Sử dụng chung 1 bộ sách giáo khoa cần đảm bảo thuận lợi, dễ học, dễ sử dụng

Thuận lợi hơn trong sử dụng

Từ năm học 2020 - 2021, các trường học trên cả nước bắt đầu thực hiện thay sách giáo khoa theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Theo đó, thay vì sử dụng một bộ sách như trước đây, tùy theo điều kiện của từng địa phương, từng nhà trường sẽ sử dụng các bộ sách khác nhau được lựa chọn từ 3 bộ sách Cánh diều, Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo.

Tại Nghệ An, những năm đầu, việc lựa chọn sách giáo khoa cho các nhà trường do Hội đồng lựa chọn sách giáo khoa cấp tỉnh thực hiện. Sau này, quyền chủ động được giao cho các nhà trường. Qua quá trình thực hiện, về cơ bản, các nhà trường, các địa phương đều sử dụng chung một bộ sách giáo khoa và có sự liên thông giữa các năm học. Tuy nhiên, vẫn có một số đầu sách có sự khác nhau giữa các vùng, miền.

Chị Lê Phượng từng nhiều năm làm công tác thiện nguyện quyên góp sách giáo khoa cho học sinh ở miền núi cao cho biết: Trước đây, tôi thường quyên góp sách ở vùng đồng bằng, thành thị về cho các em ở vùng khó khăn. Nhưng khi chuyển sang sách mới, có những bộ sách còn mới nhưng khi về trường các em không sử dụng được vì không học chung một bộ sách. Như vậy, tôi thấy rất lãng phí bởi sách học xong không tái sử dụng được.

Qua chu kỳ đầu tiên thực hiện việc thay sách giáo khoa, nhiều giáo viên khẳng định, họ đã làm quen với bộ sách mới. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, vẫn có những khó khăn buộc giáo viên phải linh hoạt khi đưa vào giảng dạy.

“

5 năm qua, trường chúng tôi chỉ sử dụng 1 bộ sách Kết nối trí thức với cuộc sống. Nhưng trong thực tế khi giảng dạy trên lớp, bồi dưỡng học sinh giỏi, ôn thi cuối cấp… nhiều giáo viên của trường đã chủ động mua thêm các bộ sách khác để làm tài liệu tham khảo. Ngoài ra, để dạy học hiệu quả, giáo viên cũng cần phải biết chắt lọc, sử dụng nội dung linh hoạt, phù hợp với từng nhóm học sinh.

Cô Trần Thị Duyên - Phó Hiệu trưởng Trường THCS Thị trấn 2, xã Vạn An

Kế thừa và khắc phục những bất cập

Khoa học tự nhiên là môn học có sự điều chỉnh lớn nhất trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 khi tích hợp 3 môn Vật lý – Hóa học - Sinh học, thay vì tổ chức dạy học độc lập từng phân môn như trước đây.

Tuy nhiên, qua 5 năm thực hiện, đây cũng là môn học còn gây nhiều tranh cãi khi có nhiều bất cập trong thực hiện do thiếu giáo viên dạy tích hợp và cách dạy, cách thi chưa phù hợp. Từ thực tế này, khi Nhà nước có chủ trương chuyển từ nhiều bộ sách giáo khoa sang dùng chung một bộ, nhiều giáo viên dạy môn học này cũng mong muốn sớm có sự điều chỉnh.

Từ thực tế giảng dạy, thầy Nguyễn Quốc Quang - Trường THCS Hiến Sơn (xã Bạch Hà) cho rằng, môn Khoa học tự nhiên trong bộ sách giáo khoa hiện nay có ưu điểm riêng, đó là dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh. Nhưng, một giáo viên mà phải dạy đến 3 môn nhưng chưa được đào tạo bài bản sẽ ảnh hưởng đến chất lượng dạy học. Về phía học sinh, các em cũng sẽ khó tiếp thu và khó kiểm tra đánh giá.

Tương tự, môn Lịch sử - Địa lý cũng là môn học tích hợp theo chương trình mới và được nhiều giáo viên quan tâm. Cô giáo Nguyễn Thị Hồng Vân - giáo viên Địa lý, Trường THCS Hưng Hòa, phường Trường Vinh chia sẻ: "Phần nội dung của chương trình sách giáo khoa mới có mạch kiến thức khá phù hợp từ lớp 6 - lớp 9, gồm đại cương, địa lý thế giới, thế giới Việt Nam… Cá nhân tôi, chương trình khá hay vì cập nhật được nhiều số liệu mới, ngắn gọn, phù hợp với năng lực học sinh. Tuy nhiên, theo chương trình mới, có một số nội dung tích hợp giữa hai môn học và giáo viên muốn dạy tốt phải tìm tòi, học hỏi thêm, khá vất vả. Nếu chuyển sang dùng chung một bộ sách giáo khoa, tôi mong sẽ thực hiện độc lập 2 môn Lịch sử và Địa lý để rõ ràng về mặt kiến thức".

Làm công tác quản lý và có gần 30 năm giảng dạy, cô giáo Phạm Thị Hương - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thị trấn 2 (xã Vạn An) thẳng thắn nhìn nhận, nếu giáo viên có trình độ năng lực cao, việc sử dụng nhiều bộ sách, tài liệu tham khảo để dạy học là điều tuyệt vời. Tuy nhiên, từ kinh nghiệm thực tế ở cơ sở, chị cũng cho rằng, mặt bằng giáo viên cấp tiểu học ở trường nói riêng và trên địa bàn chưa đồng đều. Do đó, những giáo viên tiểu học tự chủ cao, linh hoạt, mạnh dạn sáng tạo trong bài dạy chiếm không nhiều.

“

Tôi mong sách giáo khoa mới sẽ có sự định hướng trong mỗi bài dạy, bên cạnh yêu cầu cần đạt được quy định trong khung chương trình. Như vậy, những giáo viên có năng lực vẫn sẽ chủ động phát huy năng lực, sở trường của mình, nâng cao hiệu quả tiết dạy. Còn giáo viên trình độ chưa cao cũng sẽ tự tin hơn trong dạy học, không sợ bị sai định hướng.

Với độ tuổi là học sinh tiểu học, sách giáo khoa mới sẽ khắc phục được những bất cập về sử dụng ngữ liệu, đảm bảo được sự thân thiện, dễ hiểu, dễ nhớ, có tính nhân văn.

Cô Phạm Thị Hương - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thị trấn 2