Trở về với Sách Trên Mây
Tô Giang, sinh năm 1978, từng là nhà báo trẻ đầy triển vọng. Nhưng những sai lầm tuổi trẻ đã đưa anh đến một "ngã rẽ tối", khiến anh rời bỏ quê hương để tìm kiếm ánh sáng nơi xứ người. Sau hành trình đầy sóng gió, Tô Giang trở về với không chỉ niềm tin mới vào cuộc sống, mà còn cả một dự án văn hóa, lan tỏa ánh sáng tri thức đến những vùng quê, bắt đầu từ chính nơi anh đã ra đi.
Lạc lối nơi đất khách
Là một người đam mê chữ nghĩa, Tô Giang từng làm việc tại Đài PT-TH Nghệ An, nơi anh gắn bó với những câu chuyện về quê hương. Nhưng áp lực cuộc sống, trăn trở và cả những điều khó nói đã đẩy anh vào những quyết định quan trọng đời mình. Năm 2013, Giang rời Việt Nam đến Úc với mong muốn đổi đời.
Tại xứ sở chuột túi, khi không thể tìm được một công việc ổn định, anh bị cuốn vào thế giới ngầm của những người trồng cần sa bất hợp pháp - nhóm mà dân gian vẫn gọi là “dân chăn mèo”. Ban đầu, những khoản thu nhập lớn từ công việc phi pháp này có vẻ như là lối thoát, nhưng đồng tiền đen tối đó lại kéo anh sâu hơn vào vực thẳm. Năm 2017, sau một phi vụ thất bại, Giang bị bắt và lĩnh án 30 tháng tù tại nhà tù Fulham, nơi anh buộc phải đối diện với những hậu quả của hành động mình. Đó là quãng thời gian tăm tối nhất, nhưng cũng là lúc anh bắt đầu hành trình đổi thay.
Trong nhà tù Fulham, thư viện trở thành nơi “trú ẩn” của Giang. Những cuốn sách không chỉ giúp anh thoát khỏi cảm giác tù túng, mà còn khơi dậy niềm hy vọng và khát vọng làm lại cuộc đời. Anh học Tiếng Anh qua từng trang sách, đọc về kinh tế, văn hóa và các kỹ năng sống. "Sách đã cứu rỗi tâm hồn tôi, dẫn dắt tôi thoát khỏi bi kịch cá nhân. Tôi nhận ra rằng nếu tôi không thay đổi, tôi sẽ mãi là một phần của bóng tối", Giang chia sẻ.
Sách không chỉ giúp Tô Giang xây dựng lại con người mình, mà còn chuẩn bị hành trang cho ngày anh trở về quê hương. Năm 2020, khi mãn hạn tù và bị trục xuất về Việt Nam, Tô Giang không còn gì ngoài những bài học từ quá khứ, một tâm hồn tổn thương và ý chí làm lại cuộc đời.
Về đến TP Vinh, nơi mẹ già đang nằm trên giường bệnh, Giang đối diện với thực tế phũ phàng: gia đình riêng tan vỡ, sự nghiệp tiêu tan. Nhưng cũng chính ở quê nhà, nơi từng là nguồn cảm hứng cho anh thời tuổi trẻ, Giang tìm thấy động lực để bước tiếp. Trong căn phòng nhỏ với ánh đèn đường hắt vào đêm đêm, anh bắt đầu viết. Từng dòng chữ như cách anh đối diện với chính mình, rút ra bài học từ những sai lầm và gửi gắm những cảm xúc chưa từng thổ lộ.
Sau 7 tháng, cuốn tự truyện “Đường xanh viễn xứ” ra đời, kể lại hành trình từ sai lầm đến tái sinh của chính Tô Giang. Cuốn sách không chỉ nhận được sự đón nhận nồng nhiệt trong nước mà còn được xuất bản bằng Tiếng Anh với tựa đề Herding Cats. Từ thành công ban đầu, anh tiếp tục viết “Nếu không có ngày mai” và “Bỗng dưng con mồ côi”, truyền tải những câu chuyện về lòng nhân ái và sự tha thứ. Tác phẩm của anh trở thành cầu nối giúp anh chia sẻ câu chuyện đời mình tại các trại giam, nơi anh kêu gọi quyên góp và tặng hàng chục tủ sách cho phạm nhân.
Sách Trên Mây
Không dừng lại ở việc viết, Tô Giang còn khởi xướng dự án “Sách trên mây”, một mô hình xe buýt sách di động. Ý tưởng này xuất phát từ niềm tin của anh rằng sách có thể thay đổi cuộc đời, như cách nó đã thay đổi anh. Dự án mang hơn 2.000 cuốn sách đến các vùng quê, trường học, và cộng đồng khó khăn, phối hợp tổ chức các buổi giao lưu để khơi gợi tinh thần đọc sách. Với anh, xe buýt không chỉ là một thư viện di động, mà còn là một không gian văn hóa, nơi mọi người có thể chia sẻ và học hỏi.
Mỗi chuyến xe đi, Tô Giang lại nhìn thấy hình ảnh của mình trong những người trẻ – những con người đang loay hoay tìm kiếm con đường của mình. Anh tâm niệm: "Sách không chỉ là tri thức, mà còn là chìa khóa mở ra cơ hội làm lại từ đầu”. Với mục tiêu bền vững, Giang đưa dự án lên các nền tảng trực tuyến như Shopee, Lazada, và TikTok để bán sách và gây quỹ, tiếp tục hành trình mang tri thức đến khắp mọi miền đất nước.
Trong buổi ra mắt sách “Bỗng dưng con mồ côi” và khởi động dự án “Sách Trên Mây” được tổ chức ngày 15/12/2024 tại TP Vinh, Tô Giang chia sẻ:
"Hạnh phúc đối với tôi là khi mình dám làm, dám chịu trách nhiệm và thực hiện những ước mơ trong cuộc sống. Trước đây, tôi không hiểu rõ ý nghĩa của hạnh phúc. Ngay cả khi tôi có rất nhiều tiền, tôi vẫn cảm thấy mông lung, không biết sống như thế nào. Có rất nhiều thứ, nhưng tôi cảm thấy chúng không có ý nghĩa. Tuy nhiên, tôi đã vượt qua được những giai đoạn khó khăn, thất bại, và đó chính là bước ngoặt giúp tôi nhận ra điều gì thực sự quan trọng trong cuộc đời.Lúc tôi rơi vào những khoảnh khắc tuyệt vọng, tôi cảm thấy mình bị bỏ rơi. Trong những lúc đó, tôi cảm nhận được sự cô đơn, lẻ loi, giống như đang ở trong một nhà tù. Nhưng chính trong bóng tối ấy, tôi đã tìm thấy ánh sáng. Tôi bắt đầu suy nghĩ về ý nghĩa cuộc sống và tìm ra con đường để thay đổi bản thân. Đó là khi tôi nhận ra mình phải mạnh mẽ hơn, phải thay đổi chính mình. Tôi đã bắt đầu học hỏi, đọc sách, và nhận thấy giá trị mà chúng mang lại.Tôi thấy rằng sách không chỉ là những lời khuyên hay để xoa dịu nỗi đau mà còn là kho tàng kiến thức quý báu".
"Chính sách đã giúp tôi vượt qua những khó khăn trong cuộc sống và tìm thấy hạnh phúc thật sự.Và tôi muốn lan tỏa hạnh phúc này cho mọi người. Tôi viết sách để chia sẻ những trải nghiệm và bài học mà tôi đã học được. Mặc dù những cuốn sách của tôi có thể chưa đủ nhiều, chưa đủ hay, nhưng tôi hy vọng rằng trong tương lai, tôi sẽ có thể viết thêm nhiều cuốn sách để khắc họa hình ảnh của hạnh phúc.Khi về Việt Nam, tôi thấy rằng có rất nhiều cơ hội để phát triển và chia sẻ những giá trị từ sách. Tôi đã tham gia vào các hoạt động như hội sách, thậm chí lang thang ở các con phố sách ở Sài Gòn. Tại đây, tôi nảy sinh ý tưởng về việc kết hợp sách với các hình thức mới mẻ để thu hút sự quan tâm của mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Tôi muốn biến những cuốn sách thành công cụ giúp mọi người thay đổi cuộc sống".
"Tôi tin rằng, nếu có thể kết nối được nhiều người đến với sách, chúng ta sẽ giúp họ tìm thấy con đường thay đổi bản thân.Tôi không muốn lãng phí thời gian vào những điều vô nghĩa, mà muốn mỗi ngày là một bước tiến về phía trước. Dù con đường phía trước còn nhiều khó khăn, tôi tin rằng chỉ cần kiên trì và nỗ lực, tôi sẽ đạt được những điều mình mơ ước.Tôi hy vọng rằng những gì tôi đang làm sẽ có thể giúp mọi người tìm thấy hạnh phúc và sự thay đổi trong cuộc sống. Và khi nhìn lại, tôi sẽ không hối tiếc vì bất cứ điều gì”.