Tiếng khèn Mông nơi lưng chừng núi

Tôi bừng tỉnh giấc, cơ hồ như cái mệt mỏi sau một chặng đường dài tan ra, biến mất. Mở tung cửa sổ mặc cho sương núi ùa vào, tôi bỗng nghe tiếng khèn Mông từ đâu đó vọng tới. Tiếng khèn mỗi lúc càng thêm dập dìu, quấn quít, hối thúc tôi đi tìm...

Đêm ấy, cả bản Ca Nọi, xã Na Ngoi mở hội ăn mừng anh Lầu Nhìa Ma bỏ hút thuốc phiện. Bên ánh lửa bập bùng nơi lưng chừng núi Phu Xai Lai Leng, men rượu cần lâng lâng, sắc mặt chàng trai, cô gái Mông bừng đỏ, nhịp chân quyện với tiếng khèn. Mời tôi uống một hơi dài rượu cần, anh Lầu Nhìa Ma tâm tình: Ta nghiện thuốc phiện hơn mười năm nay. Nhờ có bộ đội Đoàn 4, bộ đội Đồn Biên phòng 545, cán bộ làng thanh niên lập nghiệp, cán bộ xã, thầy cô giáo trường cấp 1, cấp 2 Na Ngoi đến vận động, giúp đỡ, ta đã bỏ được thuốc phiện. Tết này ta làm nhà mới. Dân bản vui, dân bản mở hội mừng cho ta.

Chợ Tết ở bản Buộc Mú 1 (xã Na Ngoi - Kỳ Sơn)

Đại uý Nguyễn Sĩ Toàn công tác ở Phòng Chính trị Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 4 đi cùng tôi, góp lời: Cái ban chỉ đạo của "Bộ đội Dĩnh" mà Chủ tịch Lầu Và Chồng nói đến là Ban chỉ đạo xây dựng cơ sở do Đại tá Vi Văn Dĩnh, Đoàn trưởng Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 4 làm trưởng ban. Ban chỉ đạo được thành lập nhằm mục đích gắn kết sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng đóng quân trên địa bàn với cấp uỷ, chính quyền địa phương để cùng chung sức, chung lòng xây dựng Khu Kinh tế - Quốc phòng Kỳ Sơn.

Từ ngày ban chỉ đạo triển khai các tổ đội đi vào hoạt động, cả một vùng biên cương Phu Xai Lai Leng được tiếp thêm sức mạnh để chuyển mình. Bộ đội, giáo viên, thanh niên lập nghiệp, cán bộ xã ngày đêm bám bản. Lời nói đúng, việc làm đúng của các anh, các chị làm cho dân bản tin. Những cô gái người Mông vốn dè dặt, bẽn lẽn đã tập quân sự, đã quàng súng trên vai cùng bộ đội Đoàn 4, bộ đội Đồn Biên phòng 545 tuần tra biên giới.

Cái tai của phụ nữ người Mông đã nghe được cái phải, cái hay để cho cái miệng đã dám khuyên chồng, khuyên con không tái trồng cây thuốc phiện, bỏ nghiện hút, bỏ di dịch cư tự do... Chính sự đồng hành ấy đã làm nên điều kỳ diệu, đến nay đồng bào Mông ở Khu Kinh tế - Quốc phòng Kỳ Sơn tuyệt đối không tái trồng cây thuốc phiện. Số người bỏ hút thuốc phiện ngày càng nhiều.

Tết này cả một vùng biên cương Phu Xai Lai Leng, ai cũng biết chuyện của chị Xồng Y Chia ở bản Thẩm Hín (xã Nậm Càn). Đầu xuân năm trước, nghe lời rủ rê nên anh Và Thò Tua chồng chị Chia cứ nằng nặc đòi di cư. Tổ xây dựng cơ sở bản Thẩm Hín do Đội sản xuất 3 (Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 4) phụ trách nắm rõ điều đó đã vận động chị Xồng Y Chia thuyết phục chồng con ở lại. Lời nói hay, nói đúng của chị Xồng Y Chia như "mưa dầm thấm lâu", chồng con chị không chỉ từ bỏ hẳn ý định di cư mà còn tích cực vận động một số gia đình trong bản không di dịch cư tự do để chăm chỉ làm ăn xoá hết đói nghèo.

Đại tá Vi Văn Dĩnh, Đoàn trưởng Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 4, Trưởng ban chỉ đạo xây dựng cơ sở, tâm sự: Mỗi người trong ban, ở các tổ đều xem việc xây dựng cơ sở nơi vùng đất biên cương Phu Xai Lai Leng này như là việc của gia đình mình nên luôn trăn trở tìm hướng đi, hăng say làm việc không kể thời gian, thời tiết để Khu Kinh tế - Quốc phòng Kỳ Sơn chuyển mình thật nhanh, thật vững chắc".

Vùng đất biên cương Phu Xai Lai Leng nay đã có nhiều đồng lúa nước 2 vụ. Đồng bào Mông biết gieo mạ, biết cấy cây lúa thẳng hàng, thóc chứa đầy kho, bản làng rộn ràng tiếng máy xát. Bà con đã có nhiều tiền từ bán củ gừng, củ dong riềng...Sự phối hợp giữa Đoàn 4, Đồn Biên phòng 545, Làng Thanh niên lập nghiệp Na Ngoi xây dựng mô hình trồng lúa nước 2 vụ, trồng gừng, trồng dong riềng để dân bản học tập đã mang lại kết quả đó. Bước chân đồng hành của các anh bộ đội, của các thầy giáo, cô giáo đến tận từng nhà đã đưa hầu hết con em đồng bào Mông trong độ tuổi đi học đến trường...

Theo chân các anh bộ đội Đồn Biên phòng 545, bộ đội Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 4 và các chàng trai, cô gái Mông vượt dốc tuần tra lên mốc L10, vùng đất biên cương Phu Xai Lai Leng hôm nay tạnh ráo đến lạ. Những tia nắng ấm áp đánh thức hoa đào bừng nở. Tiếng khèn Mông đón Xuân dập dìu, báo hiệu một cái Tết bình yên và no đủ.

Hồ Lĩnh