Thị trường hàng “xách tay”: thả nổi!

(Baonghean) - Hàng xách tay có thể là bất cứ thứ gì: Những lọ nước hoa, bộ mỹ phẩm mang về từ Pháp, Hồng Kông; một chiếc điện thoại di động mới ra mắt được đưa về từ Singapore hay thậm chí là dăm hộp sữa trẻ em theo đường hàng không từ Nhật... Hàng về nhỏ giọt, giá không hề rẻ nhưng vẫn đắt khách. Và ngay cả khi sản phẩm chính hãng đã có mặt tại Việt Nam, thì " hàng xách tay" vẫn không ngừng "đổ bộ" vào thị trường.

Tìm đến một cửa hàng chuyên bán đồ "xách tay" trên đường Nguyễn Văn Cừ (TP Vinh), khi chúng tôi hỏi cửa hàng có nước hoa "xịn" không, ngay lập tức cô nhân viên bán hàng hào hứng giới thiệu, tại đây gần như có đầy đủ các loại nước hoa đến từ những thương hiệu nổi tiếng như CK, Gucci, BLV Gari, Chanel, Bubbery... với giá từ 700.000 đồng đến vài triệu đồng một lọ. Tại một số siêu thị mini treo biển chuyên hàng Nhật, Hàn, Thái không chỉ dừng lại ở mặt hàng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, sữa, mà cả bỉm, nước xả vải, bia, bánh kẹo … cũng có hàng "xách tay".

Đặc điểm chung của các siêu thị hàng ngoại là diện tích nhỏ, chỉ 30- 60m2 nhưng bày bán rất nhiều chủng loại hàng hóa, mà không có hướng dẫn bằng tiếng Việt, không có tem, nhãn phụ, tem nhập khẩu nên người mua khó lòng biết tên, địa chỉ doanh nghiệp sản xuất cũng như thông tin, chất lượng sản phẩm... Nhưng theo giới thiệu của người bán thì "những mặt hàng xách tay đều có chất lượng vượt trội".

Quầy bán hàng Thái Lan trên đường Hồng Bàng (TP Vinh).

Từ lâu, hàng xách tay xuất hiện trên thị trường thông qua các đại lý hay các cá nhân bán lẻ để chuyển đến tay người tiêu dùng (NTD). Tại Thành phố Vinh, hàng xách tay tuy không được bày bán rộng rãi nhưng cũng được nhiều NTD quan tâm. Người mua sản phẩm và chỉ nắm thông tin sản phẩm thông qua lời giới thiệu của người bán mà không hiểu rõ về hãng sản xuất, nguồn gốc, chất lượng...

Chị Hồ Hương ở khối Tân Tiến, phường Hưng Bình bộc bạch: "Tôi có cô bạn chuyên bán hàng Thái Lan như quần áo, mỹ phẩm, hàng gia dụng… Theo lời cô bạn thì hàng được người thân trong gia đình đưa từ Thái Lan về, chất lượng tốt hơn hàng trong nước. Mặc dù giá có cao hơn nhưng qua nhiều lần sử dụng tôi thấy có chất lượng nên thường chọn mua". Bà Lê Thị Loan, ở khối 3, phường Bến Thủy cũng cho hay: "Cách đây không lâu, tôi có đến khám bệnh tại một phòng khám tư nhân, được bác sĩ tư vấn dùng một loại thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân là Green Coffee. Theo lời bác sĩ đây là hàng xách tay từ Mỹ nên yên tâm chất lượng, có hiệu quả ngay sau 1 tháng sử dụng. Tôi đã uống hết 2 hộp, bước đầu thấy khả quan, nhưng không biết sản phẩm này có hại cho sức khỏe hay không".

Một trong những mặt hàng xách tay đang được giới trẻ ưu chuộng hiện nay là điện thoại di động nhập từ Hàn Quốc, Úc, Mỹ… có mẫu mã đẹp, tính năng hiện đại với giá cả phù hợp nhiều đối tượng khách hàng, như Sam Sung F1 có giá khoảng 3,5 triệu đồng/chiếc, F2 5,6 triệu đồng/ chiếc, Sky có giá 4,5 triệu đồng/chiếc; iPhone 3 8GB có giá 3,2- 3,5 triệu đồng/chiếc…

Anh Nguyễn Hoàng Long, chủ một cửa hàng điện thoại di động trên đường Minh Khai cho biết: "Khách hàng tìm đến hàng xách tay bởi những ưu điểm mà hàng chính hãng khó lòng đáp ứng, như cập nhật nhanh chóng những sản phẩm mới ra mà trong nước chưa có; nhiều đồ lạ, độc và đẹp với các thương hiệu hay phiên bản không dành cho thị trường kém tiềm năng như Việt Nam. Những sản phẩm điện tử cao cấp thông qua chính hãng thường theo kiểu "nhỏ giọt ". Như siêu phẩm iPhone 5 của Viettel và Vinaphone, khi có mặt đầu tiên trên thị trường chỉ sau 3 tuần bán ra, cả hai nhà mạng đều công bố hết hàng hoặc thiếu một vài phiên bản khiến người dùng buộc phải mua hàng xách tay.

Gắn mác "ngoại nhập”, được mang về theo đường hàng không, từ lâu, các sản phẩm "sữa xách tay” đã được một bộ phận người tiêu dùng tín nhiệm và ưa chuộng, bất chấp những nghi ngại về nguồn gốc cũng như chất lượng sản phẩm. Trong khi đó, công tác quản lý, thanh kiểm tra với mặt hàng này lại gần như đang bị buông xuôi. Dọc các tuyến đường Nguyễn Thái Học, Nguyễn Văn Cừ, Hồ Tùng Mậu (TP Vinh)… không khó để người tiêu dùng tìm cho mình các sản phẩm sữa hợp ý; đa dạng về chủng loại, nguồn gốc, được phân chia phù hợp với lứa tuổi cần dùng, giá cũng chênh lệch tùy theo độ tuổi, thể tích như sữa. Các loại sữa này đều nhập theo con đường không chính thống, được quảng cáo là do người thân mang về nên đảm bảo chất lượng cũng như giá thành rẻ hơn hàng nhập khẩu chính thống.

Tuy nhiên, thông tin từ một báo cáo khảo sát của Cục VSATTP (Bộ Y tế) là rất đáng lo ngại: Chỉ có 1% nguyên nhân sữa kém chất lượng xuất phát từ nhà sản xuất, trong khi có tới 72% từ việc bảo quản không đúng quy định của các cấp đại lý. Rõ ràng, khâu vận chuyển, bảo quản của mặt hàng sữa xách tay không thể tuân thủ đúng quy trình, do đó, chất lượng bị ảnh hưởng là điều hoàn toàn dễ xảy ra.

Theo lãnh đạo Chi cục Quản lý thị trường, hàng " xách tay" phần lớn là hàng trốn thuế, không có đăng ký kinh doanh, không hóa đơn chứng từ, không có quy định về giá. Chính từ hình thức bán trao tay, người bán tự đề ra mức giá áp dụng cho sản phẩm và bán lại cho người mua để thu lợi.

Việc sử dụng hàng xách tay tiềm ẩn nhiều nguy cơ, rủi ro cao, bởi không có một tài liệu nào chứng nhận nguồn gốc xuất xứ và không được cơ quan, tổ chức nào kiểm định chất lượng. Ngoài nguy cơ mua phải hàng giả, hàng nhái, do không được bảo quản, vận chuyển đúng quy trình đối với mặt hàng thực phẩm nên chất lượng có thể bị ảnh hưởng.

Và trong bất kỳ trường hợp nào, khi xảy ra vấn đề gì thì người bán hay người mua đều không biết tìm đến đâu để khiếu nại.

Ngọc Anh