(Baonghean) - Nhắc đến các bản: Định Tiến, Tà Cô, Kẻ Nính và Pà Cọ của xã Châu Hạnh (Quỳ Châu), ai cũng rùng mình bởi ở đó HIV/AIDS đang hoành hành. Nhưng từ vài tháng nay, những người nhiễm HIV ở đó đã tự nguyện thành lập CLB “Những người có HIV” để gửi vào đó những nỗi niềm, mong muốn.
Một ngày cuối tháng 6, tôi cùng anh bạn đồng nghiệp là người bản địa, bám con đường đất bụi mù gần 15 km, nối từ cuối Thị trấn Quỳ Châu đến bản Định Tiến, xã Châu Hạnh. Ngôi nhà đầu tiên chúng tôi bước chân vào là của chị Mạc Thị Hồng. Mặc dù lúc đó mới hơn 7 giờ sáng, nhưng trong căn nhà nền đất, xung quanh thưng bằng ván gỗ tuyềnh toàng ấy đã có khá nhiều người là thanh niên, phụ nữ, trẻ em. Chị Hồng vui vẻ giới thiệu: “Toàn bộ những người ngồi ở đây là thành viên của CLB “Những người có HIV” các anh ạ. Em là người quản lý CLB”.
Đến 8 giờ sáng, Hồng mang ra mấy ấm nước chè, bắt đầu cho buổi sinh hoạt CLB. Trước đó, Hồng đã phát cho mọi người các tài liệu, sách báo tuyên truyền về HIV/AIDS, mọi người chuyền cho nhau đọc. Nội dung buổi sinh hoạt chủ yếu là đọc tài liệu, thăm hỏi, động viên nhau và nhắc nhở mọi người nhớ uống thuốc đều đặn, đặc biệt là mọi người hãy “mình vì mọi người” cho xã hội bớt đi gánh nặng. Tôi thấy trên khuôn mặt của các thành viên hiện rõ sự ân hận, chứa chan niềm lạc quan cuộc sống.
 |
Các thành viên CLB “Những người có HIV” tham khảo các tài liệu tuyên truyền HIV tại nhà chị Mạc Thị Hồng.
Lô Văn Lục (SN 1985) tâm sự: “Em cưới vợ cách đây 3 năm. Khi đứa con gái đầu lòng sinh ra được 1 tuổi, thấy nó sốt cao liên tục, sút cân, nổi nhiều mụn… nên vợ chồng đưa cháu đi xuống Vinh xét nghiệm và kết quả là cháu bị nhiễm HIV. Sau đó cả vợ chồng xét nghiệm và kết quả cũng dương tính HIV. Bây giờ hoàn cảnh gia đình rất bi đát, cả nhà sinh sống trong căn lều nhỏ bé, sức khỏe của vợ chồng yếu dần, cuộc sống hàng ngày phụ thuộc vào những ngày công rẻ mạt, nơi vùng đất “chó ăn đá, gà ăn sỏi” này. Sau khi cưới vợ, có một lần theo bạn tiêm chích hêrôin. Em nghĩ đó chính là nguyên nhân khiến mình bị nhiễm HIV. Bây giờ hàng tháng em xuống Thành phố Vinh, hoặc xuống Nghĩa Đàn lấy thuốc về uống đều đặn ngày 2 lần, và tham gia vào CLB “những người có HIV” để sống tích cực hơn”.
Trong số những người ngồi trong “mái nhà chung” này tôi thấy có một người đàn ông đứng tuổi nhất, từ đầu đến cuối buổi sinh hoạt ngồi trầm tư, chăm chú đọc tài liệu. Hỏi chuyện, anh tâm sự: Tôi là Lim Văn Tương, sinh năm 1965, ở bản Định Tiến, vợ chồng sinh được 4 người con, 2 trai, 2 gái, trong đó 2 con gái sau ngoan ngoãn, chăm học. Hiện nay một đứa chuẩn bị tốt nghiệp Trường Đại học Nông nghiệp 1 và 1 đứa đang sinh viên Trường Cao đẳng Tài chính Kế toán Hà Nội. Ở mấy bản này từ trước đến nay chưa có con em nào thi đậu đại học, nên đây là niềm vui cho gia đình và dân bản. Mỗi tháng vợ chồng phải kiếm cho được 3 – 4 triệu đồng gửi cho 2 đứa con ăn học rất vất vả. Vậy mà cách đây 2 năm, một lần uống rượu với bạn bè, trong lúc không làm chủ được bản thân, tôi đã chích hêrôin. Khi thấy sức khỏe của mình giảm sút và có nhiều triệu chứng bất thường, tôi bắt xe khách xuống Vinh tìm địa chỉ xét nghiệm và kết quả dương tính với HIV. Cầm kết quả xét nghiệm đó về nói với vợ con, ai cũng buồn chán và không khỏi trách cứ cha. Nhưng rồi mọi thành viên trong gia đình cũng thông cảm và động viên tôi để giữ gìn sức khỏe, sống hòa đồng với mọi người. Giờ đây tôi tham gia vào CLB “những người có HIV” mỗi khi họp CLB là tôi đều có mặt nhắc nhở mọi người hãy sống vì chính bản thân chúng ta và cho cả cộng đồng xã hội.
Chị Mạc Thị Hồng cho biết. Đến ngày 27/6, CLB đã có 54 thành viên, gồm 39 nam, 15 nữ, trong đó có 2 trẻ em. Theo Hồng thì hiện nay còn nhiều người nhiễm HIV chưa tham gia CLB. Nói về bản thân mình, Hồng tâm sự: “Vợ chồng cưới nhau được 1 đứa con gái thì chồng chết do nhiễm HIV/AIDS cách đây 2 năm. Bây giờ bản thân mình cũng dương tính HIV, nhiều lúc nghĩ chán đời, muốn chết đi, nhưng còn có đứa con may mà không nhiễm HIV nên mình cần phải sống để nuôi con ăn học”.
Ông Lim Chí Nghĩa – Bí thư chi bộ bản Định Tiến, cho biết: Bản có 83 hộ, 480 nhân khẩu, 100% là dân tộc Thái. Tỷ lệ hộ đói của bản chiếm hơn 70%. Căn nguyên dẫn đến người dân ở đây nhiễm HIV là xuất phát từ những năm 1995 – 1996, một số người từ dưới xuôi lên khai thác gỗ đã rủ rê con em chích hút ma túy, để lại hậu quả khôn lường. Trong khi đó công tác tuyên truyền HIV/AIDS ở đây còn nhiều hạn chế, dẫn đến người dân không hiểu gì để đề phòng, ngăn ngừa HIV/AIDS. Bản Định Tiến bây giờ chia tách thành 2 bản: Định Tiến và Tà Cồ. Ông Nghĩa đếm đầu ngón tay cho biết, đến nay cả 2 bản Định Tiến và Tà Cồ đã có 20 người chết vì nhiễm HIV/AIDS.
Còn ông Hà Văn Linh – Trưởng bản Pà Cọ cho biết, đến nay bản đã xác định 37 người nhiễm HIV/AIDS, trong đó 8 người đã chết. Chị Mạc Thị Hồng, khẳng định: Con số 54 người tham gia CLB “Những người có HIV” chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số những người đang nhiễm HIV tại 4 bản này. Bởi vì những đối tượng nhiễm HIV có suy nghĩ tiêu cực là không tham gia CLB. Đây chính là nguy cơ làm gia tăng số người nhiễm HIV ở Châu Hạnh. Không những thế, do đối tượng nhiễm HIV đang nghiện ma túy nhiều nên tình hình an ninh trật tự luôn bất ổn, thường xuyên mất cắp vặt tại các gia đình. Đã nhiều năm nay bản thành lập tổ tự quản, tổ hòa giải, thường xuyên theo dõi, vận động người dân nhắc nhở con em mình đừng đi theo con đường sa đọa, nhưng xem ra nhận thức của người dân rất hạn chế.
Gần như 100% số gia đình có người nhiễm HIV/AIDS là hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt đối với những vợ chồng trẻ đều nhiễm HIV lại càng bi đát, bởi sức khỏe của họ ngày càng suy kiệt, việc làm không có, ruộng vườn ít, không đảm bảo được lương thực… cuộc sống của họ chủ yếu dựa vào những ngày công rẻ mạt. Trong buổi sinh hoạt CLB, các thành viên đề xuất địa phương quan tâm mở một xưởng mộc dân dụng, hoặc nghề gì đó phù hợp với khả năng, ở đó các thành viên sẽ học hỏi lẫn nhau, làm ra sản phẩm, hàng ngày có việc làm là vui. Họ cũng mong Nhà nước đưa thuốc về Trung tâm Y tế huyện Quỳ Châu để tiện đi lại, giảm chi phí, từ đó những người có HIV được uống thuốc đều đặn. Mong muốn cuối cùng là trong các buổi sinh hoạt của CLB có sự tham gia của cán bộ bản, chính quyền địa phương, hoặc ngành nào đó, để họ được động viên và đề xuất những nguyện vọng.
Ông Nghĩa, Bí thư chi bộ bản Định Tiến cho biết thêm, vấn đề cấp thiết hiện nay là địa phương phải tăng cường lực lượng an ninh tại 4 bản này.
Ở 4 bản Định Tiến, Tà Cô, Kẻ Nính và Pà Cọ của xã Châu Hạnh, cuộc sống người dân còn rất khó khăn; nhiều hộ sau khi được chia đất lâm nghiệp đã bán cho người khác, trong khi đất trồng lúa rất ít, không đảm bảo được lương thực. Do vậy, chính quyền địa phương từ xã đến huyện cần quan tâm tạo điều kiện cho dân bản ổn định cuộc sống. Nhưng trước mắt, các cấp, các ban, ngành, đoàn thể cần tích cực vào cuộc, ngăn chặn cơn “bão HIV/AIDS” thì dân bản mới yên lòng.
