Triển vọng cho Bộ quy tắc ứng xử biển Đông
Cần có một điều khoản cụ thể cho việc giải quyết vấn đề bắt giữ tàu cá, ngư dân của các nước có tranh chấp chủ quyền ở biển Đông.
Đó là một trong những đề xuất của chuyên gia nổi tiếng Mark J.Valencia tại Trung tâm nghiên cứu Woodrow Wilson (Mỹ) cho Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). Theo dự kiến, ASEAN và Trung Quốc sẽ bắt đầu đàm phán về bộ quy tắc này trong tháng 1.2012. Những đề xuất của ông Valencia được đưa ra trong bài bình luận trên báo The Nation của Thái Lan. Trong đó, ông đánh giá có nhiều yếu tố sẽ góp phần cho sự thành công của quá trình đàm phán này như ASEAN đang tập trung xây dựng mô hình an ninh cho khu vực, sự đoàn kết trong khối và hướng phát triển quan hệ ASEAN - Trung Quốc. Trước đó, báo BusinessWorld dẫn lời Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cho hay: “Dự thảo COC sẽ được đưa ra trước tháng 7.2012”.
COC cần tái khẳng định về hoạt động hòa bình trên biển.
Ảnh minh họa: Đào Ngọc Thạch
The Nation dẫn lời ông Valencia nhấn mạnh: “Để bảo đảm tính toàn diện, COC nên bao trùm tất cả hoạt động từ thăm dò, khai thác, nghiên cứu khoa học cho đến hoạt động quân sự. COC nên tái khẳng định cam kết của các bên tuân thủ nguyên tắc và luật pháp quốc tế cũng như nguyên tắc đối xử với nhau trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng”.
Nhiều chuyên gia cũng nhất trí rằng COC phải không có điểm nào gây tổn hại quyền chủ quyền, quyền tài phán về lãnh thổ, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa hay các quyền và trách nhiệm của bất cứ bên nào theo Công ước LHQ về luật Biển. Bộ quy tắc cũng nên tái khẳng định mọi hoạt động trên biển chỉ nhằm mục đích hòa bình, không dùng vũ lực và đe dọa để tranh chấp cũng như bảo đảm quyền tự do đi lại theo luật pháp quốc tế. Ngoài ra, các bên cần cam kết tránh những hành động có thể khiến tình hình thêm phức tạp, đồng thời thông báo cho nhau về những hoạt động sắp diễn ra, gồm cả diễn tập quân sự trong những vùng biển “có vấn đề”.
Để COC có hiệu quả, theo chuyên gia Valencia, các bên nên ký một thỏa thuận kèm theo, trong đó cam kết tuân theo bộ quy tắc, phát triển cơ chế phát hiện vi phạm, đồng thời khuyến khích đối tác bên ngoài công nhận và tham gia COC.
Theo Thanh niên
