Thực hiện nghiêm cơ cấu giống và thời vụ
Đã vào đầu tháng 5, nếu những năm trước, thời điểm này lúa xuân đã và đang trổ bông thì năm nay, do rét đậm rét hại kéo dài, cây lúa hiện mới bắt đầu làm đòng. Do đó, quỹ thời gian cho sản xuất vụ hè thu là rất hạn hẹp.
Ngoài những khó khăn về nguồn điện, nguồn nước, giá vật tư tăng cao v.v., thì việc giải bài toán thời vụ được xem là một trong những giải pháp quyết định đến một vụ hè thu thắng lợi.
Từ những căn cứ thực tế, ngành nông nghiệp đã xác định khung thời vụ thu hoạch an toàn của vụ hè thu. Cụ thể, khoảng 23.600 ha vùng hè thu chạy lụt (tập trung ở Diễn Châu, Yên Thành, Quỳnh Lưu, Nghi Lộc, Hưng Nguyên) bắt buộc phải thu hoạch trước ngày 5-9; vùng hè thu thâm canh thu hoạch chậm nhất là 15-9. 
Chăm sóc lúa hè thu ở Hưng Nguyên.
Thực tế, qua 28 năm sản xuất vụ lúa hè thu ở Nghệ An, cho thấy, để đảm bảo an toàn trước mùa mưa lụt, cơ cấu giống lúa trong vụ này phải là giống càng ngắn ngày càng tốt, được gieo cấy càng sớm càng tốt.
Từ đó, với hơn 23 nghìn ha hè thu chạy lụt thì nên gieo cấy các giống lúa có thời gian sinh trưởng dưới 100 ngày như các giống lúa thuần Vật tư-NA1, nếp 352 và một số giống lúa lai nội như Việt lai 20, Việt lai 24...
Hiện tại, đã có khoảng 685 tấn lúa giống có thời gian sinh trưởng dưới 100 ngày được nhập về,trong đó lúa lai khoảng 400 tấn (gồm Việt lai 20, Việt lai 24, Q.ưu 6, PAC 807) và lúa thuần 285 tấn (gồm Vật tư NA1, PC6, nếp 352). Các doanh nghiệp cung ứng cũng có thể nhập bổ sung một số giống có thời gian sinh trưởng ngắn mới được phép sản xuất thử là QR1, Thiên ưu 128, Thiên ưu 998 v.v. nếu các địa phương có kế hoạch đăng ký sớm.
Với những vùng cao và vùng ít bị ngập lụt hơn, có thể sử dụng các giống lúa năng suất cao, thời gian sinh trưởng dưới 110 ngày như Q.ưu 1, Khải phong số 7, các giống lúa thuần Vật tư-NA2, Đắc ưu 11, Thiên nguyên ưu 16, hương thơm số 1, Bắc thơm số 7, nếp 97, nếp 87 v.v.
Đặc biệt lưu ý với những diện tích này, nếu phải cấy muộn thì sử dụng các giống ngắn ngày theo cơ cấu vùng diện tích chạy lụt. Riêng những địa phương có đồng đất cao vàn rất ít khi bị lũ lụt, có điều kiện thâm canh thì ngoài các giống trên, nên sử dụng các giống lúa vừa có năng suất cao, vừa có chất lượng tốt để tăng giá trị sản xuất như Q.ưu 6, Bio 404, Nhị ưu 838, Kim ưu 725...
Theo các chuyên gia nông nghiệp, năm nay lúa xuân sẽ trổ vào 20- 25/5 và gặt rộ từ 20-25/6, trong lúc khung thời vụ an toàn bình thường là gieo cấy trước 5/6 và thu hoạch trước ngày 10/9. Do đó, bắt buộc phải cấy mạ già để tranh thủ thời gian sinh trưởng và phát triển của cây lúa. Giám đốc Sở NN và PTNT- ông Nguyễn Thọ Cảnh cho biết:
Năm nay, do tính thời vụ căng thẳng, muốn lúa hè thu né tránh được lụt, bà con tuyệt đối không nên gieo thẳng, bởi như vậy sẽ kéo thời vụ về sau từ 15- 17 ngày và không thể tránh được mưa lụt ở thời kỳ lúa chín và thu hoạch.
Hiện tỉnh đã có quyết định về hỗ trợ kinh phí mua thuốc xử lý hạt giống (vùng đồng bằng và miền núi thấp hỗ trợ 50%, vùng núi cao 90% và hỗ trợ 100% tiền mua thuốc phun trừ rầy một đợt cho mạ khi có rầy xâm nhập hoặc trước lúc đưa ra ruộng cấy 2-3 ngày), nên các địa phương và bà con nông dân phải thực hiện triệt để việc xử lý hạt giống, phun trừ rầy theo hướng dẫn của cơ quan BVTV.
Đặc biệt, để đảm bảo thu hoạch đúng thời gian dự kiến, phải gieo mạ trên nền đất cứng hoặc rút khô nước khi mạ đủ lá để xúc cấy và làm đất kỹ để cấy mạ già giúp mạ không bị tổn thương khi cấy và phục hồi nhanh. Phải cấy tăng số cây mạ trong một khóm và tăng số khóm trên một diện tích tùy mức độ tốt xấu của đất và lượng đầu tư phân bón.
Ngoài ra, các địa phương cần chỉ đạo bà con nông dân tập trung bón lót đậm trước khi cấy, bình quân 4-5 tạ phân chuồng, 25- 30 kg phân NPK 8-10-3 và 3 kg đạm Ure/sào. Sau khi cấy mười đến mười hai ngày thì bón thúc tiếp 13-15 kg đối với các giống lúa thuần và 15-17 kg phân NPK 15-5-20 đối với các giống lúa lai./.
Phú Hương
