Vai trò Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cách mạng tháng Tám

(Baonghean) - Thắng lợi Cách mạng tháng Tám năm 1945 và sự ra đời của nước Việt Nam mới là một trong những thắng lợi nổi bật vĩ đại nhất của Cách mạng Việt Nam trong thế kỷ XX, là mốc son chói lọi trong lịch sử ngàn năm của dân tộc Việt Nam. Thắng lợi đó gắn liền trực tiếp với công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Duyệt đội quân du kích ở các chiến khu về Hà Nội ngày 30/8/1945. Ảnh tư liệu

...Sau một thời gian nắm bắt tình hình trong và ngoài nước cũng như phong trào cách mạng đang diễn ra, Bác Hồ triệu tập và trực tiếp chủ trì Hội nghị T.Ư8 (khóa I) của Đảng, từ ngày 10 đến 19/5/1941. Tại hội nghị, Người phân tích và nhận định rằng, mặc dù phát xít Đức, Ý, Nhật đang mở rộng chiến tranh, chúng đánh vào Liên Xô và các nước đồng minh, nhưng nhất định chúng sẽ thất bại và đây là thời cơ lớn đối với cách mạng nước ta. Người nêu ra sự chuyển hướng chiến lược quan trọng, đó là tất cả tập trung cho nhiệm vụ giải phóng dân tộc. Lúc này, phải giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc, đặt nhiệm vụ chống đế quốc trước, nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. Chủ trương đó đã nhanh chóng đi vào cuộc sống, đã thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh của mọi tầng lớp nhân dân chống lại bè lũ cướp nước và bọn tay sai, mở đầu cho phong trào quần chúng đứng lên làm Cách mạng tháng Tám.

Điều có tính chất quyết định cho thắng lợi Cách mạng tháng Tám năm 1945 là việc Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh. Cùng với sự ra đời của Mặt trận Việt Minh là sự phát triển mạnh mẽ của các đoàn thể trong mặt trận như Nông dân cứu quốc, Công nhân cứu quốc, Thanh niên cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc, Nhi đồng cứu quốc… Dưới ngọn cờ của Mặt trận Việt Minh và hiệu triệu “cứu quốc” của các đoàn thể, mọi tầng lớp nhân dân yêu nước được tập hợp đoàn kết lại, lôi cuốn mạnh mẽ vào phong trào đứng lên đánh đổ thực dân xâm lược giành độc lập tự do. Có thể nói, sự ra đời của Mặt trận Việt Minh là yếu tố quyết định cho thắng lợi Cách mạng tháng Tám.

Để làm cơ sở và nòng cốt cho đấu tranh chính trị, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cho xây dựng lực lượng vũ trang. Đầu tiên là thành lập đội vũ trang Cao Bằng, làm nhiệm vụ bảo vệ căn cứ cách mạng, huấn luyện chính trị quân sự cho các đội tự vệ, dân quân du kích địa phương, hậu thuẫn cho các cuộc đấu tranh của quần chúng. Tiếp đến để đáp ứng yêu cầu phát triển của cách mạng, Hồ Chí Minh quyết định thành lập đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân (ngày 22/12/1944). Ngay sau khi thành lập đội đã gây được tiếng vang lớn với chiến thắng diệt gọn 2 đồn địch ở Phay Khắt và Nà Ngần. Uy tín của đội lan tỏa khắp cả nước và nhiều địa phương cũng đã chủ động thành lập các đội vũ trang. Để đẩy mạnh việc chuẩn bị khởi nghĩa, Người cùng T.Ư Đảng đã tổ chức Hội nghị quân sự Bắc Kỳ thống nhất sáp nhập các lực lượng vũ trang thành Việt Nam giải phóng quân và đặt nhiệm vụ quân sự lên hàng đầu. Cùng với lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang không ngừng lớn mạnh đã tạo điều kiện vô cùng quan trọng cho thắng lợi của Cách mạng tháng Tám.

Một trong những sáng tạo về tập hợp lực lượng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đó là tranh thủ sự ủng hộ quốc tế. Người đã triển khai nhiều hoạt động ngoại giao dồn dập nhằm tranh thủ mọi lực lượng ở ngoài nước. Người đã trực tiếp gặp Chu Ân Lai đại diện cho Đảng Cộng sản Trung Quốc để bàn phối hợp hoạt động cách mạng giữa hai nước, cử người đi Diên An để mở rộng quan hệ quốc tế, củng cố đường dây liên lạc với Quốc tế Cộng sản… Tháng 2/1942, Người đích thân đi Trung Quốc gặp đại diện chính phủ Tưởng. Người đã tham gia cải tổ tổ chức người Việt ở Trung Quốc, đó là Việt Nam cách mạng đồng minh hội, nhằm tranh thủ, phân hóa lôi kéo những người yêu nước trong tổ chức người Việt đứng về phía cách mạng. Người đã quyết định gặp đại diện Mỹ ở Côn Minh đã bàn phương thức hợp tác Việt Minh - Mỹ. Thực hiện kế hoạch hợp tác vô cùng nhạy cảm đó, Mỹ đã giúp Việt Nam một số súng đạn, thuốc men, điện đài và cả một số quân tình nguyện để huấn luyện cho lực lượng vũ trang Việt Nam về sử dụng vũ khí, điện đài, về kỹ thuật quân sự. Những hoạt động quốc tế đó đã góp phần vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám.

Tháng 8/1945, phát xít Đức đầu hàng Đồng minh, ở Đông Dương quân đội Nhật hoảng loạn, phong trào cách mạng cả nước sôi sục, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định lúc này thời cơ đã đến, dù hy sinh tới đâu cũng phải dành cho được độc lập dân tộc. Đáp ứng lời kêu gọi của Người, triệu người như một, đứng lên tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa thành công. Ngay sau thắng lợi, Người đã kịp thời soạn thảo “Tuyên ngôn độc lập” và ấn định ngày 02/9/1945 là ngày ra mắt quốc dân, tuyên bố sự ra đời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Thành công của Cách mạng tháng Tám là kết quả của một quá trình tổ chức lực lượng, chuẩn bị các điều kiện, đến nắm bắt thời cơ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong đó vai trò đặc biệt quan trọng là Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Hoàng Duy (Hà Tĩnh)