(Baonghean) - Mùa Hạ năm nay bắt đầu bằng những đợt nắng nóng liên tục, kéo dài. Thành phố Vinh gần biển là thế, nhưng nhiệt độ ngoài trời vào những lúc cao điểm cũng hơn 40 độ. Những ngày này, đi ngoài đường phố, thấy cảnh người người trong trang phục “trốn nắng”, lại nghĩ về một thành phố ngập tràn cây xanh.
Đến bây giờ, Vinh đã lên đô thị loại 1 được 5 năm. Trong thời gian này, thành phố đã có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt là tốc độ đô thị hoá nhanh vào bậc nhất khu vực Bắc Trung bộ. Thành phố Vinh cũng đã kiến tạo được những khoảng không gian xanh - đẹp như vườn hoa Cửa Bắc, vườn hoa Cửa Nam, công viên Nguyễn Tất Thành, Quảng trường Hồ Chí Minh... Tuy nhiên, hệ thống cây xanh đô thị hiện nay vẫn chưa đạt tiêu chuẩn về độ che phủ.
Để đảm bảo tiêu chuẩn che phủ của đô thị loại 1, thành phố giao cho Công ty CP Công viên cây xanh có nhiệm vụ: gieo, ươm, trồng, chăm sóc, mua bán các loại cây xanh bóng mát, cây xanh đường phố, cây cảnh, hoa tươi; Quản lý, duy trì vườn hoa, công viên, vônva, đảo giao thông, lâm viên, nghĩa trang; thiết kế, xây dựng các công trình bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ. Với nhiệm vụ đó, hàng năm công ty đã có chỉ tiêu trồng cây xanh cụ thể. Tập trung chủ yếu vào trồng xen dắm trên các tuyến phố và chăm sóc, trồng mới hệ thống thảm cỏ, cây cảnh khác tại các bồn hoa, giải phân cách. Những đợt nắng nóng liên tục của mùa hè năm nay, công nhân của công ty đã phải thường xuyên tưới mát, chăm sóc cho cây cảnh và thảm cỏ tại các tuyến phố lớn như đường Lê Mao, khu vực Quảng trường Hồ Chí Minh, đường Trường Thi, đại lộ Lê nin...
Hồ Goong - nơi thư giãn trong lòng Thành phố Vinh
Mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực nhưng hệ thống cây xanh đô thị của TP Vinh vẫn chưa “theo kịp” với xu hướng phát triển về diện tích cũng như về tốc độ đô thị hóa. Ông Nguyễn Đăng Lữ (84 tuổi, sống tại khối 6, phường Trường Thi), cho biết: “Trước đây, TP. Vinh có rất nhiều cây xanh, người lại ít nên cảm giác thoáng mát lắm. Chiến tranh, bão lụt liên miên, cảnh xưa tan tác gần hết, nhà cửa đua nhau mọc lên làm ngột ngạt hẳn. Đường mới nhiều, cây mới cũng nhiều, nhưng chưa được như ngày xưa”.
Vẫn biết, qua biết bao thăng trầm, để có những dãy phố như hôm nay là biết bao công sức vun trồng, nhưng để có một thành phố xanh đúng nghĩa là việc không chỉ của một ngành, một cấp. Ông Phan Xuân Bảo - Giám đốc Công ty CP Công viên cây xanh TP Vinh, cho biết: Trong những năm gần đây, thành phố đã rất quan tâm đến việc phát triển hệ thống mảng xanh trong đô thị. Điều này thể hiện qua con số kinh phí đầu tư cho công tác trồng, duy tu, chăm sóc mảng xanh đô thị tăng dần qua các năm, từ 4,2 tỷ đồng (năm 2009) lên 10 tỷ đồng (2011) và 12 tỷ đồng (2012).
Tuy nhiên, một quy định đối với đô thị loại 1 là phải có từ 30 - 50 ha để sản xuất cây xanh và các loại hoa cây cảnh, nhưng hiện nay, diện tích vườn ươm của thành phố vẫn chưa thể đảm bảo nhu cầu đó. Trong khi đó, quy hoạch cây xanh đô thị là một nội dung bắt buộc trong quy hoạch đô thị. Khi xây dựng mới, đường đô thị phải trồng cây xanh đồng bộ với việc xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật.
Thực tế tỷ lệ diện tích cây xanh, cơ cấu cây trồng của TP.Vinh chưa hợp lý. Toàn thành phố có 30 - 40% cây xanh được trồng không phù hợp như cây ngô đồng, cây keo lá tràm… Nguyên nhân này đã được những người có trách nhiệm lý giải rằng, do những biến động của một thành phố đang phát triển trên nhiều mặt, hệ thống cây xanh trước đây được Nhà nước trồng và một phần do dân trồng chủ yếu là cây phủ nhanh, được trồng theo các chương trình, dự án, vì vậy cây không phù hợp với quy định, quy chuẩn.
Trong khi đó, kinh phí cho công tác trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh còn hạn chế, thiếu cơ chế, chính sách để khuyến khích mọi thành phần kinh tế và nhân dân tham gia. Bên cạnh đó, công tác quản lý về cây xanh còn lỏng lẻo, tình trạng chặt phá cây, tỉa cành… một cách tùy tiện đã làm giảm mật độ che phủ và khả năng sinh tồn của cây xanh trên địa bàn thành phố. Đã có một dạo, lợi dụng đêm tối, một số người thường lén lút bóc vỏ cây hoa sữa tại một số tuyến đường vắng để bán vỏ cho các hiệu thuốc bắc làm thuốc, hoặc làm nhựa chống thấm trong các công trình xây dựng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây xanh trồng trên địa bàn.
Để phát triển cây xanh đô thị, thiết nghĩ ngoài nguồn vốn ngân sách, TP Vinh cần huy động nguồn lực trong nhân dân. Và để làm được điều đó, phải có cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích thu hút vốn đầu tư; công khai quy hoạch và danh sách các danh mục kêu gọi đầu tư; xúc tiến đầu tư có hiệu quả; lồng ghép dự án công viên, cây xanh đô thị với dự án sinh lời khác. Bên cạnh đó, tăng cường công tác quản lý cây xanh đô thị trên các mặt trồng, duy trì và bảo vệ cây xanh. Đồng thời, khuyến khích và hướng dẫn người dân tích cực tham gia trồng cây xanh, chăm sóc và bảo vệ cây xanh ngay trước mỗi hộ gia đình, trên các tuyến phố đảm bảo theo quy hoạch và theo quy định về chủng loại cây được phê duyệt. Nhà nước cũng cần thực hiện chủ trương xã hội hóa để các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm quan tâm đầu tư trồng cây xanh. Từ đó sẽ góp phần trong việc bảo vệ môi trường, đảm bảo tiêu chí về cây xanh đô thị, góp phần đáng kể giữ cho một thành Vinh xanh.
