Vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây nước “nhiễm axit” ở hầm lò Công ty TNHH Thiếc Hà An

Nước “nhiễm axit” vẫn tràn ra ngoài

Tình trạng bất thường nước “nhiễm axit” từ hầm lò của Công ty TNHH Thiếc Hà An tràn ra bên ngoài được Báo Nghệ An ngày 24/10/2024 phản ánh qua bài viết “Hầm lò của Công ty Thiếc Hà An vẫn có nước “nhiễm axit” tràn ra môi trường???”.

Trước đó, vào ngày 30/9/2024, khi phát hiện tình trạng nước tràn bất thường từ hầm lò số 1 ra bên ngoài, Công ty TNHH Thiếc Hà An đã thông tin đến UBND huyện Quỳ Hợp qua Báo cáo số 42/BC-THA. UBND huyện Quỳ Hợp sau đó đã tổ chức Đoàn công tác kiểm tra, xác định tại vị trí cửa lò số 1 (tọa độ x = 2146006, y=534956) có nguồn nước tự chảy từ trong cửa hầm lò ra bên ngoài với lưu lượng lớn. Nguồn nước có màu trắng đục, khi sử dụng giấy quỳ tím để kiểm tra cho thấy nước có hàm lượng axit cao (PH <3). Đoàn công tác đã vào sâu trong hầm lò kiểm tra nhưng không phát hiện được điểm phát sinh nguồn nước, cũng không thể xác định có liên quan đến hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản hay không?

UBND huyện Quỳ Hợp sau đó đã tổ chức kiểm tra đột xuất tại các hầm lò khai thác của Công ty TNHH MTV Kim loại màu Nghệ Tĩnh (ở phía trên khu mỏ của Công ty TNHH Thiếc Hà An), nhưng vẫn không phát hiện được nguyên nhân.

Xác định đây là hiện tượng bất thường, nếu không tìm ra nguyên nhân để xử lý, để chảy ra môi trường sẽ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân (nguồn nước này là nguồn nước đầu vào của Nhà máy Nước thị trấn Quỳ Hợp), nên UBND huyện Quỳ Hợp đã báo cáo, kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan kiểm tra xác định rõ nguyên nhân gây nên tình trạng bất thường trên, có biện pháp xử lý dứt điểm.

Vào ngày 16/10/2024, tại Văn bản số 6090/UBND-NN, UBND tỉnh có ý kiến: “Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với UBND huyện Quỳ Hợp và các cơ quan liên quan khẩn trương kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân và có biện pháp xử lý đảm bảo không để xảy ra ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân…”.

9h30′ ngày 12/11/2024, đoàn công tác do Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì đã tổ chức kiểm tra khu vực hầm lò của Công ty TNHH Thiếc Hà An tại khu vực mỏ thiếc Suối Bắc, xã Châu Hồng và xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp.

Tại thời điểm kiểm tra, Công ty TNHH Thiếc Hà An đang dừng các hoạt động khai thác và chế biến quặng, khu vực mỏ chỉ có một số công nhân quản lý mỏ, bảo vệ và vận hành hệ thống xử lý nước thải phát sinh từ hầm lò số 1. Kiểm tra vị trí cửa hầm lò số 1, có nguồn nước màu trắng đục tự chảy từ trong cửa hầm lò ra bên ngoài. Đoàn công tác đã vào hầm lò để kiểm tra, nhưng dù vậy vẫn không phát hiện được nguyên nhân phát sinh nguồn nước bất thường.

Địa phương lo lắng

Cùng đoàn công tác Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, trước thực trạng nước “nhiễm axit” vẫn tràn ra ngoài nhưng không tìm được nguyên nhân, đại diện lãnh đạo huyện Quỳ Hợp và địa phương liên quan rất lo lắng.

Phó Chủ tịch UBND xã Châu Thành - Lương Thế Mỹ đã có ý kiến với đoàn công tác: “Nước thải từ hầm lò số 1 mới chỉ được xử lý sơ bộ qua các bể lắng và xả thải trực tiếp vào hang caster ra thẳng nguồn nước mặt phục vụ sinh hoạt, trồng trọt của người dân. Do đó, đề nghị Công ty TNHH Thiếc Hà An thực hiện bổ sung biện pháp để xử lý nước thải đạt quy chuẩn trước khi xả thải theo quy định”.

Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Quỳ Hợp - ông Cao Thế Bảo thông tin, ở lĩnh vực đất đai, Công ty TNHH Thiếc Hà An đã bị huyện Quỳ Hợp xử phạt và kiến nghị xử phạt 2 lần với tổng số tiền gần 500 triệu đồng. Sau khi chấp hành xử phạt, công ty đã tiến hành thuê đất, hoàn thổ các khu vực không thuộc phạm vi được thuê; đi với các khu vực ngoài khu vực thuê đất, UBND huyện đang hoàn thiện hồ sơ để tiếp tục xử lý. Tuy nhiên, về lĩnh vực môi trường, UBND huyện không có chuyên môn chuyên sâu nên sau khi kiểm tra thì ghi nhận, báo cáo UBND tỉnh và các cơ quan cấp trên về sự cố. Đề nghị đoàn công tác đánh giá, có phương án xử lý cụ thể đối với hiện tượng nước bất thường tại hầm lò số 1 của Công ty TNHH Thiếc Hà An.

Theo ông Quán Vi Giang - Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp, trước các sự cố môi trường, UBND huyện đều đã kịp thời phối hợp đơn vị liên quan kiểm tra, báo cáo và kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh. Vì vậy, kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường xử lý triệt để, quyết liệt vấn đề ô nhiễm tại mỏ thiếc của Công ty TNHH Thiếc Hà An nếu không sẽ phát sinh rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến người dân địa phương nhất là nguồn nước.

Về phía Công ty TNHH Thiếc Hà An, Giám đốc Nguyễn Thị Hải An báo cáo việc công ty dừng hoạt động khai thác tại mỏ thiếc Suối Bắc từ ngày 30/01/2024 để hoàn tất các thủ tục theo quy định của pháp luật. Trước hiện tượng nước bất thường tại hầm lò số 1, công ty đã sử dụng các biện pháp để trung hòa, lắng nước thải, giám sát chất lượng nước thải đạt pH theo quy định. Tuy nhiên, do lượng nước thải rất lớn, Công ty đang gặp rất nhiều khó khăn trong công tác xử lý, nhất là mặt bằng bố trí các hồ lắng để xử lý nước thải bất thường tại hầm lò số 1 và mặt bằng để chứa bùn thải sau lắng cặn. Qua đó, Giám đốc Nguyễn Thị Hải An đề nghị cơ quan có thẩm quyền "tạo điều kiện cho công ty thuê đất để có mặt bằng bố trí hồ lắng phục vụ công tác xử lý nước đảm bảo theo quy định".

Kiến nghị lên Bộ Tài nguyên và Môi trường

Trên cơ sở kết quả kiểm tra thực tế và ý kiến của đại diện các đơn vị tham gia, đoàn công tác thống nhất đánh giá: “Tại khu vực quặng thiếc Suối Bắc thuộc xã Châu Hồng và xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh sự cố môi trường nếu các đơn vị khai thác tại khu vực không có giải pháp triệt để”; “Hiện tượng nước bất thường phát sinh tại hầm lò số 1, mỏ thiếc Suối Bắc của Công ty TNHH Thiếc Hà An là đúng theo phản ánh. Qua kiểm tra thực tế, mặc dù Công ty TNHH Thiếc Hà An không hoạt động tuy nhiên vẫn phát sinh nước thải có màu trắng đục. Công ty đã tiến hành bơm, bổ sung vôi để giảm pH và lắng cặn trước khi xả thải”.

Đồng thời, đoàn công tác xác định, việc khai thác khoáng sản là nguyên nhân gây ra hiện tượng ô nhiễm môi trường, và trách nhiệm trước hết thuộc về Công ty TNHH Thiếc Hà An. Bởi vậy, yêu cầu công ty chủ động hợp đồng với đơn vị có chuyên môn, năng lực theo quy định của pháp luật để khảo sát, đánh giá, tìm nguyên nhân và đề xuất giải pháp xử lý đối với lượng nước thải phát sinh, đảm bảo xử lý nước thải đạt quy chuẩn trước khi xả thải.

Với UBND huyện Quỳ Hợp, UBND các xã Châu Thành và Châu Hồng, Đoàn công tác đề nghị giám sát việc Công ty TNHH Thiếc Hà An thực hiện các biện pháp xử lý nguồn nước bất thường tại hầm lò số 1; theo dõi nguồn nước mặt khe, suối trên địa bàn huyện để kịp thời khuyến cáo người dân nếu có bất thường. Bên cạnh đó, đôn đốc, giám sát việc khắc phục các tồn tại trong công tác chấp hành pháp luật về tài nguyên môi trường và kiến nghị của các đoàn kiểm tra theo Quyết định số 901/QĐ-BTNMT ngày 05/4/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Quyết định số 03/QĐKT-CAH(HS) ngày 07/5/2024 của Công an huyện Quỳ Hợp đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An và Công ty CP Kim loại màu Nghệ Tĩnh.

Vào ngày 29/11/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường có Văn bản số 8590 /STNMT-BVMT gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường. Tại đây, Sở Tài nguyên và Môi trường nhắc đến việc UBND tỉnh Nghệ An có Văn bản số 7151/UBND- NN ngày 21/8/2024 kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường thành lập Đoàn liên ngành để kiểm tra tổng thể việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường của các doanh nghiệp được cấp phép khai thác quặng thiếc tại khu vực suối Bắc, huyện Quỳ Hợp.

Đồng thời, thông tin về hiện tượng nước bất thường tại khu vực Dự án khai thác và chế biến quặng thiếc gốc phần Đông mỏ Suối Bắc, xã Châu Thành và xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp của Công ty TNHH Thiếc Hà An; kết quả kiểm tra, xác minh;… Qua đó kiến nghị: “Để kịp thời chấn chỉnh, xử lý theo thẩm quyền, bảo đảm không để xảy ra các vụ việc ô nhiễm môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản gây ảnh hưởng đến đời sống người dân địa phương, Sở Tài nguyên và Môi trường kính đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm thành lập đoàn kiểm tra, thanh tra liên ngành kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường của các doanh nghiệp được cấp phép khai thác quặng thiếc Suối Bắc, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An”.