Tránh tình trạng “treo đầu dê, bán thịt chó”
(Baonghean) - Việc cấp thẻ hành nghề cho nghệ sỹ trong thời gian qua được xem là vấn đề gây nhiều tranh cãi trong giới nghệ sỹ. Người cho đây là cơ hội để phân biệt “vàng”, “thau”; người cho đây là việc làm khó cho nghệ sỹ lẫn các nhà quản lý... Thế nhưng, tại địa bàn tỉnh ta, việc có thẻ của các nghệ sỹ sẽ là cơ sở cấp phép biểu diễn các chương trình nghệ thuật…
Sự đồng thuận của các nghệ sỹ
Đề cập đến sự thuận lợi của việc được cấp thẻ, các ca sỹ và các nhà quản lý tại các đoàn nghệ thuật tỉnh ta đều cho rằng: “Đó là việc làm cần thiết và rất có lợi cho những ca sỹ, nghệ sỹ được học hành bài bản”. Phó trưởng đoàn Ca múa nhạc dân tộc Trần Quốc Trung cho hay: “Việc cấp thẻ đối với các nghệ sỹ được biên chế vào các đoàn nghệ thuật tỉnh đều phụ thuộc vào danh sách do đoàn trình lên Sở. Đã là người của đoàn thì đương nhiên đã qua trường lớp. Và đó chính là thương hiệu cho các ca sỹ cuả đoàn khi biểu diễn các chương trình do các đơn vị tổ chức sự kiện mời ”. Các nghệ sỹ trẻ của đoàn nhận hợp đồng vào đoàn vì được phát hiện từ những vùng miền xa và được thu hút vào làm lực lượng kế cận. Lớp ca sỹ, diễn viên này có người đã qua trường lớp, cũng có người vào đoàn rồi mới được gửi đi đào tạo.
Theo Thế Anh, ca sỹ mới vào đoàn được hơn 2 năm và đã tốt nghiệp Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật, khoa Sư phạm nhạc, thì: “ Quyền lợi của ca sỹ đối với việc cấp thẻ ở địa phương mình dường như rất mơ hồ, vì bọn em đi biểu diễn thì đã có đoàn lo các khâu về thủ tục, và cũng ít khi đi hát ngoài nên cũng không quan tâm nhiều đến việc cấp thẻ. Nếu xét rộng ra cho các chương trình biểu diễn trên địa bàn tỉnh, thì việc cấp thẻ cũng có lợi. Các ca sỹ “xịn” khi có thẻ sẽ có trách nhiệm hơn!”.
Là ca sỹ hát dân ca được mến mộ, Quế Thương tâm sự cô thường được mời hát trong dịp đón các sự kiện của ngành, cơ quan và việc cô có thêm tấm thẻ hành nghề được xem là “thừa” khi cô đi đâu cũng được khán giả nhớ mặt, nhớ tên. Thế nhưng, đối với các nghệ sỹ, việc cào bằng những giọng ca không chuyên và những ca sỹ chuyên nghiệp là không nên, khi các chương trình đăng ký biểu diễn nghệ thuật ít nhiều còn có tình trạng ca sỹ hát nhép, ăn mặc phản cảm. Và việc cấp thẻ hành nghề là điều cấp thiết.
Toàn cảnh đêm diễn xiếc mới của Công ty TNHH Nhà hát của giấc mơ.
Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ có tới 60 diễn viên, trong đó có 7 NSƯT và 1 NSND. Việc cấp thẻ cho nghệ sỹ dường như là điều hiển nhiên. NSƯT Nguyễn Ngọc Ất - Giám đốc Trung tâm, cho biết: “Lâu nay, việc các ca sỹ không được đào tạo bài bản cũng nghiễm nhiên được giới thiệu là ca sỹ đã thành thông lệ trong các chương trình biểu diễn tại các địa phương. Bây giờ, có cái thẻ thì sẽ hạn chế tình trạng ấy xảy ra. Và các nghệ sỹ chân chính cũng “có giá” hơn”!
Cần có một chế tài kiểm duyệt
Năm 2012, có 57 chương trình biểu diễn của các đoàn nghệ thuật ngoại tỉnh, trong khi đó chỉ có hơn 10 chương trình biểu diễn của các đơn vị tư nhân. Đáng chú ý, vào ngày 22/9/2012, chương trình ca nhạc tạp kỹ của Công ty TNHH “Nhà hát của giấc mơ” đăng ký với Sở VH - TT & DL có tên: “Dạ tiệc sao” gồm những tiết mục hát và biểu diễn thời trang, hài kịch và một vài tiết mục xiếc thú. Thế nhưng, khán giả lại được xem một chương trình có tên “Xiếc mới”, bao gồm các tiết mục xiếc người, xiếc thú kém về chất lượng nghệ thuật và không đảm bảo an toàn cho khán giả. Chương trình đã gây dư luận xấu trong nhân dân về công tác quản lý, cấp phép biểu diễn của đơn vị sở tại. Việc ra đời của tấm thẻ hành nghề, được xem là “hành lang pháp lý” cho công tác kiểm duyệt và thẩm định chương trình nghệ thuật tại địa phương. Thế nhưng, công tác quản lý và chế tài xử phạt các chương trình “treo đầu dê bán thịt chó” đang có nhiều bất cập khi kiểm duyệt, cấp phép của Sở VH - TT & DL đang tuân theo quy trình cũ, xơ cứng. Nếu có ai vi phạm thì chỉ là phạt nguội.
Vé xem xiếc cho người lớn và trẻ em khác nhau.
Chị Chu Hoàng Yến, cán bộ phòng Quản lý văn hóa cho biết: “Việc cấp thẻ là một chế tài mới đối với công tác quản lý các chương trình nghệ thuật biểu diễn. Thế nhưng, nếu cấp thẻ không khéo thì sẽ xuất hiện tình trạng “lạng lách” mua bán thẻ, và lại có những ca sỹ không đạt chuẩn cũng được biểu diễn?”.
Bộ VH - TT & DL cho rằng, những người được cấp thẻ phải hội đủ ba điều kiện: Tư cách đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn và chưa từng bị thu hồi chứng chỉ hành nghề. Bộ dự định cấp hai loại thẻ. Loại thứ nhất, dành cho các nghệ sỹ được đào tạo tại các trường nghệ thuật và có danh hiệu. Loại thứ hai, dành cho các nghệ sỹ không được đào tạo, nhưng có năng khiếu và được công chúng yêu mến.
Đối với các NSND, NSƯT hay những nghệ sĩ được Nhà nước phong tặng danh hiệu, việc cấp chứng chỉ hành nghề là điều đương nhiên. Họ sẽ không phải làm hồ sơ để xin cấp thẻ như các nghệ sỹ khác… Nếu nghệ sỹ nào vi phạm trong hoạt động nghệ thuật, sẽ bị treo chứng chỉ hành nghề từ sáu tháng đến hai năm. Trường hợp vi phạm nặng, có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng cho đến biện pháp thu hồi thẻ.
Vì thế có thể nói, việc cấp thẻ cho nghệ sỹ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chính các nghệ sỹ tỉnh nhà!
Thanh Nga
