Thông điệp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gửi tới Mỹ

(Baonghean) - Đến hẹn lại lên, Đối thoại kinh tế và chiến lược Mỹ - Trung lần thứ 6 lại được tổ chức trong 2 ngày (9 - 10/7) tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Trái với thông thường, kết quả của kỳ đối thoại lần này dường như bị lu mờ trước hàng loạt vấn đề phức tạp trong quan hệ Mỹ - Trung hiện nay. Không những thế, dư luận để mắt nhiều hơn tới những thông điệp mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gửi tới Mỹ tại phiên khai mạc Đối thoại lần thứ 6 này.

Đối thoại An ninh chiến lược Trung Quốc - Mỹ tại Bắc Kinh. Ảnh: TTXVN

Những lời “có cánh” mà nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình dành cho Ngoại trưởng Mỹ John Kerry không “nổi bật” bằng 3 câu nói của Chủ tịch Trung Quốc tại phiên khai mạc Đối thoại kinh tế và chiến lược Mỹ - Trung lần thứ 6. “Nếu Trung – Mỹ đối đầu sẽ dẫn đến thảm họa cho hai nước và cả thế giới”, lời khẳng định đầu tiên của Chủ tịch Tập Cận Bình khiến hàng loạt hãng thông tấn, báo chí như AFP, Bloomberg hay Bưu điện Washington cũng như nhiều nhà nghiên cứu chiến lược quốc tế hôm nay đưa ra nhận định. Đây là mũi tên 2 đích dành cho Mỹ. Cái đích đầu tiên là nhấn mạnh tầm quan trọng của cái bắt tay Mỹ - Trung. Và đích thứ 2 là bao hàm ngụ ý “đe dọa”, bởi trước đó, giới chức Mỹ có nhiều tuyên bố phản ứng gay gắt trước những động thái “gây hấn” của Trung Quốc ở Biển Đông và Hoa Đông.

Thông điệp thứ 2 mà Bắc Kinh gửi tới Washington là sự khẳng định “Lợi ích của hai nước trở nên gắn kết với nhau hơn bao giờ hết”. Nhật báo Hoa Nam của Trung Quốc bình luận: “Quan hệ Trung – Mỹ đã trở thành quan hệ cộng sinh. Trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, việc sở hữu một lượng lớn trái phiếu ở Mỹ của Bắc Kinh và việc Mỹ ngày càng cần có sự hợp tác của Trung Quốc đã khiến 2 nước lệ thuộc vào nhau ngày càng nhiều”. Trong vai trò “chủ nợ” và dưới áp lực của giới doanh nghiệp, Trung Quốc không thể để kinh tế Mỹ “lún sâu” và trái lại phải càng thúc đẩy hợp tác thương mại. Năm ngoái, tổng kim ngạch song phương đạt giá trị trên 520 tỷ USD, đầu tư song phương đạt 100 tỷ USD, có 41 tỉnh, thành và thành phố của hai nước thiết lập quan hệ thân hữu. Về phía Mỹ, cho dù còn nhiều bất đồng về chuyện tỷ giá hay vụ tin tặc thương mại song Mỹ vẫn phải “lệ thuộc” nhiều vào Trung Quốc. Và kinh tế hiện vẫn được coi là chiếc phao có thể giữ quan hệ song phương không rơi vào một thời kỳ chiến tranh lạnh mới.

Thông điệp cuối cùng Chủ tịch Trung Quốc dành cho Mỹ là “Chúng ta phải tôn trọng lẫn nhau và đối xử bình đẳng với nhau cũng như tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và quyền lựa chọn con đường phát triển của mỗi nước. An ninh châu Á tốt nhất nên để cho người châu Á”. Giáo sư Jonathan D. London, giảng viên Khoa Nghiên cứu quốc tế và châu Á, Đại học Thành thị Hồng Kông cho rằng: Thông điệp của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình là một sự nhắc khéo Mỹ không nên can dự vào châu Á. Giáo sư London dẫn lời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong bài phát biểu mới đây khẳng định rằng: “Quan niệm (một nước) có thể thống trị những quan hệ quốc tế đã thuộc về một kỷ nguyên khác” và “những nỗ lực như thế tất sẽ thất bại”.

Theo Giáo sư London, luận điểm này hướng vào Mỹ song lại “ngoại lệ” với Trung Quốc khi hành động của Bắc Kinh thời gian qua gây căng thẳng ở biển Đông và Hoa Đông, rõ ràng là “mâu thuẫn hoàn toàn” với những tuyên bố của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình. Và bởi thế “thông điệp” này của Trung Quốc đã không thuyết phục được cộng đồng quốc tế và đặc biệt là chính các nước châu Á, kể cả những quốc gia tạm thời chưa có xung đột với Trung Quốc. Thực tế, trong 2 ngày đối thoại vừa qua, phía Mỹ đã không ngần ngại chỉ trích hành vi gây hấn của Trung Quốc. Theo các chuyên gia, mặc dù Mỹ không có một hiệp ước quốc phòng với Việt Nam như Nhật Bản và Philipinnes, nhưng Mỹ chắc chắn sẽ không làm ngơ trước hành động ngang ngược của Trung Quốc. Trước bài phát biểu “đầy ngụ ý” của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình, dư luận đang chờ đợi giới chức Mỹ lên tiếng về những thông điệp này.

Ngân Giang