệ An”. Hiện sở đã có kết quả điều tra hiện trạng các giếng không sử dụng trên địa bàn 21 huyện, thành phố, thị xã với 2.499 giếng không sử dụng. Tập trung chủ yếu các huyện Đô Lương (523 giếng), Thanh Chương (388 giếng), Con Cuông (223 giếng), Anh Sơn (157 giếng), Yên Thành (148 giếng), Tân Kỳ (139 giếng), Nghi Lộc (135 giếng), Diễn Châu (133 giếng), Quỳ Châu (127 giếng), Nam Đàn (97 giếng), Nghĩa Đàn (83 giếng)… Qua phân loại giếng thực hiện trám lấp từ nguồn ngân sách nhà nước là 1.352 giếng, còn lại giếng không sử dụng do tổ chức, cá nhân quản lý phải thực hiện trám lấp là 1.147 giếng. Theo kế hoạch, từ năm 2016 – 2020 trên địa bàn tỉnh sẽ hoàn thành việc trám lấp giếng không sử dụng để bảo vệ môi trường.

Được biết Sở Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp với các ngành liên quan chuẩn bị tiến hành tập huấn về phương pháp trám lấp giếng an toàn đến các phòng tài nguyên - môi trường các huyện, thị xã để từ đó các đơn vị này sẽ tập huấn đến cho từng hộ dân.

Bảo An